در روزهایی که شاخص آلودگی هوا به شرایط هشدار میرسد و سلامت سیستم تنفسی و قلب و عروق را بیش از هر زمانی بهخطر میاندازد، تدابیر پیشگیرانه برای حفظ سلامت بدن اهمیت بیشتری پیدا میکند؛ آنقدر که به عقیده قریب بهاتفاق متخصصان قلب و عروق، در روزهایی که شاخص آلودگی هوا بالا میرود، افراد سالم ممکن است تنها دچار سردرد، سوزش گلو، تپش قلب، فشار روی قفسه سینه یا احساس خستگی بیشتر شوند اما برای کسانی که فشار خون یا چربی خون بالا، دیابت، نارسایی قلبی یا سابقه سکته قلبی یا مغزی دارند، این آلودگی میتواند بهمعنای تشدید خطرباشد.
بنابراین علاوه بر اقداماتی مهم و مؤثر مانند ماندن در خانه برای گروههای آسیبپذیر و کاهش حضور در محیطهای بیرونی لازم است به تغذیه سالم و استفاده از ماسکهای مناسب و دستگاه تصفیهکننده هوا در منزل و محیط کار روی بیاوریم؛ اقداماتی که نقشی کلیدی در حفاظت از انسان در برابر آلودگی دارد. اما در چنین شرایطی، شاید برای شما هم این پرسش مطرح شده است که در زمان آلودگی رژیم غذایی چگونه باید باشد تا اثرات مخرب آلایندهها به حداقل برسد؟
رژیمی علیه آلودگی
به گفته حمیدهسادات حسابگر، کارشناس تغذیه، آلودگی هوا فقط ریههای ما را تهدید نمیکند بلکه روی اعصاب و روان و بهطور کلی حالوهوای زندگیمان هم تأثیر میگذارد: «وقتی هوایی که تنفس میکنیم پاک نیست، خستگی، سردرد، بیحوصلگی، سنگینی سر و حتی افت انرژی سراغمان میآید اما میان همه این ناخوشیها، یک حقیقت مهم هست که نباید فراموش کرد؛ اینکه تغذیه درست در آب و هوای آلوده، مثل یک سپر قوی از بدن محافظت میکند. بنابراین اولین قدم برای محافظت بیشتر این است که بدن نباید کمآب شود. نوشیدن آب کافی، همراه با چند قطره آبلیمو، آب سیب، آب پرتقال تازه، لبو، انار و... همگی کمک میکنند التهاب کمتر و سموم راحتتر دفع شوند.»
در کنار نوشیدنیهای مفید بهتر است از غذاهای خانگی و سبک مثل خورشت آلواسفناج، به، کرفس، سوپ سبزیجات، آشهای سبک و خوراکهای کمچرب بیشتر استفاده کنیم. این غذاها هم آبرسان هستند هم سرشار از ترکیبات ضدالتهاب اما در عوض غذاهای سرخکرده، فستفود، سیبزمینی سرخکرده، تنقلات پرنمک، نوشابه، قهوه زیاد، سوسیس، کالباس، چیپس، پفک و خوراکیهای خیلی چرب یا شیرین بدن را بیآب میکنند و التهاب را بالا میبرند. فراموش نکنید که انتخاب یک رژیم غذایی مفید در آب و هوای آلوده، میتواند یک قدم بزرگ برای سلامتیمانباشد.
از آنتیاکسیدانها غافل نشوید
استفاده از مواد غذایی حاوی آنتیاکسیدانها یکی دیگر از توصیههای حمیدهسادات حسابگر در هوای آلوده است: «آلودگی هوا باعث میشود رادیکالهای آزاد مضر تولید شده و روی سلامت ریه و قلب و عروق تأثیر بگذارد و باعث التهاب شوند. از این رو استفاده از مواد غذایی یا مکملهایی که دارای آنتیاکسیدان هستند اثر سوء آلایندهها بهخصوص در افرادی را که آسیبپذیری بیشتری دارند خنثی میکند.»
مواد آنتیاکسیدان بهصورت طبیعی در اکثر میوهها و سبزیجات تازه وجود دارد؛ میوهها و صیفیجاتی مانند مرکبات، انبه، کدوحلوایی، فلفل دلمهای، اسفناج، کلم برگ و زردآلو در این شرایط بسیار مفید هستند.
سیب و آب پنیر
دکتر ندا نایبی، کارشناس طب سنتی هم درباره اهمیت مراقبت ویژه از بدن در روزهایی میگوید که هوا سر ناسازگاری با سلامت دارد. بهنظر او توجه ویژه به حفظ اعضای حیاتی بهویژه قلب و مغز از سوء مزاج خشک باعث تقویت قوای مغز و قلب، اعتدال بخشیدن به قوام خون، بهبود گردش خون مرکزی و محیطی، حفظ اعتدال مزاج ریه و راههای هوایی میشود که در این شرایط آب و هوایی بسیار ضروری است. این کارشناس طب سنتی، خوردن یک سیب در روز را توصیه میکند. زیرا مسمومیت ناشی از سرب را از بدن دور میکند. علاوه بر این به گفته او نوشیدن آب پنیر طبی را از جمله راهکارهای مؤثر طب سنتی برای سمزدایی در این روزها میداند.
رایحهدرمانی و بخور صورت
این کارشناس طب سنتی همچنین به رایحهدرمانی و مراقبت از پوست سفارش میکند و معتقد است بوییدن برگ اکلیلکوهی (رزماری)، بهارنارنج یا روغن آنها، بوییدن و خوردن سیب شیرین، انار شیرین، گلابی و پرتقال شیرین میتواند سلامت بدن در هوای آلوده را به نسبت چشمگیری حفظ کند. او درباره مراقبت از پوست در هوای آلوده میگوید: «بهتر است یک قاشق غذاخوری آویشن را با همان مقدار بابونه در یک لیتر آب بجوشانید و ۱۵دقیقه صورتتان را با این گیاه دارویی بخور دهید. علاوه بر آن، چه بهتر که هر شب قبل از خواب صورتتان را با گلاب شستوشو دهید.»