جنگ داخلی اسپانیا آغاز شد

در ماه فوریه سال 1936 میلادی حزب «جبهه مردمی» اسپانیا در انتخابات مجلس این کشور به پیروزی رسیده بود.

حزب «جبهه مردمی» متشکل از احزاب جمهوریخواه(سوسیالیست ها ، رادیکال ها ، کمونیست ها و آنارشیست ها) بود. با روی کار آمدن این دولت نارضایتی نظامیان افزایش یافت و همچنین احزاب دست راستی که از شکست خود راضی نبودند به نارضایتی ارتش دامن زده و یک کودتا به فرماندهی ژنرال فرانسیسکو فرانکو را تدارک دیدند.

ژنرال فرانکو که فرماندهی واحدهای نظامی در مغرب را به عهده داشت در روز 18 ژوییه سال 1936 میلادی پس از عبور از تنگه جبل الطارق وارد خاک اسپانیا شد.

بلافاصله با ورود نیروهای فرانکو ، پادگان های شهرهای سوییا به فرماندهی ژنرال کوئیپو دویانو ، جزایر بالئارس به فرماندهی ژنرال گودد ، ناوار به فرماندهی ژنرال مول و نیز شهرهای ساراگوسا و بورگس ، شورش کردند.

نیروهای دست راستی فرانکو از حمایت آلمان نازی و ایتالیای فاشیستی برخوردار بودند. هیتلر و موسولینی در جریان جنگ اسپانیا بیش از 100 هزار سرباز ، 1300 فروند هواپیما ، 350 دستگاه تانک ، تعداد قابل ملاحظه ای توپ و خمپاره و مهمات و همچنین مشاوران نظامی را برای کمک به نیروهای فرانکو به اسپانیا اعزام کردند.

جمهوری خواهان از فرانسه و بریتانیا تقاضای کمک کردند ، اما این کشورها به تقاضای آنها پاسخ نداده و آنها ناگزیر متوسل به اتحاد شوروی شدند.

همین مساله موجب شد کمونیست هایی که در جبهه جمهوری خواهان قرار داشتند از قدرت برخوردار شده و مزایای بیشتری طلب کنند.

برخلاف فرانکیست ها که جبهه متحدی داشتند ، جنبش جمهوری خواهان به دلیل برتری جویی کمونیست ها دچار شکاف بود. جنگ داخلی خونین اسپانیا محلی برای آزمایش سلاح ها و تاکتیک های جنگی شد که بعدها آلمان نازی و ایتالیا از این تجربه ها در جنگ جهانی دوم استفاده کردند.

بمباران های گسترده شهرها برای ایجاد وحشت در مردم غیرنظامی از جمله این تاکتیک ها بود. از جمله در گوئرنیکا (پابلو پیکاسو بعدها تصویری از رنج مردم این شهر را خلق کرد که به همین نام اکنون در سالن محل تشکیل شورای امنیت سازمان ملل متحد آویخته شده است) ، دوراگو و بارسلونا ، هزاران غیرنظامی بر اثر این بمباران ها جان خود را از دست دادند.

حدود 35000 زن و مرد داوطلب از سراسر نقاط جهان و از اقشار مختلف به کمک جمهوری خواهان شتافتند.

اما جمهوری خواهان که از لحاظ سلاح به مراتب ضعیف تر از نیروهای فرانکو بودند ، رفته رفته رو به ضعف نهادند و نیروهای فرانکو اغلب شهرها و خاک اسپانیا را تصرف کردند.

در جنگ برادرکشی اسپانیا که از روز 18 ژوییه سال 1936 میلادی آغاز و در مارس سال 1939 میلادی با سقوط مادرید خاتمه یافت بیش از 300 هزار نفر کشته و نزدیک به یک میلیون نفر مجروح شدند.

پس از پیروزی فرانکو در این جنگ خونین ، او یک حکومت دیکتاتوری فاشیستی را برقرار کرد که مدت 36 سال و تا زمان مرگش در سال 1975 میلادی ادامه یافت.

بهرام افتخاری