این چیزی است که خواه ناخواه در دنیا وجود دارد، اما فایدههای فضای مجازی آنقدر زیاد است که نمیتوانیم حتی با وجود خطر کلاهبرداری در این فضا از آن صرفنظر کنیم. پس هر کدام از ما باید برای مراقبت از خود شیوههای این افراد را تا حدودی بشناسیم تا در دام آنها گرفتار نشویم.
اولین کاری که یک کلاهبردار اینترنتی انجام میدهد، جلب اعتماد است. او سعی میکند طوری برخورد یا شرایط را مهیا کند که شما به او اطمینان کنید و مطابق نقشه او پیش بروید. حتما قبل از روشن کردن رایانه خود و اتصال به اینترنت این نکات را به یاد داشته باشید:
1ـ معمولا کلاهبرداریها با تماس کلاهبردار آغاز میشود، مثلا برای شما ایمیل یا پیامک میفرستند یا حتی ممکن است به شما زنگ بزنند. در این موارد فرد با جعل یا شبیهسازی اطلاعات خود از ایمیلی که متعلق به او نیست یا آدرسهای بسیار مشابه استفاده میکند و از شما درخواستهایی مانند واریز پول به یک شماره حساب یا دادن شماره کارت بانکی یا رمز حساب یا اطلاعات مشابهی را مینمایند. در این موارد حتما شما مجدد با اطلاعاتی که خودتان دارید با تماسگیرنده ارتباط برقرار کنید و هویت تماسگیرنده را بررسی کنید و به یاد داشته باشید بانکها و شرکتهای معتبر از ایمیلهای عمومی مانند yahoo و gmail برای ارسال ایمیل استفاده نمیکنند. شمارههای موبایل اعتباری نیز معمولا نشانه خوبی نیستند.
2ـ مواظب آدرسهای مشابه باشید، بسیاری از کلاهبرداریها، با استفاده از آدرسهای بسیار مشابه آدرسهای اصلی انجام میشود. پس حتما آدرس سایتهایی را که در آنها اطلاعات وارد میکنید، با دقت بررسی کنید مخصوصا اگر لینک آنها را با ایمیل برای شما فرستادهاند.
3ـ گول ایمیلهایی که ادعا میکنند شما برنده جایزه شدهاید و برای دریافت جایزه خود باید مبلغی را به شماره حسابی واریز کنید را نخورید.
4ـ اگر شما با کسانی کار میکنید و آنها از طریق ایمیل برای شما فاکتورهایشان را ارسال میکنند، بسیار در معرض خطر هستید! حتما اطلاعات حساب فروشنده را هر بار با او از طریق دیگری غیر از ایمیل هم کنترل کنید.
5 ـ هیچ فایلی را از ایمیل بدون داشتن یک آنتیویروس مطمئن و بهروز شده دریافت نکنید، زیرا بسیاری از کلاهبردارها، با جعل ایمیلهای دوستان شما یا با عنوانهایی بسیار فریبدهنده، فایلی را برای شما میفرستند و از شما میخواهند آن را اجرا کنید. با اجرا کردن این برنامهها، رایانه شما کاملا در دستان کلاهبردارها خواهد بود و به این روش شما همه اطلاعات شخصی خود را تقدیم کلاهبرداران خواهید کرد.
6ـ اگر مجبور شدید در مکانهای عمومی یا کافینتها به اینترنت متصل شوید، اگر امکانش را دارید حتما از لپتاپ خودتان استفاده کنید، رایانهای که متعلق به شما نیست، ممکن است تمام فعالیتهای شما را ذخیره کند و در اختیار دیگران قرار دهد.
7ـ اگر لپتاپ، رایانه یا حتی گوشی موبایل کارکرده خریدهاید، حتما قبل از شروع به استفاده از آن، تمام درایوهای آن را فرمت کنید و برنامهها را از نو روی آن نصب کنید و اگر امکانش را دارد، تنظیمات آن را به حالت پیشفرض اولیه برگردانید. شاید این کار در ابتدا کمی زمانبر باشد، اما به دردسرهایی که در آینده ممکن است ایجاد کند، میارزد.
8 ـ اگر از فروشگاههای اینترنتی خرید میکنید، مطمئن شوید که پشت این فروشگاه شخصی وجود دارد، از قسمت «تماس با ما» فروشگاهها، شماره تلفن آنها را بردارید و با آنها تماس بگیرید، در هنگام خرید به این فکر کنید که اگر کالا دیر به دست شما رسید، اگر کالای رسیده معیوب بود یا اگر پس از خرید نیاز به استفاده از گارانتی و تعمیر داشت، چه باید بکنید؟ این سوالها را از فروشنده بپرسید و پس از اطمینان خرید کنید.
9ـ اطلاعات کارتهای بانکی خود را در هیچ سایتی به غیر از سایت بانکهای کشور وارد نکنید. هیچ فروشندهای اجازه ندارد اطلاعات کارت شما را داشته باشد. همچنین مطمئن شوید سایتی که در آن اطلاعات را وارد میکنید سایت بانک باشد و نه سایتی که شبیه سایت اصلی شبیهسازی شده است.
10ـ اگر با لحاظ تمام جوانب باز هم گرفتار کلاهبرداری اینترنتی شدید، با پلیس تماس بگیرید. پلیس فتا رستهای از نیروی انتظامی است که تخصص آنها جرایم رایانهای است.
علی زمان - کارشناس IT
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
بازگشت ترامپ به کاخ سفید چه تاثیری بر سیاستهای آمریکا در قبال ایران دارد؟
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
رضا جباری: درگفتوگو با «جام جم»:
بهتاش فریبا در گفتوگو با جامجم: