تنفس مصنوعی با باران مصنوعی

اثثربخشی این روش در گرو مدیریت یکپارچه منابع آب، آبخیزداری، ارتقای بهره‌وری در کشاورزی و کاهش ضایعات است. هرچند وزیر نیرو هم گفته برنامه گسترده‌ای برای این کار داریم و امیدواریم در آبان و آذر مردم آثار آن را ببینند. 
در پی تشدید بحران کم‌آبی و تغییرات اقلیمی در ایران، فناوری بارورسازی ابرها به‌عنوان یکی از راهکارهای ممکن برای افزایش بارش و تأمین بخشی از نیاز آبی صنعت کشاورزی دوباره در کانون توجه قرار گرفته است.بارورسازی ابرها یک روش تعدیل آب و هواست که با هدف افزایش بارش برف و باران انجام می‌شود. در این فناوری، با پخش موادی موسوم به «عامل بارورساز» که معمولا یدید نقره یا گاز مایع دی‌اکسیدکربن است درون ابرهای مناسب، فرآیند تشکیل بلورهای یخ یا قطرات درشت‌تر باران تسریع می‌شود.  این کار عمدتا به دو روش انجام می‌پذیرد. یکی هوایی که عامل بارورساز توسط هواپیماهای مجهز در ارتفاعات و درون هسته اصلی ابر پخش می‌شود و دیگری به‌صورت زمینی که با استفاده از ژنراتورهای مستقر در ارتفاعات، مواد به‌سمت ابرهای در حال گذر پرتاب می‌شوند. 
نکته حائز اهمیت آن است  ‌که موفقیت این عملیات کاملا وابسته به وجود ابرهای دارای رطوبت کافی و شرایط جوی مساعد است و نمی‌توان از آن برای ایجاد بارش از آسمان صاف استفاده کرد. 
   
استان‌هایی با ظرفیت بالا 
چند روز پیش وزیر نیرو در موردپیشنهاد بارورسازی ابرها گفت: یک سازمان جداگانه‌ در این زمینه داریم که برنامه گسترده‌ای برای بارورسازی ابرها دارد و تا آبان یا آذر آثار آن را مردم می‌توانند ببینند. 
به گفته عباس علی‌آبادی، چنانچه ابر باران‌زا به‌سمت کشور بیاید، بارورسازی ابرها را انجام می‌دهیم.براساس موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی، تعدادی از استان‌های ایران ظرفیت بیشتری برای اجرای موفق طرح‌های بارورساز دارند. 
دکتر محمد اصغری کارشناس هواشناسی با بیان این‌که استان‌های حاشیه زاگرس و البرز برای بارش‌های مساعد آمادگی دارند، می‌گوید: این استان‌ها به‌دلیل داشتن ارتفاعات و ابرخیزی مناسب، کاندیدای اصلی بارورسازی هستند. استان‌هایی مانند چهارمحال و بختیاری به‌عنوان ‌بام ایران‌ و سرچشمه‌ بسیاری از رودخانه‌ها، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، فارس و اصفهان می‌توانند از افزایش بارش برای تقویت سدها و منابع آب خود بهره ببرند.‌وی با اشاره به استان‌های شمالی ایران ادامه می‌دهد: ‌گیلان، مازندران و گلستان اگرچه دارای بارش بالایی هستند‌ اما بارورسازی ابرها در ارتفاعات می‌تواند موجب افزایش ذخیره برف و تقویت آب رودخانه‌ها در فصل کم‌آبی شود.‌ 
به گفته این کارشناس هواشناسی، استان‌های مرکزی و شرقی مانند یزد، کرمان و خراسان نیز که با خشکسالی شدید دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، در صورت وجود سیستم‌های ابری مناسب، می‌توانند هدف این عملیات قرار گیرند تا فشار بر منابع آب زیرزمینی کاهش یابد.ضمن آن‌که این فناوری تنها می‌تواند در صورت وجود ابرهای مناسب مؤثر باشد و در دوره‌های خشکسالی ممتد که آسمان عاری از ابر است، کاربرد چندانی ندارد. 
   
نقش بارورسازی در کشاورزی  
هدف اصلی از اجرای طرح‌های بارورسازی ابرها در بخش کشاورزی، کمک به تأمین آب مورد نیاز این بخش است که می‌تواند به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به آن کمک کند. 
بهرام خانی‌زاده‌ کارشناس کشاورزی به جام‌جم‌ می‌گوید: ‌تأمین مستقیم آب مزارع از مهم‌ترین اهداف بارور‌سازی ابرها به‌شمار می‌آید. زیرا افزایش بارش‌های محلی می‌تواند به‌صورت مستقیم زمین‌های کشاورزی را آبیاری کند. 
او به تأثیرات این بارش‌ها در جهت پر کردن مخازن سدها نیز اشاره کرده و ادامه می‌دهد: ‌افزایش بارش در حوضه‌های آبریز سدها، منابع آب پشت سدها را برای مصارف کشاورزی، شرب و صنعت افزایش می‌دهد. همچنین بارش برف بیشتر در ارتفاعات به معنای ذخیره آب بیشتر به‌صورت برف است که به‌تدریج در بهار و تابستان ذوب شده و با تغذیه آبخوان‌ها، سفره‌های زیرزمینی که منبع اصلی چاه‌های کشاورزی هستند تقویت می‌شوند. 
درست است که بارورسازی ابرها می‌تواند کمک شایانی به تأمین آب در بخش‌های مختلف کند اما هزینه‌بر بودن این کار اجازه نمی‌دهد بدون برنامه ‌یا در هر زمان آن را عملیاتی کرد. 
اجرای عملیات بارورسازی‌ به‌ویژه با استفاده از هواپیما، نیازمند تخصیص بودجه دولتی قابل توجهی است. ضمن این‌که سنجش میزان دقیق افزایش بارش ناشی از عملیات و تفکیک آن از بارش طبیعی، پیچیده و نیازمند اندازه‌گیری‌های علمی دقیق است.
کارشناسان می‌گویند در انجام این کار باید ملاحظات زیست‌محیطی مد نظر باشد. اگرچه طبق اکثر مطالعات، استفاده از یدید نقره در مقادیر مجاز خطری برای محیط زیست ندارد اما نظارت بر آن ضروری است. 
   
نیازمند همکاری فرااستانی 
روش‌های کلاسیک بارورسازی ابرها بیش از ۸۰سال است درجهان مورد استفاده قرار می‌گیرد و در ایران نیز سابقه‌ای حدود ۶۰ساله دارد. سازمان جهانی هواشناسی تایید کرده این روش‌ها می‌توانند به‌طور متوسط بین ۵ تا ۱۵درصد موجب افزایش بارش شوند.پس از انقلاب، از سال‌۱۳۶۷ فعالیت‌هایی پراکنده در این زمینه آغاز شد و اوج فعالیت‌های پروازی بارورسازی ابرها به سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ باز می‌گردد. در آن دوره، ارزیابی پروژه‌ها توسط مؤسسات ثالث از جمله مؤسسه فیزیک دانشگاه تهران و مؤسسه آب دانشگاه تهران انجام می‌شد. با این حال، به‌دلیل نوسانات بودجه، امکانات و تجهیزات، فعالیت‌ها در برخی سال‌ها پررنگ و در برخی دیگر کمرنگ بوده است. هدف از بارور‌سازی ابرها فقط یک بارش برای یک منطقه نیست بلکه باید تعریفی برای مصارف بعد ازآن نیزوجود داشته باشد.یعنی این اقدام نیازمند همکاری فراستانی بین استان‌های تولیدکننده بارش‌ مانند استان‌های کوهستانی و استان‌های ‌مصرف‌کننده آب‌ در پایین‌دست است تا تمام تلاش‌ها به یک توسعه مناسب منجر شود. به همین دلیل بارور‌سازی ابرها، نیازمند بودجه‌ای پایدار و برنامه‌ای مدون در جهت اجرای مستمر عملیات در حوضه‌های آبریز حیاتی است تا زیرساخت‌های راداری و پایش جوی برای شناسایی دقیق ابرهای مستعد تأمین و تقویت شود.