بطور کلی یک خانه هوشمند در مقایسه با خانههای معمولی چه ویژگیهایی دارد؟
خانه هوشمند شاخهای از سیستمهای مدیریت ساختمانی یا
BMS است. در طراحی خانههای هوشمند سیستم ارتباطی یکپارچهای به عنوان هسته مرکزی در نظر گرفته میشود که همه وسایل و ابزارهای موجود در خانه را از طریق اینترنت یا نرمافزارهای گوشیهای هوشمند، تبلت یا کامپیوتر کنترل میکند. مهمترین ویژگی این طرح امکان کنترل محل مورد نظر از راه دور است. قابلیت کنترل دما، اعلام سرقت، هشدار از طریق اینترنت و تلفن همراه، امکان تنظیم روشنایی و خاموشکردن وسایل برقی از مهمترین ویژگیهای این سیستم است. هوشمندی یک خانه را میتوان در امکان دسترسی به ابزارهای پیشرفته ارتباطی خلاصه کرد. این طرح ابتدا بهعنوان یک پروژه دانشجویی مورد توجه قرار گرفت و به کمک مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی قزوین توانستیم آن را تا 98 درصد اجرایی کنیم. اگر ساکن خانه هوشمند باشید میتوانید انجام بسیاری از امور را به سیستمهای هوشمند بسپارید. به محض اینکه وارد پارکینگ میشوید دستگاه به طور اتوماتیک فعال شده و علاقهمندیهای شما را اجرا میکند. برای بازکردن درها نیاز به کلید ندارید، بلکه از طریق اطلاعات ثبت شده در کارت RFID که در جیب لباس شماست شناسایی شده و در برای شما باز میشود. بر این اساس میتوانید برای شخصی یک اعتبار یکروزه یا یکماهه در نظر بگیرید. پس از گذشت این دوره زمانی و به پایان رسیدن اعتبار فرد، دیگر در برای او باز نمیشود.چه زیرساختهایی برای هوشمندسازی لازم است؟ آیا لازم است در سیمکشی ساختمان تغییراتی در نظر گرفته شود؟
نرمافزار این طرح توسط گروه خودمان برنامهنویسی شده است. این نرمافزار روی هر دستگاه یا هر نوع سیستمعاملی قابل نصب است و انجام یا انجام ندادن یک دستور بخصوص را از طریق ارسال یک پیامک به کاربر اطلاعرسانی میکند.
قابلیت کنترل دما، اعلام سرقت، هشدار از طریق اینترنت و تلفن همراه، امکان تنظیم روشنایی و خاموشکردن وسایل برقی از مهمترین ویژگی خانههای هوشمند است که در دسترسی به ابزارهای پیشرفته ارتباطی خلاصه میشود
اجرای این سیستم نیاز به سیمکشی جدید ندارد و با کمک گرفتن از شبکه
Wi-Fi و بدون وجود هرگونه محدودیت مکانی امکانپذیر است. پیش از این سکونت در خانههای هوشمند به عنوان یک محصول گرانقیمت و تنها برای قشری از جامعه که درآمد بسیار بالایی داشتند امکانپذیر بود، اما فناوریهای نوین ارتباطی نظیر شبکههای بیسیم، هزینه تمام شده سیستم کنترل هوشمند خانه را به میزان قابل توجهی کاهش داده است. در این فناوری دیگر به سیمکشیهای متعدد روی دیوارها و ایجاد تغییر در سیمکشی اصلی ساختمان نیازی نیست. از هر پروتکل ارتباطی اعم از بلوتوث، Wi-Fi یا حتی ارتباطات رادیویی میتوان برای استفاده از امکانات خانههای هوشمندسیستم هوشمند در نظر گرفته برای یک خانه 80 متری دوخوابه تا چه حدی میتواند در بهینهسازی مصرف انرژی تاثیرگذار باشد؟
در طراحی خانههای هوشمند، اولین ویژگی که مورد توجه قرار گرفت بهینهسازی مصرف انرژی بود. در خانه هوشمند مدیریت هوشمندانه مصرف انرژی نیز امکانپذیر است. برای مثال زمانی که هیچکس در خانه نباشد سیستم هوشمند مدیریت انرژی دمای خانه را کاهش میدهد. در این طرح از طریق مدیریت هوشمند ساختمان، مصرف انرژی در ساختمان بهینهسازی میشود و به این ترتیب در مصرف انرژی 30 تا 40 درصد صرفهجویی میشود. وقتی شما از اتاق خارج میشوید اگر تا یک زمان معین به اتاق بازنگردید سیستم به طور خودکار لامپها را خاموش میکند. این ویژگی میتواند در کارخانهها و ادارت نیز تا حد زیادی در بهینهسازی مصرف انرژی تاثیرگذار باشد. مثلا زمانی که مسافرت هستید همه سیستمهای الکتریکی و حرارتی را خاموش میکنید و قبل از رسیدن همه چیز را روشن میکنید. با یک هفته صرفهجویی در مصرف انرژی، تا حد زیادی از هزینهها کاسته میشود. میتوانید سیستم مدیریت انرژی را طوری تعریف کنید که این سیتم در ساعات اوج مصرف انرژی همه پریزها را غیرفعال کند و روشنشدن یک وسیله برقی مانند ماشین لباسشویی را تا ساعات بعد به تعویق اندازد.
آیا در زمینه کنترل سیستمهای سرمایشی و گرمایشی هم تدابیری اندیشیدهاید؟
در خانه هوشمند در تابستان بدون اینکه لازم باشد سیستمهای سرمایشی یا خنککننده را روشن نگه دارید و هزینه بسیار زیادی را بابت مصرف برق پرداخت کنید میتوانید پیش از رسیدن به خانه سیستم خنککننده را روشن کنید. این امکان برای سیستمهای گرمایشی و حتی تهویه نیز وجود دارد. این ویژگی میتواند نقش موثری در کاهش هزینه انرژی داشته باشد.
سیستم کنترل از راه دور قابلیت تنظیم میزان روشنایی خانه را هم دارد؟
این سیستم میتواند میزان روشنایی و چگونگی روشنشدن لامپها بر اساس یک برنامه زمانبندی شده را کنترل کند. حتی صاحبخانه میتواند به کمک سیستم مرکزی زمانی که در خانه حضور ندارد نیز سیستم روشنایی را خاموش یا روشن کند. یا زمانی که در رختخواب هستید لامپهای روشن را هرکجا که باشد خاموش کند. کنترل روشنایی به لامپها محدود نمیشود. در طول روز نیز با کنترل پردهها و باز و بستهکردن آنها میتوان روشنایی خانه را به شکل دلخواه تغییر داد.
آیا هر خانهای را میتوان به خانه هوشمند تبدیل کرد؟
برای هوشمندسازی خانه تنها به یک وب سرور مرکزی نیاز دارید. سیمکشیها و کلید و پریزها هم تغییر نمیکند. لازم است یک دستگاه داخل هر یک از کلیدها و پریزها قرار گیرد. برای یک خانه 100 متری اجرای کل طرح فقط دو ساعت طول میکشد. کافی است هزینه لازم برای هوشمندسازی اختصاص داده شود در این صورت هیچ محدودیتی برای هوشمندسازی خانهها وجود ندارد. براساس برآوردهای انجام شده هزینه هوشمندسازی برای یک خانه 100 متری حدود 3 تا 4 میلیون تومان است که البته این مبلغ به انتخابها و امکانات درخواستی بستگی دارد.
چه شباهتها یا تفاوتهایی میان خانههای هوشمند ایرانی که شما طراحی کردهاید و نمونههای مشابه خارجی وجود دارد؟
نمونههای خارجی مشابه زیادی در سطح دنیا وجود دارد. در حقیقت این طرح یک اختراع محسوب نمیشود، اما ما در این طرح قابلیتهای جدیدی را به خانههای هوشمند افزودهایم. اجرای نمونههای مشابه خارجی مستلزم سیمکشی جدید و ایجاد تغییراتی در سیستم برق ساختمان است که هزینههای زیادی را به همراه دارد، اما در این طرح از شبکه
Wi-Fi برای برقراری ارتباط دستگاهها با سیستم مرکزی استفاده میشود که این ویژگی هزینه تمام شده اجرای آن را به یک پنجم هزینه مشابه خارجی کاهش میدهد.برای اجرایی شدن این طرح در مقیاسی گستردهتر چه محدودیتهایی را باید از میان بردارید؟
مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی قزوین این طرح را تحت حمایتهای مادی و معنوی از جمله پرداخت تسهیلات بانکی با نرخ پایین قرار داده است، اما همچنان از نظر منابع مالی با مشکلات و محدودیتهایی مواجه هستیم. مرکز رشد طرحهای متعددی را در دستور کار دارد و پژوهشگران زیادی تحت پوشش این مرکز فعالیت میکنند. در نتیجه این مرکز بودجه کافی برای تامین هزینه طرحهای تحقیقاتی را در اختیار ندارد. بنابراین انتظار داریم سازمانها و شرکتها در این زمینه سرمایهگذاری کنند.
فرانک فراهانیجم/ گروه دانش
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد