اثرات مفید نان کامل بر سلامتی؛ زنجیره گندم، آرد و نان در استان کرمانشاه باید اصلاح شود

وی با بیان اینکه بر اساس مطالعات، متوسط مصرف نان در خانوارهای ایرانی ۳۳۳ گرم در روز است، گفت: این میزان حدود ۵۳ درصد انرژی و پروتئین روزانه و همچنین ۳۳ درصد از ریزمغذی‌های مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند.

مشاور رئیس دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه اظهار داشت: بر پایه نتایج آخرین طرح جامع الگوی مصرف غذای خانوار، مصرف سرانه نان در ایران ۱۱۷ کیلوگرم در سال است، در حالی‌که متوسط جهانی حدود ۶۵ کیلوگرم و در کشورهای خاورمیانه نیز کمتر از ۸۵ کیلوگرم گزارش شده است.

به گفته او، این میزان نشان می‌دهد ایرانیان حدود ۳۷ درصد بیشتر از میانگین منطقه نان مصرف می‌کنند و از این رو توجه به سلامت و کیفیت نان از اهمیت بالایی برخوردار است.

لزوم اصلاح زنجیره گندم، آرد و نان

دکتر مستوفی در ادامه با اشاره به شیوع روزافزون بیماری‌های غیرواگیر مرتبط با تغذیه از جمله چاقی، دیابت، بیماری‌های قلبی‌عروقی و سرطان‌های دستگاه گوارش به‌ویژه سرطان کولون، تصریح کرد: «یکی از مداخلات کلیدی در ارتقای سلامت مردم، اصلاح و بهبود کیفیت نان در زنجیره گندم، آرد و نان است؛ این کار باید با معرفی ارقام گندم با درصد پروتئین بالا و خاصیت نانوایی مطلوب، غنی‌سازی آرد با ریزمغذی‌ها و کاهش درصد سبوس‌گیری از گندم همراه باشد.»

وی افزود: ترویج تولید و مصرف نان کامل از مهم‌ترین اولویت‌های حوزه تغذیه در کشور است، زیرا نان کامل در مقایسه با نان‌های تهیه‌شده از آرد سفید، میزان بیشتری از ویتامین‌ها، املاح معدنی و فیبر مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند.

نان کامل؛ مؤلفه‌ای فراموش‌شده در سبد غذایی ایرانیان

مشاور رئیس دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه یادآور شد: بررسی‌ها نشان داده مردم ایران نان سفید را بیشتر و نان کامل را کمتر مصرف می‌کنند، در حالی‌که نان‌های تهیه‌شده از آرد کامل مانند سنگک سنتی ارزش تغذیه‌ای بسیار بالاتری دارند.

او با استناد به گزارش جهانی بار بیماری‌ها در سال ۲۰۱۹ گفت: «سه مورد از ۱۵ عامل اصلی خطر مرگ زودرس در جهان مربوط به تغذیه ناسالم از جمله مصرف زیاد نمک، مصرف کم غلات کامل و مصرف کم حبوبات است. در ایران نیز مصرف کم غلات کامل، مهم‌ترین عامل خطر تغذیه‌ای در مرگ زودرس شناخته شده است.»

دکتر مستوفی افزود: طبق این گزارش، در سال ۲۰۱۹ بیش از ۲۹ هزار مرگ زودرس (معادل ۴.۷ درصد از کل مرگ‌ها) در کشور به دلیل بیماری‌های قلبی‌عروقی، دیابت و برخی سرطان‌ها منتسب به مصرف پایین غلات کامل بوده است.

نان سفید؛ عامل پنهان در بروز بیماری‌های مزمن

وی با هشدار نسبت به مصرف زیاد نان‌های تهیه‌شده از آرد سفید گفت: «مصرف نان سفید خطر ابتلا به اضافه وزن، چاقی، دیابت، افزایش چربی خون، بیماری‌های قلبی‌عروقی و برخی سرطان‌ها را افزایش می‌دهد. در مقابل، نان کامل به دلیل دارا بودن سبوس و ریزمغذی‌های ضروری، اثرات بسیار مفیدی بر سلامت بدن دارد.»

به گفته این کارشناس تغذیه، نان کامل با بهبود عملکرد دستگاه گوارش، پیشگیری از چاقی، تنظیم قند خون، کاهش چربی و فشار خون، کاهش التهاب، پیشگیری از بیماری‌های قلبی‌عروقی، کبد چرب، کم‌خونی فقر آهن و برخی سرطان‌ها، می‌تواند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اجزای رژیم غذایی سالم شناخته شود.

آغاز اجرای برنامه تولید نان کامل در کرمانشاه

دکتر مستوفی در بخش دیگری از گفت‌وگو با اشاره به آغاز اجرای برنامه تولید آرد و نان کامل در استان کرمانشاه گفت:
«امید است با حمایت دستگاه‌های مسئول از جمله دانشگاه علوم پزشکی، اداره کل غله و خدمات بازرگانی، اتحادیه نانوایان و سایر نهادهای ذیربط، این طرح در سطح استان به‌صورت فراگیر اجرا شود تا گامی مؤثر در جهت ارتقای سلامت عمومی مردم کرمانشاه برداشته شود.»

او افزود: مصرف نان کامل علاوه بر نقش مؤثر در سلامت جسمی، از منظر اقتصادی نیز اهمیت دارد، زیرا با کاهش ابتلا به بیماری‌ها، هزینه‌های درمانی خانوارها و بار اقتصادی حوزه سلامت را در سطح جامعه کاهش می‌دهد.

با اجرای دستور استاندار کرمانشاه، از روز ۱۹ مهر، هفت نانوایی، پخت نان کامل در استان را آغاز کرده اند تا فرهنگ مصرف نان سالم و مغذی در میان مردم گسترش یابد؛ گامی مؤثر برای ارتقای سلامت خانوارها و تغییر الگوی تغذیه در کرمانشاه.

فرماندار کرمانشاه نیز هفت نانوایی فعال در پخت نان کامل در شهر کرمانشاه را در محلات دولت‌آباد – سنگک ماشینی (کیلویی)؛ خیابان گلریزان – لواش، خیابان شریعتی – لواش، زیباشهر – سنگک، شهرک معلم – سنگک ماشینی (کیلویی)، شهرک ژاندارمری – تافتون و شهرک پردیس – سنگک ماشینی (کیلویی) اعلام کرد.

براساس اعلام مسوولان، در حال حاضر برنامه نان کامل در ۳۶ نانوایی منتخب استان در حال اجراست تا نان کامل با کیفیت و بهداشتی به دست مردم برسد. طبق دستورالعمل کشوری نرخ نان کامل نسبت به نان دولتی ۲۰ درصد گرانتر است.

در استان کرمانشاه با بیش از ۲ میلیون نفر جمعیت، حدود هزار و ۵۰ واحد نانوایی دایر است.