راه ابریشم

کارشناسان می‌گویند تجارت همیشه به نفع طرفین بوده و بر سه اصل بانک، بیمه و حمل و نقل بنا شده است. یکی از محور‌های توافق بین تهران و پکن، توسعه حمل و نقل ریلی است.
 با این‌حال در روز‌های اخیر، توسعه همکاری‌های ریلی بین ایران و چین با رویداد‌های مهمی همراه شده به طوری که شاهد ورود نخستین قطار مستقیم از چین به ایران بودیم. سوم خرداد ۱۴۰۴، نخستین قطار باری از شهر «ایوو» چین، حامل پنل‌های خورشیدی، پس از ۱۵ روز سفر از طریق گمرک اینچه‌برون روز شنبه هفته جاری وارد بندر خشک ریلی آپرین در۲۰ کیلومتری جنوب‌غربی تهران (اسلامشهر) شد.
این رویداد همزمان با افتتاح فاز تکمیلی بندر خشک آپرین صورت گرفت و نمادی از آغاز عملیاتی شدن پروژه‌های مشترک ایران و چین در حوزه ترانزیت ریلی است.

بندر خشک آپرین با ظرفیت پذیرش روزانه ۳۰ قطار و ۱۰۰۰ واگن
 می‌تواند نقش مهمی در اتصال ایران به کریدور‌های بین‌المللی مانند شمال- جنوب و چین- اروپا داشته باشد.
علاوه‌بر مرز اینچه‌برون، برنامه‌ریزی‌هایی برای استفاده از مرز‌های دوغارون و میرجاوه به‌عنوان نقاط ورود قطار‌های چینی به ایران با هدف افزایش ظرفیت ترانزیتی و تسهیل تجارت در حال انجام است. باتوجه به برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته، قرار است قطار‌های باری بین ایران و چین به‌صورت منظم و با فواصل زمانی مشخص حرکت کنند. این همکاری‌ها بخشی از ابتکار «کمربند و جاده» چین است که هدف آن توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و افزایش ارتباطات تجاری بین کشورهاست. این تحولات نشان‌دهنده گسترش همکاری‌های اقتصادی و ترانزیتی بین ایران و چین و نقش فزاینده ایران در شبکه حمل و نقل بین‌المللی است.

 تجارت ریلی؛ مقرون به صرفه
حمل و نقل ریلی بین‌المللی، همواره یکی از روش‌های محبوب و مقرون‌به‌صرفه جهت واردات و صادرات کالا‌های مختلف بوده است. چین نیز از دیرباز، به عنوان یک مبدأ برجسته واردات کالا به ایران، شناخته می‌شود؛ بنابراین حمل و نقل ریلی بین ایران و چین، نقطه عطف بزرگی درخصوص ورود انواع کالا به کشور به‌شمار می‌رود.
میرحسن موسوی‌دیزجی، قائم‌مقام راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در این‌باره و با اشاره به ورود قطار‌های دوم و سوم حامل پنل‌های خورشیدی از مبدأ چین به ایران، گفت: با تدابیر اتخاذشده و مذاکرات انجام‌شده با چینی‌ها، شاهد ورود روزانه یک قطار از چین به ایران در موضوعات واردات، صادرات یا ترانزیت خواهیم بود.
وی با اشاره به برگزاری اجلاس شش‌گانه در تهران با حضور نمایندگان ایران، چین، ترکیه، ازبکستان، ترکمنستان و قزاقستان، افزود: با مذاکرات بسیار خوبی که در این اجلاس انجام شده، امیدواریم زیرساخت‌های لازم برای اجرایی شدن توسعه ترانزیت از مسیر ایران به سمت اتحادیه اروپا فراهم شود.

راه‌آهن چابهار - زاهدان امسال تکمیل می‌شود
سیدعبدالرسول مهاجرحجازی، سرپرست معاونت اقتصادی وزارت خارجه کشورمان نیز اظهار کرد: ایران می‌تواند به عنوان حلقه اتصال کشور‌های منطقه ایفای نقش کند. در شمال کشور، همسایگانی قرار دارند که فاقد دسترسی به آب‌های آزاد هستند و کشورمان می‌تواند مسیر ارتباطی این کشور‌ها با دریا باشد. کشور‌های آسیای میانه، روسیه، بلاروس و همچنین کشور‌های منطقه قفقاز از جمله آذربایجان، ارمنستان و گرجستان به همراه کشور‌های قرقیزستان و ازبکستان، از این پس می‌توانند از طریق راه‌های مواصلاتی ایران به بندرعباس دسترسی پیدا کنند. وی افزود: براساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، خط راه‌آهن چابهار به زاهدان تا پایان امسال تکمیل و عملیاتی خواهد شد که نقطه عطفی در توسعه راه‌های مواصلاتی کشور ایران خواهد بود.

رشد تجارت با احیای جاده ابریشم
حمیدرضا گودرزی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در مورد ورود قطار باری چین به ایران، به جام‌جم گفت: تسهیل تجارت و رشد اقتصادی در گام نخست، نیازمند ایجاد زیرساخت‌های لازم در کشور است. یکی از کریدور‌هایی که می‌تواند ایران را به دنیا وصل کند و سبب افزایش ترانزیت و رشد تجارت شود، کریدور شرق به غرب و احیای جاده ابریشم است.
وی با تاکید بر این‌که مسیر ریلی چابهار به زاهدان با هدف رشد ترانزیت نیز باید تکمیل شود، تاکید کرد: امیدوارم هرچه سریع‌تر کریدور‌های اصلی کشور تکمیل شده و شکل بگیرد تا ایران به عنوان چهارراه اقتصادی جهانی در بحث ترانزیت شناخته و کشور از این طریق بهره‌مند شود.
 راه‌اندازی این قطار اقدام بسیار خوب و بزرگی برای کشور است و می‌تواند در رشد تجارت و رونق صادرات غیرنفتی نقش بسزایی داشته باشد.

ایران باید نقش ترانزیتی خود را ایفا کند
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین در گفتگو با خبرنگار جام‌جم در مورد قطار باری ایران و چین و نقش آن در توسعه تجارت، گفت: چین خطوط ریلی به سمت غرب دنیا احداث کرده که به اینچه‌برون یا سرخس اتصال دارد و این قطار به صورت عملیاتی هر روز از سمت چین آمادگی حمل بار به تهران را دارد.

وی با بیان این‌که این یک مسیر یک‌طرفه در حوزه حمل و نقل اقتصادی نخواهد بود، افزود: این قطار وقتی می‌تواند به صورت منظم فعالیت داشته باشد که بار از دو سمت وجود داشته باشد. از سمت چین به سمت ایران همیشه بار مناسب برای حمل با قطار وجود دارد، اما از کشورمان کالایی برای حمل با قطار به سمت چین نداریم و باید بار تهیه شود.
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین ادامه داد: صادرات غیرنفتی ایران به چین، محصول ساخته‌شده نهایی نیست و بیش از ۹۰ درصد صادرات کشور ما به چین، محصولاتی بر پایه نفت و پتروشیمی یا مواد معدنی و... است که به دلیل حجم بالا نمی‌توان این محصولات را با قطار حمل کرد؛ به همین دلیل باید برای مسیر رفت این قطار بار تهیه کنیم.
حریری با بیان این‌که ایران در حوزه ریلی مشکلی ندارد، بیان کرد: اگر بخواهیم در اقتصاد جهانی نقش داشته باشیم، باید ابتدا نقش خود یعنی حمل کالا از مبدأ به ایران و از کشورمان به مقصد را انجام دهیم و برای ایفای نقش ترانزیتی کشور هم باید شبکه ریلی کشور از شرق به غرب و شمال به جنوب تکمیل شود که بخش‌هایی از آن تکمیل نیست. در کنار این موضوع باید زیرساخت‌ها و زنجیره‌ها نیز ایجاد و تکمیل شود.
با این حال حمل بین‌المللی ریلی کالا بین چین و ایران، در مدت زمانی ۱۵ روزه و با هزینه‌ای معقول سبب کاهش هزینه تمام‌شده کالا‌ها خواهد شد، زیرا حجم بالای واردات کالای چینی به ایران نشان می‌دهد راه‌اندازی قطار دوطرفه بین دو کشور و سپس ادامه این مسیر به اروپا از طریق ایران، کریدور شرق به غرب (احیای جاده ابریشم) را فعال خواهد کرد و می‌تواند جایگاه ترانزیتی ایران را ارتقا داده و تجارت دو کشور را تسهیل کند.