روزنامه «تاگس اشپیگل» در مطلبی از نگرانی اردوغان از کودتای ارتش ترکیه خبر داد و نوشت: اردوغان تقریبا قدرت را از ارتش کشورش سلب کرده است، اما بعد از برکناری مرسی توسط ارتش مصر، نگرانی هایی در ترکیه درباره به وقوع پیوستن تحولات مشابه مصر در این کشور به وجود آمده است.
نویسنده در ادامه نوشت: برکناری رئیس جمهوری مصر، توسط ارتش این کشور، نخست وزیر ترکیه را نیز دچار وحشت و نگرانی کرده است. آیا سرنوشت مشابه مرسی، اردوغان را نیز تهدید می کند؟
این روزنامه آلمانی در ادامه با تاکید بر اینکه تصاویری که در میدان تقسیم و میدان تحریر دیده می شوند، شبیه هم است همچنین نوشت: در چنین شرایطی اردوغان برای محدود کردن ارتش عجله بیشتری دارد.
سرنگونی مرسی توسط ارتش، حداقل برای اردوغان دلیلی بود که مرخصی خود در سواحل زیبای دریای اژه ترکیه را نیمه کاره رها کرده و برای تشکیل یک نشست بحران به استانبول برگردد. در این نشست سه ساعته، معاون نخست وزیر ترکیه، وزیر امور خارجه و رئیس سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه نیز شرکت داشتند.
در هر صورت نظامیان ترکیه از سال 1960 چهار بار دولت دموکراتیک منتخب در این کشور را از قدرت برکنار کرده اند. حالا اردوغان می خواهد با تغییر قانون ارتش از چنین واقعه ای درباره خود جلوگیری به عمل آورد. ماده 35 قانون نیروهای مسلح ترکیه، نظامیان در این کشور را موظف می کند نه تنها در برابر تهدیدهای خارجی از کشور دفاع کنند، بلکه نگهبان جمهوری و قانون اساسی در ترکیه هم باشند. ارتش ترکیه با تکیه بر این بند قانونی در سالهای 1960،1971 و 1980 قدرت را به دست گرفت. در سال 1997 نیز ارتش ترکیه، دولت اسلامی وقت را از قدرت برکنار کرد.
از زمان اولین موفقیت انتخاباتی حزب عدالت و توسعه، اردوغان همواره تلاش کرده است تا قدرت ارتش را محدود کند. وی در این راستا به درخواست اصلاحات اروپا از ترکیه که همواره از نفوذ روزافزون ارتش در این کشور انتقاد می کردند، تکیه می کند.
شورای امنیت ترکیه که ژنرالها در آن نفوذ زیادی دارند و در سالهای 1990 یکی از معیارهای مهم تصمیم گیری در این کشور بود، حالا تقریبا اهمیت خود را از دست داده است. در سال 2007 ژنرالهای ترک تلاش کردند تا از انتخاب عبدالله گل ، فرد مورد نظر اردوغان برای ریاست جمهوری جلوگیری به عمل آورند، اما شکست خوردند.
ارتش ترکیه همچنین در تلاشهای خود برای ممنوعیت حزب عدالت و توسعه توسط دادگاه قانون اساسی این کشور ناکام ماند. به این ترتیب، حالا اردوغان از طرف ارتش احساس خطر می کند. در سالهای گذشته صدها فعال و افسر بازنشسته ترک به اتهام تصمیمات برای کوتا دستگیر شدند.
نویسنده در ادامه به اعمال محدودیتهای دیگری از طرف دولت اردوغان علیه ارتش این کشور در سالهای اخیر اشاره کرده و در بخش پایانی این مطلب نوشت: اردوغان می خواهد تا زمانی که نمایندگان پارلمان در ماه اکتبر از تعطیلات تابستانی برگردند، درباره تغییرات بند 35 قانون نیروهای مسلح ترکیه تصمیم گیری کرده و مسئولیت ارتش را تنها محدود به دفاع در برابر تهدیدهای خارجی و تامین صلح بین المللی کند. (مهر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد