از این رو میتوان گفت در شرایطی که دیگر پرداخت یارانه نقدی به تنهایی کارآمدی خود را از دست داده، ارائه کالابرگ با هدف حفظ قدرت خرید واقعی خانوارهای کمدرآمد بهعنوان گزینهای منطقیتر مطرح شده است.
زمان اجرای طرح کالابرگ
پس از وقفهای طولانی و پیگیریهای مجلس، دولت از ۱۵ آذر ۱۴۰۴ پرداخت کالابرگ الکترونیکی را آغاز میکند؛ ابتدا برای سه دهک کمدرآمد و سپس با فاصله دوهفته برای دهکهای چهارم تا هفتم.بااینحال طی روزهای اخیر بسیاری از خانوارهای دهکهای یک تا ۳ گلایه داشتند که کالابرگ به آنها تخصیص پیدا نکرده است و با پیامهایی به روزنامه جامجم درخواست رسیدگی و سؤال در مورد آن از مسئولان را داشتند.در روزهایی که افزایش هزینههای زندگی دغدغه اصلی بسیاری از خانوارهای ایرانی است، اجرای طرح کالابرگ بهعنوان یک اهرم حمایتی برای اقشار مختلف جامعه در نظر گرفته شد تا به آنها حس امیدواری و انگیزه دهد.به همین منظور پیگیری خبرنگار جامجم از مسئولان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، حاکی از آن است که تنها در روزهای اخیر کالابرگ افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد پرداخت شده است، ولو این که این افراد به هر دلیلی جزو دهکهای ۴ تا ۷ نیز قرار گرفته باشند.مسئولان وزارت رفاه این نکته را نیز خاطرنشان کردند که بهزودی اطلاعیهای درخصوص زمان پرداخت کالابرگ به دیگر خانوارهای جزو دهک یک تا ۳ جامعه و ۴ دهک دیگر منتشر خواهند کرد.
در مرحله پنجم کالابرگ که همچنان ادامه دارد مبلغ اعتبار کالابرگ دهکهای یک تا ۳ با افزایش ۱۲۰هزار تومانی همراه بوده و به مبلغ ۶۲۰هزار تومان بهازای هر فرد رسیده است. از سوی دیگر اما اعلام شده که به دهکهای ۴ تا ۷ جامعه نیز کمافیالسابق همان نفری ۳۵۰هزار تومان پرداخت شود.در این مرحله همچنین ۱۴ قلم کالای اساسی شامل برنج، روغن نباتی و مایع، گوشتقرمز، گوشتمرغ، گوشت بوقلمون، گوشت بلدرچین، میگو، تخممرغ، شیر و لبنیات، قند، شکر، چای، ماکارونی و رب گوجهفرنگی در لیست کالابرگ قرار گرفتهاند.
با همه این اوصاف خبر امیدوارکننده برای مشمولان این است که دولت قصد توقف طرح را ندارد. میدری اعلام کرد که به دستور رئیسجمهور، برنامهریزی برای پرداخت حداقل یک نوبت دیگر کالابرگ برای عید نوروز یا ماه مبارک رمضان در دستورکار قرار دارد.
سرنوشت تامین بودجه
استمرار این طرح در سال ۱۴۰۵ نیز در نگاه دولت است، اما تحقق آن بهطور کامل به بودجهای بستگی دارد که هنوز به مجلس ارائه نشده و سرنوشت آن در ماههای آینده مشخص خواهد شد.پیشبینی میشود سالانه حدود ۵۰۰۰میلیارد تومان از محل درآمد بنزین به این طرح اختصاص یابد. این رقم در مقایسه با بودجه ۳۰هزارمیلیارد تومانی کل طرح کالابرگ، عدد بزرگی نیست اما میتواند به تقویت منابع کمک کند.
ثبت تخلفات فروشگاههای کالابرگ امکانپذیر شد
سامانه کالابرگ در راستای برخی تخلفات فروشگاههای متصل به طرح اعلام کرده، خانوار در صورت مشاهده هرگونه تخلفی میتوانند آن را به شکل رسمی ثبت کنند. اپلیکیشن «شمیم» مسیر رسمی ثبت تخلفات فروشگاههای کالابرگ بوده که سرپرستان خانوار اگر هنگام خرید با رفتار ناعادلانه یا تخلف فروشگاههای طرف قرارداد روبهرو شدند، میتوانند بهسادگی گزارش خود را در این اپلیکیشن ثبت کنند.
در توضیح نحوه ثبت گزارش آمده است افراد نخست باید این اپلیکیشن را روی گوشیهای همراه خود نصب کنند. سپس از بخش پذیرندگان، فروشگاه را روی نقشه یا از طریق جستوجو پیدا کرده و روی گزینه گزارش تخلف کلیک شود. به این ترتیب گزارش ارسال شده و کارشناسان در اسرع وقت بررسی و رسیدگی میکنند.
در این خصوص افراد میتوانند با مشاهد کمفروشی یا دریافت اعتبار بیشتر موضوع را بهعنوان تخلف گزارش دهند. همچنین اجبار مشتری به استفاده کامل از اعتبار، ثبت فاکتور صوری یا جایگزینی اقلام غیرمجاز، پرداخت نقدی در ازای دریافت اعتبار، اجبار به خرید یک برند خاص و عرضه کالای مخدوش یا تاریخمصرف گذشته قابل گزارش است.
همچنین تلفن گویای ۶۳۶۹ -۰۲۱ برای ارتباط با کارشناسان معرفی شده که از ساعت ۸ تا ۲۴ در تمامی روزهای هفته حتی ایام تعطیل پاسخگوی پرسشهای خریداران درباره مسائل طرح کالابرگ الکترونیک هستند.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست که کالابرگ در شرایط کنونی ایران میتواند تا حدی از شدت بحران معیشتی بکاهد، اما به تنهایی راهحل ریشهای برای مقابله با تورم نیست. موفقیت آن منوط به شفافیت، زیرساخت دیجیتال کارآمد، نظارت دقیق بر توزیع و هماهنگی میان دستگاههای اقتصادی است.
تنها در چارچوب چنین نظامی است که کالابرگ میتواند به ابزاری مؤثر برای عدالت اجتماعی و حفظ امنیت غذایی تبدیل شود و نه صرفا ابزاری موقتی برای مدیریت نارضایتی عمومی.