آب در وضعیت قرمز
آب دیگر از مرز هشدار گذشته و در دل بحران قرار گرفته است. از کاهش میزان آب پشت سدها تا دیروز که خبر رسید پوشش برفی کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۹۸ درصد و نسبت به میانگین دو دهه اخیر ۹۹ درصد کاهش یافته. این موضوع بیش از این‌که نگران کننده باشد، نشان دهنده این است که برای عبور از شرایط فعلی علاوه بر اقداماتی که شبکه آبرسانی انجام می‌دهد، باید مدیریت مصرف هم اجرا شود.
براساس گزارش دفتر اطلاعات و داده‌های آبی کشور، داده‌های برف‌سنجی ماهواره‌ای در ۱۸ آبان ۱۴۰۴ از افت کم‌سابقه در پوشش برفی ایران حکایت دارد. فیروز قاسم‌زاده، مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور خاطرنشان کرد: میزان پوشش برفی سطح کشور در حال حاضر بسیار ناچیز است؛ وضعیتی که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته، کاهش ۹۸.۶درصدی و در مقایسه با میانگین ۲۰ سال اخیر افت ۹۹.۸درصدی را نشان می‌دهد.
به گفته وی، این کاهش شدید به‌منزله هشدار جدی برای منابع آبی کشور است، زیرا پوشش برف در ارتفاعات نقش ذخیره طبیعی آب را دارد و افت آن می‌تواند بر تأمین آب در فصل‌های گرم و بر چرخه آب کشور تأثیر مستقیم و فوری بگذارد. کاهش پوشش برفی به این معناست که روان‌آب‌ها کاهش می‌یابد و آب‌های زیرزمینی، ورودی کمتری خواهند داشت.
کاهش بارش
کاهش شدید منابع آبی و ورود کشور به ششمین سال خشکسالی پیاپی، تأمین آب به‌ویژه برای مصارف خانگی و شرب را در تنگنای شدید قرار داده است به طوری که به گفته محمد جوانبخت، مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، در ۵۰ روز گذشته، فقط ۳.۵میلی‌متر بارش در کشور ثبت شده که معادل ۱۸ درصد میانگین نرمال بوده و در ۲۰ استان کشور هیچ بارشی نازل نشده است. به گفته وی، سال آبی گذشته پنجمین سال خشک کشور بود و با ۴۰ درصد کاهش بارش همراه شد. این کاهش شدید بارندگی، شرایط سختی در تأمین آب شرب، کشاورزی و مصارف مختلف ایجاد کرد. وی بیان کرد: با وجود کاهش شدید منابع آبی در سدها و مخازن، توانستیم سال آبی گذشته را با حداقل اختلال سپری کنیم. به‌عنوان مثال، تهران و بندرعباس سال گذشته شرایط کم‌آبی بی‌سابقه‌ای تجربه کردند و حجم آب موجود در سدها به پایین‌ترین حد در طول تاریخ بهره‌برداری رسید.
در سال‌های گذشته گسترش شهرسازی باعث شده جمعیت از روستاها به شهر مهاجرت کنند و همین موضوع منابع آبی شهرها را به خطر انداخت. از آنجا که جمعیت در شهرها متمرکز شد تأمین آب برای آن مناطق در دستور کار قرار گرفت و هرچه تأمین آب روند بهتری داشت جمعیت هم افزایش یافت. در گذشته توسعه افقی شهرها اجرا می‌شد اما با انباشت جمعیت در یک دوره بلندمرتبه‌سازی اجرا شد و همین موضوع به بحران آب دامن زد. غلامرضا کاظمیان، معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی با تاکید بر این‌که راهی جز سازگاری با شرایط فعلی کم‌آبی نداریم، گفت: الگوهای ساخت و گسترش شهرها باید با شرایط اقلیمی کشورمان به‌ویژه کم‌آبی فعلی حداکثر سازگاری را داشته باشد. شورای عالی معماری و شهرسازی در موضوع کمبود آب باید با نهادهای دیگر همچون شورای عالی آب، به‌صورت یکپارچه عمل کند.
وی بیان کرد: ما به‌عنوان شورای عالی شهرسازی، وظیفه داریم الگوهای ساخت و گسترش شهرها، الگوهای شهرسازی، معماری و ساختمان‌سازی را برنامه‌ریزی و طراحی کنیم، به طوری که با شرایط اقلیمی کشورمان به‌ویژه کم‌آبی فعلی حداکثر سازگاری را داشته باشد.
کاظمیان تاکید کرد: گسترش محدوده‌های شهری باید به‌گونه‌ای اتفاق بیفتد که کمترین آسیب را به منابع آب وارد کند و مصرف آب را به حداقل ممکن برسانند.
این مقام مسئول ادامه داد:همچنین به لحاظ نوع ساخت‌وسازها،به‌کارگیری مدل‌ها و فناوری‌های جدید در مرحله بهره‌برداری از ساختمان‌هاوفضاهای شهری،استفاده آب رابه حداقل ممکن برساندومنطبق باشرایط اقلیمی و آب و هوایی کشورمان باشد.
وی اظهار کرد: در مناطق ساحلی، از آنجا که امکان استفاده از تصفیه‌خانه‌ها و فناوری‌های تبدیل آب دریا به آب شیرین با کمترین هزینه وجود دارد، باید حداکثر استفاده را در مباحث شهرسازی و استقرار شهرهای جدید انجام داد.
پاییز به نیمه رسید، دریغ از یک قطره باران!
نکته قابل توجه دیگری که وجود دارد این است که برخی از مردم معتقدند باید از سیستم بارورسازی ابرها استفاده کرد تا بتوانیم بحران آب را پشت‌سر بگذاریم اما نکته قابل توجه اینجاست که اکنون ابری نیست که بتوان آن را بارور کرد تا بارش‌ها را بیشتر کند. وضعیت بحران آب به حدی رسیده که حتی هدررفت یک لیوان آب هم اهمیت پیدا کرده است.
عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو در این باره گفته از مهرماه تاکنون حتی یک قطره باران در برخی مناطق نباریده که نشان از شرایط سخت دارد؛ باید صبوری کنیم تا از این شرایط عبور کنیم اما همین مسأله هزینه برای جامعه به دنبال دارد.
وی با بیان این‌که تلاش شده با مدیریت فشار، تلفات آب را به سرعت کاهش دهیم، افزود: بروز مشکلات در برخی از مناطق ناشی از ضربه دشمن بود در این زمینه به سرعت در حال شناسایی مناطق و اصلاح آنها هستیم که از جمله آنها ضربه وارد شده در منطقه تجریش بود که تا منطقه ولنجک را تحت تأثیر قرار داد.
علی‌آبادی تاکید کرد: خشکسالی امسال در قیاس با ۵۶ سال گذشته بی‌سابقه است و هیچ وقت نبوده که حتی یک قطره باران در مهر و آبان در کشور نباریده باشد و باید این شرایط را درک کنیم.
وزیر نیرو درباره استفاده از منابع آبی در اختیار شهرداری‌ها نیز گفت: شهرداری تهران تعدادی چاه در اختیار دارد که برخی از آنها برای شرب مناسب است و در حال در اختیار گرفتن آنها هستیم؛ حتی اگر چاهی برای شخص من باشد مطابق قانون وقتی مردم نیاز دارند، باید در اختیار قرار دهیم.
علی‌آبادی تاکید کرد: شهرداری بیش از ۱۰۰ حلقه چاه در اختیار دارد که اگر آنها را در اختیار بگیریم تا حدودی مشکلات شرب تهران برطرف می‌شود؛ اگر همه مردم پایین‌تر از الگوی مصرف به مصرف آب بپردازند، اوضاع سامان می‌یابد. اکنون میزان کسری آب آن‌قدر نیست که نتوانیم از این شرایط عبور کنیم، در این راستا نیازمند همکاری مردم و استفاده بهینه از همه ظرفیت‌ها هستیم.
ضرورت اصلاح بخش کشاورزی
در برنامه هفتم توسعه اعلام شده باید در پنج سال ۱۵ میلیارد متر مکعب مصرف آب کشاورزی کاهش یابد و در عین حال تاکید شده تولیدات محصولات کشاورزی باید رشد داشته باشد. این موضوع به معنای بهبود مصرف آب و استفاده از دانش فنی روز برای تولید بهتر است.
عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب درباره مصرف آب در تهران گفت: در تهران باید ۲۲ درصد کل مصرف آب تا پایان برنامه هفتم کاهش یابد، باید ۳۸ درصد برداشت کشاورزی تهران و ۳۰ درصد برداشت شرب تهران از منابع زیرزمینی کم شود. مقرر شده ۴۵ درصد سطح کشت در تهران کاهش یابد و برای تمام استان‌ها نیز این ضرورت‌ها تعیین شده است تا حکمرانی محلی آب را تشکیل دهیم.
بزرگ‌زاده در خصوص ضرورت مدیریت مصرف آب در تهران گفت: این‌که می‌گوییم باید در مصرف آب توسط مردم صرفه‌جویی شود، به‌معنای این نیست که انگشت اتهام را به سمت مردم گرفته‌ایم بلکه از مردم برای عبور از شرایط بحرانی فعلی کمک می‌خواهیم و اگر ۲۰ تا ۲۵درصد در مصرف آب خانگی تهران صرفه‌جویی شود، از شرایط فعلی عبور خواهیم کرد. وی افزود: یک میلیارد و ۷۹۹ میلیون مترمکعب مصرف سالانه آب کشاورزی تهران است، بدون شک کاهش مصرف آب در کشاورزی و استفاده از این ظرفیت برای تأمین آب شرب می‌تواند مؤثر باشد.
کاهش ۴۳ درصدی ورودی سدها
با کاهش ۴۳ درصدی ورودی آب به سدهای کشور، هشدارها درباره بحران آب ایران وارد مرحله تازه‌ای شده است. بنا بر آمارهای موجود، ۴۸ سد تأمین‌کننده آب شرب کشور کمتر از ۲۰ درصد ذخیره دارند؛ عددی که در مقایسه با سال گذشته بیانگر فشردگی بی‌سابقه منابع و آمادگی برای وضعیت بحرانی است. به گفته مقامات وزارت نیرو، در حال حاضر ۱۵ استان ایران در شرایط قرمز آبی قرار گرفته‌اند و شهرهای مشهد، تهران، اراک و اصفهان در کانون اولویت‌های مدیریتی آب قرار دارند. در حالی‌که میانگین بارندگی سالانه در ایران از حد طبیعی فراتر رفته بود، امسال در بسیاری از مناطق مرکزی و شرقی، سطح بارش‌ها کاهش یافت و منابع ورودی سدها با افت چشمگیر روبه‌رو شدند. کارشناسان می‌گویند افت ۴۳ درصدی ورودی به سدها می‌تواند موجب کاهش قابل توجه ذخیره در ماه‌های پایانی سال و بروز خاموشی‌های آبی محلی شود.همزمان بررسی‌ها نشان می‌دهد از یک میلیون چاه کشاورزی فعال، تنها ۲۱ هزار حلقه چاه تحت کنترل آبفاست؛ آماری که از ضعف جدی نظارت بر برداشت آب زیرزمینی حکایت دارد.اکنون که در شرایط ویژه هستیم باید دست به دست هم دهیم تا بتوانیم از این بحران عبور کنیم. در زمان آرامش حتما انتقادهای‌مان را نسبت به ترک فعل‌های احتمالی مطرح می‌کنیم و برای به نتیجه رسیدن آن تلاش خواهیم کرد. شاید اگر یک پیچ کمتر باز کردن شیر آب کمک بزرگی به مردم عزیزمان کرده باشیم. همان‌طور که در زمان جنگ تحمیلی هشت ساله و ۱۲ روزه مردم کنار هم ایستادند و از بحران عبور کردیم، امروز هم نیازمند یاری یکدیگر هستیم.
راهکارهای مهمی که اجرا نشد
قطعا اقداماتی می‌توانست انجام شود تا کشور این روزها تشنه نباشد. یکی از این اقدامات که اجرا نشد، این بود که در نیمه نخست سال به منظور تامین آب کشاورزی، آب پشت سدها با فشار بیشتری تخلیه می‌شد در حالی که وزارت جهاد کشاورزی می‌توانست با ارائه امکانات متناسب از هدررفت آب جلوگیری کند. بررسی خبرنگار ما از شهرهای اطراف تهران که کشاورزی همچنان در آنها رونق دارد، نشان می‌دهد سازمان جهاد کشاورزی به زمین‌های کوچک‌مقیاس اجازه تامین برق نمی‌دهد و همین موضوع باعث شده سیستم غرق‌آبی همچنان مورد استفاده باشد. در حالی که با ارائه برق به باغات، می‌توان ضمن نظارت، از آنها خواست که حتما سیستم قطره‌ای اجرا شود.
این کار می‌توانست از هدررفت آب جلوگیری کند. همچنین شرط دریافت یارانه کود و بذر، می‌توانست نصب کنتور هوشمند روی چاه‌ها باشد. اجرای طرح‌های «آب به‌ازای عملکرد» به‌صورت پایلوت در استان‌های خشک نیز یکی دیگر از کارهایی بود که کشاورزان را به صرفه‌جویی واقعی تشویق می‌کرد.
از سوی دیگر در طول سال‌های گذشته صنایع آب‌بر مانند فولاد، مس و پتروشیمی در مناطق خشک کشور فعالیت داشتند که این موضوع هم نشان می‌دهد آمایش سرزمین در این بخش‌ها اجرا نشده است. اغلب فولاد کشور در فلات مرکزی و در بخش کویری و خشک احداث شده که برای تامین آب باید از پساب‌ها و فاضلاب استفاده می‌شد. پساب شهری علاوه‌بر کاربرد صنعتی، می‌تواند برای تغذیه مصنوعی سفره‌های زیرزمینی در دشت‌های بحرانی نیز استفاده شود؛ اقدامی که هزینه‌اش چندین برابر کمتر از طرح‌های انتقال آب بین‌حوضه‌ای است.
تجربه برق نشان داد حذف یارانه پرمصرف‌ها، مؤثرتر از هر کمپینی است. در حوزه آب نیز دولت می‌توانست با اجرای تعرفه پلکانی واقعی، خانوارهای پرمصرف را هدف قرار دهد. خانوارهایی که آب شرب را برای مصارف غیرضرور استفاده می‌کنند.
به گفته وی، این کاهش شدید به‌منزله هشدار جدی برای منابع آبی کشور است، زیرا پوشش برف در ارتفاعات نقش ذخیره طبیعی آب را دارد و افت آن می‌تواند بر تأمین آب در فصل‌های گرم و بر چرخه آب کشور تأثیر مستقیم و فوری بگذارد. کاهش پوشش برفی به این معناست که روان‌آب‌ها کاهش می‌یابد و آب‌های زیرزمینی، ورودی کمتری خواهند داشت.
کاهش بارش
کاهش شدید منابع آبی و ورود کشور به ششمین سال خشکسالی پیاپی، تأمین آب به‌ویژه برای مصارف خانگی و شرب را در تنگنای شدید قرار داده است به طوری که به گفته محمد جوانبخت، مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، در ۵۰ روز گذشته، فقط ۳.۵میلی‌متر بارش در کشور ثبت شده که معادل ۱۸ درصد میانگین نرمال بوده و در ۲۰ استان کشور هیچ بارشی نازل نشده است. به گفته وی، سال آبی گذشته پنجمین سال خشک کشور بود و با ۴۰ درصد کاهش بارش همراه شد. این کاهش شدید بارندگی، شرایط سختی در تأمین آب شرب، کشاورزی و مصارف مختلف ایجاد کرد. وی بیان کرد: با وجود کاهش شدید منابع آبی در سدها و مخازن، توانستیم سال آبی گذشته را با حداقل اختلال سپری کنیم. به‌عنوان مثال، تهران و بندرعباس سال گذشته شرایط کم‌آبی بی‌سابقه‌ای تجربه کردند و حجم آب موجود در سدها به پایین‌ترین حد در طول تاریخ بهره‌برداری رسید.
در سال‌های گذشته گسترش شهرسازی باعث شده جمعیت از روستاها به شهر مهاجرت کنند و همین موضوع منابع آبی شهرها را به خطر انداخت. از آنجا که جمعیت در شهرها متمرکز شد تأمین آب برای آن مناطق در دستور کار قرار گرفت و هرچه تأمین آب روند بهتری داشت جمعیت هم افزایش یافت. در گذشته توسعه افقی شهرها اجرا می‌شد اما با انباشت جمعیت در یک دوره بلندمرتبه‌سازی اجرا شد و همین موضوع به بحران آب دامن زد. غلامرضا کاظمیان، معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی با تاکید بر این‌که راهی جز سازگاری با شرایط فعلی کم‌آبی نداریم، گفت: الگوهای ساخت و گسترش شهرها باید با شرایط اقلیمی کشورمان به‌ویژه کم‌آبی فعلی حداکثر سازگاری را داشته باشد. شورای عالی معماری و شهرسازی در موضوع کمبود آب باید با نهادهای دیگر همچون شورای عالی آب، به‌صورت یکپارچه عمل کند.
وی بیان کرد: ما به‌عنوان شورای عالی شهرسازی، وظیفه داریم الگوهای ساخت و گسترش شهرها، الگوهای شهرسازی، معماری و ساختمان‌سازی را برنامه‌ریزی و طراحی کنیم، به طوری که با شرایط اقلیمی کشورمان به‌ویژه کم‌آبی فعلی حداکثر سازگاری را داشته باشد.
کاظمیان تاکید کرد: گسترش محدوده‌های شهری باید به‌گونه‌ای اتفاق بیفتد که کمترین آسیب را به منابع آب وارد کند و مصرف آب را به حداقل ممکن برسانند.
این مقام مسئول ادامه داد:همچنین به لحاظ نوع ساخت‌وسازها،به‌کارگیری مدل‌ها و فناوری‌های جدید در مرحله بهره‌برداری از ساختمان‌هاوفضاهای شهری،استفاده آب رابه حداقل ممکن برساندومنطبق باشرایط اقلیمی و آب و هوایی کشورمان باشد.
وی اظهار کرد: در مناطق ساحلی، از آنجا که امکان استفاده از تصفیه‌خانه‌ها و فناوری‌های تبدیل آب دریا به آب شیرین با کمترین هزینه وجود دارد، باید حداکثر استفاده را در مباحث شهرسازی و استقرار شهرهای جدید انجام داد.
پاییز به نیمه رسید، دریغ از یک قطره باران!
نکته قابل توجه دیگری که وجود دارد این است که برخی از مردم معتقدند باید از سیستم بارورسازی ابرها استفاده کرد تا بتوانیم بحران آب را پشت‌سر بگذاریم اما نکته قابل توجه اینجاست که اکنون ابری نیست که بتوان آن را بارور کرد تا بارش‌ها را بیشتر کند. وضعیت بحران آب به حدی رسیده که حتی هدررفت یک لیوان آب هم اهمیت پیدا کرده است.
عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو در این باره گفته از مهرماه تاکنون حتی یک قطره باران در برخی مناطق نباریده که نشان از شرایط سخت دارد؛ باید صبوری کنیم تا از این شرایط عبور کنیم اما همین مسأله هزینه برای جامعه به دنبال دارد.
وی با بیان این‌که تلاش شده با مدیریت فشار، تلفات آب را به سرعت کاهش دهیم، افزود: بروز مشکلات در برخی از مناطق ناشی از ضربه دشمن بود در این زمینه به سرعت در حال شناسایی مناطق و اصلاح آنها هستیم که از جمله آنها ضربه وارد شده در منطقه تجریش بود که تا منطقه ولنجک را تحت تأثیر قرار داد.
علی‌آبادی تاکید کرد: خشکسالی امسال در قیاس با ۵۶ سال گذشته بی‌سابقه است و هیچ وقت نبوده که حتی یک قطره باران در مهر و آبان در کشور نباریده باشد و باید این شرایط را درک کنیم.
وزیر نیرو درباره استفاده از منابع آبی در اختیار شهرداری‌ها نیز گفت: شهرداری تهران تعدادی چاه در اختیار دارد که برخی از آنها برای شرب مناسب است و در حال در اختیار گرفتن آنها هستیم؛ حتی اگر چاهی برای شخص من باشد مطابق قانون وقتی مردم نیاز دارند، باید در اختیار قرار دهیم.
علی‌آبادی تاکید کرد: شهرداری بیش از ۱۰۰ حلقه چاه در اختیار دارد که اگر آنها را در اختیار بگیریم تا حدودی مشکلات شرب تهران برطرف می‌شود؛ اگر همه مردم پایین‌تر از الگوی مصرف به مصرف آب بپردازند، اوضاع سامان می‌یابد. اکنون میزان کسری آب آن‌قدر نیست که نتوانیم از این شرایط عبور کنیم، در این راستا نیازمند همکاری مردم و استفاده بهینه از همه ظرفیت‌ها هستیم.
ضرورت اصلاح بخش کشاورزی
در برنامه هفتم توسعه اعلام شده باید در پنج سال ۱۵ میلیارد متر مکعب مصرف آب کشاورزی کاهش یابد و در عین حال تاکید شده تولیدات محصولات کشاورزی باید رشد داشته باشد. این موضوع به معنای بهبود مصرف آب و استفاده از دانش فنی روز برای تولید بهتر است.
عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب درباره مصرف آب در تهران گفت: در تهران باید ۲۲ درصد کل مصرف آب تا پایان برنامه هفتم کاهش یابد، باید ۳۸ درصد برداشت کشاورزی تهران و ۳۰ درصد برداشت شرب تهران از منابع زیرزمینی کم شود. مقرر شده ۴۵ درصد سطح کشت در تهران کاهش یابد و برای تمام استان‌ها نیز این ضرورت‌ها تعیین شده است تا حکمرانی محلی آب را تشکیل دهیم.
بزرگ‌زاده در خصوص ضرورت مدیریت مصرف آب در تهران گفت: این‌که می‌گوییم باید در مصرف آب توسط مردم صرفه‌جویی شود، به‌معنای این نیست که انگشت اتهام را به سمت مردم گرفته‌ایم بلکه از مردم برای عبور از شرایط بحرانی فعلی کمک می‌خواهیم و اگر ۲۰ تا ۲۵درصد در مصرف آب خانگی تهران صرفه‌جویی شود، از شرایط فعلی عبور خواهیم کرد. وی افزود: یک میلیارد و ۷۹۹ میلیون مترمکعب مصرف سالانه آب کشاورزی تهران است، بدون شک کاهش مصرف آب در کشاورزی و استفاده از این ظرفیت برای تأمین آب شرب می‌تواند مؤثر باشد.
کاهش ۴۳ درصدی ورودی سدها
با کاهش ۴۳ درصدی ورودی آب به سدهای کشور، هشدارها درباره بحران آب ایران وارد مرحله تازه‌ای شده است. بنا بر آمارهای موجود، ۴۸ سد تأمین‌کننده آب شرب کشور کمتر از ۲۰ درصد ذخیره دارند؛ عددی که در مقایسه با سال گذشته بیانگر فشردگی بی‌سابقه منابع و آمادگی برای وضعیت بحرانی است. به گفته مقامات وزارت نیرو، در حال حاضر ۱۵ استان ایران در شرایط قرمز آبی قرار گرفته‌اند و شهرهای مشهد، تهران، اراک و اصفهان در کانون اولویت‌های مدیریتی آب قرار دارند. در حالی‌که میانگین بارندگی سالانه در ایران از حد طبیعی فراتر رفته بود، امسال در بسیاری از مناطق مرکزی و شرقی، سطح بارش‌ها کاهش یافت و منابع ورودی سدها با افت چشمگیر روبه‌رو شدند. کارشناسان می‌گویند افت ۴۳ درصدی ورودی به سدها می‌تواند موجب کاهش قابل توجه ذخیره در ماه‌های پایانی سال و بروز خاموشی‌های آبی محلی شود.همزمان بررسی‌ها نشان می‌دهد از یک میلیون چاه کشاورزی فعال، تنها ۲۱ هزار حلقه چاه تحت کنترل آبفاست؛ آماری که از ضعف جدی نظارت بر برداشت آب زیرزمینی حکایت دارد.اکنون که در شرایط ویژه هستیم باید دست به دست هم دهیم تا بتوانیم از این بحران عبور کنیم. در زمان آرامش حتما انتقادهای‌مان را نسبت به ترک فعل‌های احتمالی مطرح می‌کنیم و برای به نتیجه رسیدن آن تلاش خواهیم کرد. شاید اگر یک پیچ کمتر باز کردن شیر آب کمک بزرگی به مردم عزیزمان کرده باشیم. همان‌طور که در زمان جنگ تحمیلی هشت ساله و ۱۲ روزه مردم کنار هم ایستادند و از بحران عبور کردیم، امروز هم نیازمند یاری یکدیگر هستیم.
راهکارهای مهمی که اجرا نشد
قطعا اقداماتی می‌توانست انجام شود تا کشور این روزها تشنه نباشد. یکی از این اقدامات که اجرا نشد، این بود که در نیمه نخست سال به منظور تامین آب کشاورزی، آب پشت سدها با فشار بیشتری تخلیه می‌شد در حالی که وزارت جهاد کشاورزی می‌توانست با ارائه امکانات متناسب از هدررفت آب جلوگیری کند. بررسی خبرنگار ما از شهرهای اطراف تهران که کشاورزی همچنان در آنها رونق دارد، نشان می‌دهد سازمان جهاد کشاورزی به زمین‌های کوچک‌مقیاس اجازه تامین برق نمی‌دهد و همین موضوع باعث شده سیستم غرق‌آبی همچنان مورد استفاده باشد. در حالی که با ارائه برق به باغات، می‌توان ضمن نظارت، از آنها خواست که حتما سیستم قطره‌ای اجرا شود.
این کار می‌توانست از هدررفت آب جلوگیری کند. همچنین شرط دریافت یارانه کود و بذر، می‌توانست نصب کنتور هوشمند روی چاه‌ها باشد. اجرای طرح‌های «آب به‌ازای عملکرد» به‌صورت پایلوت در استان‌های خشک نیز یکی دیگر از کارهایی بود که کشاورزان را به صرفه‌جویی واقعی تشویق می‌کرد.
از سوی دیگر در طول سال‌های گذشته صنایع آب‌بر مانند فولاد، مس و پتروشیمی در مناطق خشک کشور فعالیت داشتند که این موضوع هم نشان می‌دهد آمایش سرزمین در این بخش‌ها اجرا نشده است. اغلب فولاد کشور در فلات مرکزی و در بخش کویری و خشک احداث شده که برای تامین آب باید از پساب‌ها و فاضلاب استفاده می‌شد. پساب شهری علاوه‌بر کاربرد صنعتی، می‌تواند برای تغذیه مصنوعی سفره‌های زیرزمینی در دشت‌های بحرانی نیز استفاده شود؛ اقدامی که هزینه‌اش چندین برابر کمتر از طرح‌های انتقال آب بین‌حوضه‌ای است.
تجربه برق نشان داد حذف یارانه پرمصرف‌ها، مؤثرتر از هر کمپینی است. در حوزه آب نیز دولت می‌توانست با اجرای تعرفه پلکانی واقعی، خانوارهای پرمصرف را هدف قرار دهد. خانوارهایی که آب شرب را برای مصارف غیرضرور استفاده می‌کنند.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گوناگون
گفت و گو
حجتالاسلام سعید داوودی میگوید عفاف بدون حجاب ناقص است و حجاب بدون رعایت عفاف، بیمعنا
حفظ کانون خانواده، مهمترین فلسفه حجاب
«جام‌جم» در گفت‌وگو با رئیس مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس آسیای غربی و مرکزی یونسکو بررسی کرد
میراث ناملموس گنجینه هویت ملی
