خاطره‌سازی به جای داستان‌سازی

بسیاری از کتابخوان‌ها از مطالعه کتاب‌های عامه‌پسند شروع کرده‌اند، برخی می‌گویند ادبیات عامه‌پسند توقع مخاطبان کتاب را پایین می‌آورد؛ حال باید از این گروه پرسید شما با شمارگان اندک آثار خود چه تاثیری بر جامعه و جامعه ادبی می‌گذارید.

هم ادبیات عامه‌پسند و هم ادبیات جدی برای جامعه لازم است و نبود هر کدام به حذف دیگری منجر می‌شود.

گاهی خوانندگان خواسته‌هایشان را در کتاب‌های جدی نمی‌بینند چرا که این‌گونه آثار به‌ جای این‌که به نیاز جامعه توجه داشته‌ باشند، در صدد بیان اندیشه‌های دانشگاهی خود هستند، مردم هم دست به گزینش می‌زنند و اگر به خواسته‌هایشان نرسند، گاه راه راحت‌تر را انتخاب می‌کنند.

بعضی بحث ماندگاری آثار را پیش می‌کشند و می‌گویند ادبیات عامه‌پسند ماندگار نیست. به اعتقاد من، این دغدغه ماندگاری گاه جامعه را عقب نگه می‌دارد و روند حرکتش را کند می‌کند.

چرا باید نویسنده‌ای کتابی بنویسد که 200 سال بعد فهمیده شود یا تصور شود که در آینده فهمیده می‌شود. ما عادت داریم گاه چیزی را آنقدر مقابل خود بزرگ می‌کنیم که نمی‌توانیم از آن عبور کنیم و به چیزهای جدیدی برسیم.

همه مردم که قرار نیست مباحث فلسفی را دنبال کنند. باید از هرگونه ادبی به همان میزان که ظرفیتش را دارد، انتظار داشت.

آثار عامه‌پسند در پی ماندگاری نیستند بلکه می‌خواهند قهرمانانی را برای مخاطبانشان خلق کنند که آنها می‌پسندند و به آنان نیاز دارند، برای همین می‌بینیم بیشتر قهرمان‌های دوست‌داشتنی مردم از دل همین آثار عامه‌پسند بیرون می‌آیند.بعضی رمان‌ها سن دارند.

گاهی وقت‌ها رمان‌های عامه‌پسند از حرکت‌های اجتماعی و نیازهای جامعه نشات می‌گیرند. بعضی نیازها در سطح حرکت می‌کنند؛ رمان عامه‌پسند ما هم در سطح حرکت می‌کند.

همین طور برعکس، بعضی جامعه‌ها داستان‌ساز هستند. جوامع آمریکای لاتین داستان‌ساز هستند، ولی جامعه ما بیشتر خاطره‌ساز است.

به نظر من، بعضی وقت‌ها دوستان با عینک زرد به رمان‌های عامه‌پسند نگاه می‌کنند؛ این حرکت غیرمنصفانه است. نویسنده‌های عامه‌پسند در ایران، کتابخوان‌های زیادی تربیت کرده‌اند. آنهایی که سن‌شان بالاست، می‌دانند روزنامه کیهان و اطلاعات با پاورقی‌هایشان فروش کردند.

باید با احترام از نویسنده‌های عامه‌پسند در ایران یاد کنیم. برخی می‌گویند ادبیات عامه‌پسند، سطح ادبیات ما را پایین آورده است و توضیحشان این است که این ادبیات توقع مشتری را پایین می‌آورد. دعوا که نداریم، خب شما بیایید و سطح توقع مشتری را بالا ببرید.

شما سطح ادبیات را بالا بکشید. آیا می‌خواهید با چاپ 1000 نسخه کتابی که به زعم خودتان هنری است و 100 نسخه‌اش را مفت بخشیده‌اید و 900 تایش زیر پله خانه پدرخانم‌تان است، این کار را انجام دهید؟

اما به نظر من، نویسندگان عامه‌پسند آدم‌های کتابخوان بسیاری به دنیای ما اضافه کردند که شاید نویسندگان جدی کمتر توانستند این کار را انجام دهند.

نویسندگان عامه‌پسند دست به خلق قهرمانانی می‌زنند که مردم دوستشان دارند. به همین دلیل هم بیشتر مورد استقبال واقع می‌شوند. و این‌که اگر ادبیات عامه‌پسند نباشد، کتاب جدی محکوم به فناست.

رسول یونان ‌- شاعر