ادای دینی که ملیت نمی‌شناسد

متاسفانه نتیجه جنگ همواره مرگ، ویرانی، جنایت و نابودی است و جنگ نه‌تنها در زمان وقوع، بلکه در آینده نیز آثار زیانبار خود را بر جای می‌گذارد.

البته جنگ همواره دو طرف دارد و در عالم روابط بین‌الملل، کشوری که جنگ به او تحمیل می‌شود در موضع دفاع برمی‌آید و بر این اساس، در موضع دفاع از امنیت و منافع ملی، حضور در جنگ توجیه‌پذیر است و ارزشمند محسوب می‌شود.

با نگاهی به تاریخ ادبیات جهان متوجه می‌شویم جنگ‌ها اهمیت ویژه‌ای برای فرهنگ‌های گوناگون دارند و این اهمیت در قالب اشعار و قصه‌های حماسی متبلورشده و شاعران و نویسندگان مختلف به تحسین مردانگی، شجاعت و رشادت‌های جنگجویان پرداخته‌اند.

حتی در کشورهایی که خودشان متجاوز جنگی هستند و با راه‌انداختن جنگ، افراد زیادی را به کام مرگ فرستاده‌اند، برای کشته شدگان جنگی ارزش بالایی قائل هستند که از جمله آنها می‌توان به آمریکا، عراق و آلمان اشاره کرد.

در این زمینه موزه‌های گوناگون احداث شده است تا آثار به جا مانده از جنگ‌ها و رزمندگان را ثبت و ضبط کند. از سوی دیگر مجسمه‌ها، سنگ‌نوشته‌ها، تابلوهای نقاشی، بناهای یادبود، آثاری از تخریب شهرها (مانند بناهای به جامانده در استالینگراد ناشی از تجاوز نازی‌ها یا ساختمان ویران‌شده به دلیل بمباران اتمی در هیروشیما به نشانه جنایات گسترده آمریکا) ثبت خاطرات وقایع جنگ، ساخت سریال‌های گوناگون تلویزیونی، فیلم‌های سینمایی، تئاترهای جنگی، سرودهای جنگی و بسیاری موارد دیگر نشان‌دهنده تلاش برای نگهداری ارزش‌ها و آثار جنگ‌هاست؛ اما آنچه باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد، انسان‌هایی است که جان خود را از دست داده‌اند و باید بیشتر به آنها و بازماندگانشان توجه شود.

باید بپذیریم ساختمان‌های نوساز و حتی بناهای تاریخی که بخشی از فرهنگ ملت‌ها به حساب می‌آید، در مقایسه با جان انسان‌ها ارزشی ندارد. وقتی یک انسان، جان خود را از دست ‌می‌دهد موضوع تنها به این ختم نمی‌شود که یک فرد، از حیات طبیعی خود محروم شده است بلکه خانواده‌ای تحت‌‌تاثیر این مساله قرار می‌گیرد و بر دل مادر و پدر یا زن و کودک فرد جان‌باخته داغی گذاشته می‌شود؛ بنابراین باید از بازماندگان دلجویی کرد و این مهم در قالب حمایت‌های عاطفی و معنوی و نیز حمایت‌های مادی و دنیوی تعریف می‌شود.

ارزشگذاری بین کسانی که برای دفاع یا جنگ عازم میدان می‌شوند، بنابر باورهای دینی و ارزشی، متفاوت است اما همگی در مجموع بیانگر اهمیت‌دادن به این ایثارگری و از خودگذشتگی میان فرهنگ و ملل مختلف است.

 آمریکا

گر چه مدت زیادی از استقلال آمریکا نمی‌گذرد، اما در همین مدت 200 ساله با توجه به سیاست‌های استعماری دولتمردان، این کشور بسیار بیشتر از دیگر کشورها در گیر جنگ بوده است، اما تفاوت اینجاست که بخش عمده‌ای از عملیات جنگی آمریکا در خارج از خاک این کشور و با ادعای دفاع از منافع آمریکا صورت گرفته است.

با این وصف، هر فردی از هر ملیتی که در نیروهای مسلح آمریکا باشد و معلول شود، تحت حمایت سازمان سربازان کهنسال و معلول آمریکایی قرار می‌گیرد و بیش از 60 اداره در آمریکا مشغول خدمات‌رسانی به این معلولان هستند. این سازمان روزنامه‌ای دارد که اخبار مربوط به تغییرات قوانین و مستمری‌ها را به اطلاع کهنه‌سربازان می‌رساند.

وابستگان سربازان شامل همسر، کودکان، فرزندخواندگان و فرزندان مدرسه‌ای تا 23 سال و شوهر زنانی که در جنگ حضور داشته‌اند تحت پوشش این سازمان قرار می‌گیرند.

همچنین به معلولانی که مستحق دریافت اتومبیل باشند 8000 هزار دلار کمک خرید اتومبیل همراه نصب وسایل مربوط به معلولیت اعطا می‌شود. از دیگر موارد، واگذاری مسکن خاص با توجه به نوع معلولیت، پرداخت هزینه پوشاک سالانه، ارائه خدمات آموزش شغلی، افزایش حقوق و تامین اجتماعی متناسب با شرایط، پرداخت مستمری به بازماندگان معلولان فوت شده است.

اتریش

در حال حاضر تعداد افرادی که با ملیت اتریشی در جنگ آسیب‌دیده‌اند 80‌ هزار نفر است که این افراد می‌توانند از امتیازات ویژه‌ای همچون بیمه ‌اجتماعی، کمک هزینه پرستاری، خدمات اجتماعی و پرداخت غرامت اجتماعی برخوردار باشند.

کمک‌های ویژه‌ای نیز به افرادی که برای استقلال ارتش، جنگیده یا قربانی شده‌‌اند، تعلق می‌گیرد. در ضمن در شرایط خاصی بازماندگان این قبیل معلولان پس از فوت ایشان می‌توانند مستمری دریافت کنند.

تاجیکستان

یکی از مهم‌ترین ایام سال برای مردم تاجیکستان، روز پیروزی در جنگ یا روز غلبه است. در این روز سربازان کهنسال جنگ جهانی دوم که در سنین بالا هستند دورهم جمع می‌شوند و مقامات عالی کشور در مراسمی از آنها قدردانی می‌کنند.

اعطای امکانات نقدی و جنسی به کهنه‌سربازان، از جمله کمک‌های اهدایی به بازماندگان جنگی در این کشور است. در این روز رادیو و تلویزیون طی مراسمی با کهنسالان دوره جنگ به گفت‌وگو می‌نشینند و خاطرات آنان را از ایام جنگ دوباره زنده می‌کنند.

ترکمنستان

بر پایه آمارهای اعلام شده، حدود ۷۰۰ هزار نفر از مردم ترکمنستان در جریان جنگ جهانی شرکت داشته‌‌اند و تعداد کشته‌شدگان ترکمن از ۲۵۰ تا ۴۰۰هزار نفر اعلام شده است. دولت ترکمنستان سال ۲۰۰۰ میلادی همه کشته‌شدگان این جنگ و بازماندگان آن را قهرمان ملی اعلام کرد.

در ترکمنستان پنج هزار و ۲۱۷ نفر از افرادی که در جنگ جهانی دوم شرکت داشتند، هنوز زنده‌اند و دولت برای تمامی آنها مزایای ویژه‌ای در نظر گرفته است.

رزمندگان جنگ در ترکمنستان از امتیازات ویژه‌ای از جمله درمان و داروی رایگان، مقرری بازنشستگی بیش از دیگر بازنشسته‌ها، مسکن، برخی ارزاق و مواد غذایی و همچنین استفاده از وسایل حمل و نقل رایگان برخوردارند.

ژاپن

با توجه به آثار انفجار دو بمب اتمی در هیروشیما و ناکازاکی، جنگ به اندازه‌ای بر ژاپن اثر منفی داشت که می‌توان ادعا کرد مردم این کشور، پیشرفت علمی و صنعتی خود را روی ویرانه‌های جنگ جهانی دوم بنیان نهاده‌اند.

در این کشور دفتری با عنوان مدیریت و هماهنگی و همچنین وزارت بهداشت و رفاه، در ارتباط با مقرری پرسنل نیروهای مسلح و خدمات مربوط به پرسنل غیرنظامی فعالیت می‌کند. ساز‌وکار مستمری ژاپن که نظامیان را در بر می‌گیرد سابقه‌ای صدو نوزده ساله دارد و دارای شرایطی مانند تعلیق مستمری، تعیین استحقاق دریافت مستمری و قطع مستمری است.

جمهوری آذربایجان

اگر چه برخی کشته‌ها و بازماندگان آذربایجان مربوط به جنگ اخیر این کشور با ارمنستان است، اما آذربایجان بازماندگان جنگی زیادی دارد که بیشتر آنها به جنگ جهانی دوم مربوط است.

متولی رسیدگی به امور جانبازان در این کشور، کانون بازنشستگان جنگ جهانی دوم و هشت سازمان و بنیاد غیر دولتی است و شعبه ویژه‌ای در ریاست‌جمهوری و هیات دولت این کشور برای رسیدگی به امور مربوط به تامین اجتماعی بازنشستگان و معلولان جنگ وجود دارد.

خدماتی که به بازماندگان جنگی در آذربایجان ارائه می‌شود، در قالب پرداخت حقوق و مزایا به بستگان درجه یک، دو و سه قربانیان،‌ ایجاد اشتغال و کاریابی برای معلولان و شرکت‌کنندگان جنگ،‌ ارائه تسهیلات آموزش و پرورش، تعاون و امور اجتماعی و خدمات عمومی از قبیل استفاده از وسایل نقلیه به صورت رایگان به استثنای بلیت هواپیما، کشتی و تاکسی است.

آلمان

بی‌شک آلمان مسبب اصلی جنگ جهانی دوم است و بازماندگان جنگی بسیاری دارد. دولت آلمان تسهیلات ویژه‌ای بخصوص برای فرزندان قربانیان و مفقودان جنگی قائل شده است.

دولت این کشور سعی کرد فرزندان این افراد در محیطی مناسب و دور از خانواده‌شان که به لحاظ روحی صدمه دیده‌اند، تربیت شوند. لذا در سال‌های پس از جنگ مراکزی تاسیس شد که متفاوت با پرورشگاه‌ها با امکانات و رسیدگی ویژه، کار تعلیم و تربیت این کودکان را به عهده گرفت. امکانات این مراکز به گونه‌ای بود که همه خانواده‌ها و زنانی که شوهرانشان را در طول جنگ از دست داده بودند با میل و اشتیاق فرزندان خود را به این مراکز می‌سپردند.

در زمینه حمایت از معلولان و مصدومان جنگ نیز در حال حاضر 3200 نفر از نابینایان جنگ و2300 نفر از همسران آنان تحت پوشش و حمایت کانون نابینایان جنگ قرار دارند.

از دیگر خدمات رفاهی و اجتماعی برای 300 هزار نفر از خانواده قربانیان جنگ، اختصاص صندلی ویژه برای معلولان، پیش‌بینی تردد آنها به ساختمان‌ها و فروشگاه‌ها، اختصاص محل‌های ویژه پارک اتومبیل در خیابان و پارکینگ‌های عمومی است.

عراق

عراق نیز از جمله کشورهایی است که بارها درگیر جنگ شده و هم اکنون نیز تبعات شدید جنگ‌ها در این کشور ادامه دارد. یکی از این جنگ‌ها، همان جنگی است که خود این کشور مسببش بود و صدام به مدت هشت سال، آن را به جمهوری اسلامی ایران تحمیل کرد.

مقامات این کشور در دوران صدام برای حفظ روحیه سربازان خود در طول جنگ تحمیلی علیه ایران، تلاش‌های بسیاری کرد و امتیازهای بسیاری برای سربازان کشته‌شده‌اش در نظر گرفت.

برخی از این امتیازها در قالب حق مسکن یا اعطای منزل مسکونی به همسر یا فرزندان کشته‌شدگان ارائه می‌شد. در صورتی که خانواده‌ای بیش از یک کشته داده بود، قطعه زمینی با مساحت بیشتر به آنها واگذار می‌شد.

معافیت مالیاتی بازماندگان برای ساخت منزل مسکونی، پرداخت 30 هزار دلار برای ساخت منزل مسکونی، درمان رایگان در هر نقطه از کشور، نامگذاری یک روز با نام شهید، اعطای نشان‌های شجاعت، ارائه خدمات و حقوق و مزایا، خدمات آموزشی، امتیاز واگذاری خودرو و دیگر خدمات ویژه عمومی از دیگر امتیازات جنگجویان و خانواده‌های آنها در عراق بوده است.

البته در کشورهای تاجیکستان، ترکمنستان، هند، کره‌جنوبی و شمالی، لیبی، کویت، کوبا، کانادا و بسیاری از کشورهای دیگر نیز امتیازهای خاصی به ایثارگران به تناسب نیازهایشان ارائه می‌شود.

نکته مهم این است که میان کمک به ایثارگران و توسعه‌یافتگی کشورها، رابطه تنگاتنگی وجود دارد و هر قدر کشورها از رشد و توسعه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بیشتری برخوردار باشند، خدمات‌دهی بیشتری به ایثارگران‌شان انجام می‌شود.

کورش شرفشاهی - جام‌جم