غلبه حاشیه بر متن در نمایشگاه کتاب

این توقعی طبیعی است که در نمایشگاه کتاب، شرایط باید به گونه‌ای باشد که موجب تمرکز بازدیدکنندگان بر کتاب و کتابخوانی شود؛ اما هنوز وارد محوطه نمایشگاه نشده متوجه می‌شوید که در آن همه غوغا و هیاهو، کتاب نقش چندانی ندارد، به چند مورد اشاره می‌کنم:

1ـ جایی برای پارک اتومبیل‌ها پیش‌بینی نشده، تمام پارکینگ‌های مصلی به روی مردم بسته است، دو پارکینگ در فاصه‌ای بسیار دور از مصلی است که رفت و آمد به آنها بویژه با دست‌های پر از بسته‌های کتاب، کلافه‌کننده است.

2ـ غوغای بلندگوها و لحن آمرانه و کوبنده گویندگانی که جزوه‌های درسی را تبلیغ می‌کنند، سرسام‌آور است و هیچ نسبتی با کتاب و مطالعه و اندیشه ندارد. اصلا جزوه‌های درسی، کتاب محسوب نمی‌شود و جایش در نمایشگاه کتاب نیست.

3ـ سالن اصلی نمایشگاه هم فضایی محدود است و در غرفه‌ها هیچ جایی برای برگزاری جلسات و دیدار با مؤلفان، مترجمان و ناشران نیست و هم بدون تهویه و بسیار گرم و خفه‌کننده است.

4ـ غوغای انواع آثار صوتی و تصویری که در غرفه‌های سالن اصلی پخش می‌شود، فضا را پر از آلودگی صوتی کرده است و صدا به صدا نمی‌رسد، به نحوی که در میزگرد نقد کتاب با آن که در طبقه بالا تشکیل می‌شود، منتقدان صدای هم را نمی‌شنوند.

5ـ همه چیزهای دیگر، غیر از کتاب، در نمایشگاه به نحو چشمگیرتری عرضه می‌شود، از اسباب بازی‌های کودکان تا انواع خوراکی، اشتراک اینترنت، افتتاح حساب بانکی، مشاوره روان‌شناسی و هر چیز دیگری که نمایشگاه کتاب را به یک کارناوال تفریحی عوامانه تبدیل می‌کند.

شاید برای طراحان و مسئولان نمایشگاه کتاب، همین کارناوال تفریحی عوامانه و آمار سازی‌های حاصل از آن، بیش از کتاب و کتابخوانی اهمیت دارد که با تدابیری دقیق و هوشمندانه، در این کارناوال رنگارنگ و پر از غوغا، کتاب را به حاشیه‌ای کمرنگ و خاموش تبدیل کرده‌اند.

اسماعیل امینی / شاعر و مدرس دانشگاه