تجربه‌ای با همدلی در تولید
در بدو ورود به ساختمان صداوسیمای استان خوزستان با گروه تولید برنامه «چرخ» مواجه می‌شوم. با همکاری کارکنان این مرکز در حال آماده‌سازی و تست برای روی آنتن رفتن هستند. تیم برنامه چرخ در ۳ روز ابتدایی رویداد «ایران‌جان» در اهواز مستقرند و از خوزستان روی آنتن شبکه چهار می‌روند. آنچه که مشهود است اهوازی‌ها در گرماگرم کار با همکاران تهرانی چنان با آنها عجین شده‌اند که با وجود فشار کاری و گرما، تیم برنامه چرخ با انرژی و شادی دوستان اهوازی را «عزیزُم» خطاب می‌کنند و اهوازی‌ها هم با برادر و اخوی گفتن در حال شوخی و بذله‌گویی‌اند. مجری برنامه در حال تمرین متن شروع برنامه است. در متن از گرمای خوزستان می‌گوید و مهمان‌نوازی‌شان. یکی از تصویربرداران که از رنگ چهره و لهجه شیرینش پیداست اهوازی است، می‌گوید: «کاکا گرما ندیدی. ای خو گرما نی!» مجری با تعجب می‌گوید از این گرم‌تر؟ بعد از شنیدن این‌که در اهواز ۷۰ درجه را هم تجربه کرده‌اند، تیم تهرانی شوکه می‌شوند. سراغ تهیه‌کننده را می‌گیرم، فرزام محبی با تواضع می‌گوید هیچ‌کس به خوبی آقای عریضی از عهده صحبت برنمی‌آید و گفت‌وگو را به مدیر گروه علم و فناوری شبکه چهار می‌سپارد.
چرخ علم و فناوری خوزستان
از سید‌فرشاد عریضی، مدیر گروه علم و فناوری شبکه ۴ می‌پرسم چه شد که برنامه را به اهواز آوردید. عریضی با اشاره به پیشینه این برنامه می‌گوید: برنامه «چرخ» قدیمی‌ترین برنامه مجله علم و فناوری در سیمای رسانه‌ملی است که اکنون بعد از ۱۰ سال سری دوازدهم خود را روی آنتن دارد. از آنجا که مجله علم و فناوری چرخ تنها برنامه تخصصی در حوزه علم و فناوری است، با پرداختن به این حوزه تلاش دارد از ظرفیت‌های موجود و ممکن در عرصه علم و فناوری صحبت کند. سفر به خوزستان اولین سفر این برنامه نبود. پیش از این نیز سال گذشته در ایام دهه فجر برنامه‌ای ویژه از شهرک‌های علمی و تحقیقاتی خارج از تهران، مثل مشهد و اصفهان، تهیه کردیم. این بار پیرو همت سازمان صداوسیما در قالب رویداد ملی «ایران جان، خوزستان ایران»، تصمیم گرفته شد با توجه به پیشینه چرخ در پرداختن به حوزه علم و فناوری، مهمان خوزستانی‌ها باشیم.
عریضی ادامه می‌دهد: به دو دلیل تصمیم سردبیری بر این بود که به جای دعوت از خوزستانی‌ها برای حضور در استودیو تهران، تیم این برنامه در اهواز حاضر شده و از این استان روی آنتن برود. به دو دلیل این اتفاق افتاد. نخست علاقه‌مند بودیم از لوکیشن‌های خارج از استودیوی صداوسیما در اهواز استفاده کنیم تا بتوانیم تصویری زنده از خوزستان در قاب چرخ داشته باشیم که به دلایل مختلف ممکن نشد و در نهایت از استودیو مرکز خوزستان برنامه روی آنتن رفت. دوم این‌که با حضور ما در استان، امکان حضور چهره‌های مؤثر استانی در برنامه به صورت بهتری رقم می‌خورد.
وی در ادامه از سه روزی که در اهواز مستقر بودند صحبت می‌کند: تیم برنامه‌سازی چرخ سعی کرد در ۳ برنامه‌ای که از خوزستان روی آنتن می‌رود نیازها و خواسته‌های اکوسیستم علم و فناوری اهواز و خوزستان را از طریق رسانه‌ملی مطرح کند. متناسب با حضور مهمانانی که از اساتید و مسئولان خوزستان بودند امیدواریم این امر نتایج خوبی داشته باشد. خوزستان در حوزه علم و فناوری با توجه به سرمایه‌گذاری‌های کلان در صنایع پتروشیمی و نفت، پتانسیل‌های زیادی برای رشد علمی دارد. امیدواریم همکاری این صنایع منجر‌به رشد علمی دانشگاه‌های استان شود. دانشگاه‌های خوزستان بالاخص دانشگاه شهید چمران از دانشگاه‌های شناخته شده هستند. انتظار می‌رود با توجه به این امر و وجود صنایع در استان، شهرک‌های تحقیقاتی نیز بیشتر مورد توجه قرار گیرند. به اینجای صحبت که می‌رسیم صدای مجری از اسپیکر اتاق شنیده می‌شود و مشخص است چرخ شروع به کار کرده است.
خبر شبانگاهی ملی
برنامه بعدی که قرار است در خوزستان روی آنتن برود، خبر ساعت ۲۱ شبانگاهی شبکه یک است، خبری که به خبر ملی معروف است و اجرای اصولی‌اش برای سازمان به نوعی حیثیتی است. تا به حال هیچ وقت خبر ساعت ۲۱ از استودیویی خارج از تهران اجرا نشده است. در این مقام هم خوزستان بنابر اولین‌های تاریخی‌ای که در کارنامه دارد، پیشگام اجرای این خبر حساس رسانه‌ای است.
علی ظهوریان، از قدیمی‌های واحد مرکزی خبر رسانه‌ملی از تهران به اهواز آمده تا در کنار حدیث چاروسایی گوینده خبر خوزستان، این برنامه را اجرا کند. به دنبال ظهوریان وارد راهروهای منتهی به ساختمان خبر می‌شوم که او را در حال مکالمه با تلفن می‌بینم. با لبخند و حرکت سر سلام می‌کند و اشاره می‌دهد که مکالمه‌اش کوتاه است. منتظر می‌مانم تا با او گفت‌وگویی کوتاه داشته باشم. ناخودآگاه می‌شنوم که ظهوریان به مخاطب پشت خط از این می‌گوید که سفر فشرده‌ای دارد و نمی‌تواند مهمان آنها باشد. بعد از پایان گفت‌وگوی تلفنی او عرض ادب می‌کنم و از حضورش در خوزستان می‌پرسم.
ظهوریان گوینده خبر شبانگاهی ساعت ۲۱ با اشاره به این‌که پیش از این نیز حدود ۳ بار به خوزستان سفر داشته، عنوان می‌کند: در این سفر چون زمان محدودی داشتیم، نتوانستیم اهواز را ببینیم مگر در مسیر آمد و رفت‌ها. شهر تفاوت چندانی با قبل نداشته است. با توجه به این‌که این سفر جهت رویداد ملی ایران‌جان انجام شده، امیدواریم با انعکاس ظرفیت‌های استان خوزستان در رسانه‌ملی، شاهد اتفاقات ارزشمندی در این استان باشیم. در این هفته گزارش‌هایی از خوزستان در رسانه‌ها دیدیم که پیشتر کمتر به آنها پرداخته شده بود. قبلا دوستان برنامه‌هایی تهیه می‌کردند که اطلاعاتی درباره قابلیت‌ها، ظرفیت‌ها و مشکلات استان ارائه می‌داد اما در این رویداد متوجه شدیم پیش از این آن‌طور که باید حداقل در عرصه رسانه‌ای به ظرفیت‌ها پرداخته نشده بود. این بار رسانه‌ملی به خوبی پای کار آمده است و در قالب هویت ملی این رویداد را پیش می‌برد. این امر باعث شده خوزستان به گونه‌ای دوست‌داشتنی‌تر از قبل دیده شود که امیدوارم در استان‌های دیگر نیز این روند ادامه یابد.
اولین اجرای خارج از تهران
از اجرای خبر شبانگاهی ساعت ۲۱ برای بار اول از اهواز می‌پرسم؛ او می‌گوید: اجرای خبر ساعت ۲۱ شبکه یک از استودیو مرکز خوزستان، تجربه‌ای تاریخی است. برای اولین‌بار بخش خبری رسمی و مشروح ۲۱ از یک مرکز استان به این شکل پخش می‌شود و به نظرم این همکاری‌ها باید ادامه پیدا کند. ظرفیت‌های رسانه‌ای استان‌ها و امکانات خوبی که در اینجا وجود دارد، باید بیشتر دیده شود.
گوینده باسابقه خبر، رویکرد خبر شبانگاهی ساعت ۲۱ را ملی معرفی و عنوان می‌کند: خبر۲۱ سراسری سه‌شنبه‌شب ۶ خرداد به‌طور زنده از خوزستان پخش می‌شود. با توجه به بازدیدی که از استودیوهای صداوسیمای خوزستان داشته‌ایم، باید گفت امکانات خوبی فراهم شده است. دوربین‌های باکیفیت HD و استودیوهای مجهز، نشان‌دهنده پیشرفت‌های فنی قابل توجه است. با امکانات و البته تسلط نیروهای استانی مرکز خوزستان می‌توانیم پابه‌پای شرایط استودیوها در تهران، کار باکیفیتی ارائه دهیم. همکاران صداوسیما در خوزستان واقعا خونگرم و مستعد هستند و هرکدام از آنها تجربه زیادی در حوزه خبر دارند. اگر فرصت‌های بیشتری برای آنها فراهم شود، قطعا ظرفیت‌ها و استعدادهای‌شان به‌خوبی بروز خواهد کرد.
وی اضافه کرد: در سفرهایی که به خوزستان داشته‌ام محبت دوستان همیشه شامل حالم شده. این‌بار هم از لحظه‌ای که رسیدیم، دعوت‌ها برای تجدید دیدار شروع شده و این مهمان‌نوازی و محبت به‌خودی خود برایم سوغاتی ارزشمند است. مردم خوزستان بسیار خونگرم و دوست‌داشتنی هستند.
میز گفت‌وگوی اقتصادی
میز گفت‌وگوی اقتصادی برنامه بعدی است که از خوزستان روی آنتن شبکه یک می‌رود. سراغ امید قالیباف، مجری-کارشناس این برنامه را می‌گیرم. می‌گویند او را هم می‌توانم در ساختمان خبر پیدا کنم. اتاق به اتاق می‌روم و او نیز مثل ظهوریان در حال گفت‌وگوی تلفنی است. مگر می‌شود پا به اهواز بگذاری و اهوازی‌ها اجازه دهند احساس غربت کنی. بعد از پایان گفت‌وگویش من را می‌بیند. با لبخند می‌ایستد. خودم را معرفی می‌کنم. قالیباف با تواضع می‌گوید پس همکاریم. تقاضای گفت‌وگو را می‌پذیرد و می‌گوید: از بعد رسانه‌ای اولین‌بار است که میز گفت‌وگوی اقتصادی از استودیو تهران خارج شده و البته از اهواز روی آنتن شبکه خبر می‌رود اما این‌که تا به حال برنامه در تهران اجرا می‌شده باعث نشده از اتفاقات خوزستان به دور باشم. از آنجا که اهل خوزستان و آبادان هستم، همیشه سعی کردم اطلاعاتم را نسبت به مسائل ریز و درشت استانم به‌روز نگه‌دارم. تفاوت این است که این بار فرصتی پیش آمد تا در رسانه صداوسیمای اهواز حضور داشته باشم.
قالیباف درخصوص اجرای رویداد ملی «ایران‌جان، خوزستان ایران» ادامه می‌دهد: شخصا از این‌که برای بار اول خبر شبانگاهی و میز گفت‌وگوی اقتصادی از استودیو اهواز روی آنتن رفته است، خوشحالم و امیدوارم که در دیگر استان‌ها نیز تکرار شود اما در مورد میز گفت‌وگوی اقتصادی باید بگویم تلاش دارم در فرصت کم برنامه، صحبت‌های خوبی برای استان انجام دهیم. این کار دشواری است و من در روزهای گذشته تمام فکر و انرژی‌ام را به این موضوع اختصاص داده‌‌ام. امیدوارم بتوانیم گوشه‌ای از دغدغه‌های اقتصادی خوزستان را مطرح کنیم.
ظرفیت‌ها و ثروت‌های خوزستان
مجری-کارشناس میز گفت‌وگوی اقتصادی که شادی حضورش در خوزستان به وفور در چهره‌اش عیان است با صحبت از ظرفیت‌های این استان اضافه می‌کند: خوزستان حق بسیار زیادی به گردن کشور دارد. نه تنها به خاطر دفاع‌مقدس و شهدای آن، بلکه از نظر اقتصادی نیز در ۵۰ سال گذشته، بخش عمده‌ای از منابع درآمدی کشور از خوزستان تأمین شده است. این استان در تولید گندم و کلزا رتبه اول را دارد و در صنعت پتروشیمی و نفت نیز دارای رتبه‌های بسیار خوبی است. متأسفانه مردم خوزستان این ثروت را حس نمی‌کنند و باید کاری کنیم که این منابع به زندگی روزمره آنها وارد شود.
قالیباف که به صراحت در گفت‌وگوهای اقتصادی شهره است با اشاره به اجرای برنامه تکمیل می‌کند: با انگیزه‌ای که دارم امیدوارم فراتر از یک مجری صحبت کنم اما این امر به فضای گفت‌وگو بستگی دارد. استدلالم این است که اگر مهمانان مواردی را که می‌خواهم بیان کنم، مطرح کنند، دیگر ورود نکنم اما تلاش دارم در صورت نیاز، موارد لازم را حتما مطرح کنم.
ترویج خود باوری توسط رسانه ملی
مجتبی یوسفی،نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی، یکی از مهمانان میزگرد اقتصادی است. از او می‌پرسم فرصت پیش آمده با رویداد ملی ایران‌جان را چگونه ارزیابی می‌کند. یوسفی از گفت‌وگوی پیش آمده استقبال می‌کند و می‌گوید: یکی از اقدامات مثبت و تأثیرگذار رسانه‌ملی، ترویج خودباوری در میان مردم به جای ایجاد ناامیدی است. همان‌طور که رهبرمعظم‌انقلاب فرمودند، ما هیچ بن‌بستی نداریم و این اقدام به منظور همراهی با مردم، که صاحبان اصلی این کشور هستند، انجام می‌شود. ایران متعلق به مردم ایران است و مدیریت جدید صداوسیما نخستین اقدامش در سیاست‌های جدید، خارج‌کردن این رسانه از انحصار تهران بود. این مدیریت با توجه به فرهنگ‌های متنوع و اصیل ایرانی-اسلامی در استان‌ها، برنامه‌هایی با محوریت هویت ایرانی تولید کرد. هویت ایرانی محدود به شمال تهران و زندگی‌های لوکس نیست. ما شاهد برنامه‌های مختلفی بودیم که به سنت‌ها و آداب و رسوم مردم پرداخته و آنها را به نمایش گذاشته‌اند، از جمله عزاداری‌های سنتی و محفل‌های فرهنگی.
یوسفی ادامه می‌دهد: مردم با فرهنگ خود که قرن‌هاست با آن زندگی می‌کنند، ارتباط برقرار کردند و این ارتباط منجر‌به همراهی بیشتر آنها با رسانه‌ملی شد. متاسفانه، در گذشته، نگاه غالب این بود که باید فقط کارهای لوکس تولید شود اما اکنون، با استقبال مدیران صداوسیمای خوزستان و همراهی رئیس سازمان صداوسیما، رویداد ملی «ایران جان، خوزستان ایران» راه‌اندازی شده است. این رویداد به بررسی ظرفیت‌های استان‌ها پرداخت و نشان داد که می‌توانیم مشکلات را حل کنیم به شرطی که دیدگاه‌مان را تغییر دهیم و روی ظرفیت‌ها تمرکز کنیم. با شناسایی این ظرفیت‌ها و تلاش در جهت ایجاد فرصت‌های جدید، می‌توانیم محرومیت‌ها را کاهش دهیم اما ابتدا باید به شناسایی راهکارها و ظرفیت‌ها بپردازیم.
