قانون: «بیوهها» در ایران «جوان» شدهاند!
پایین آمدن سن زنان سرپرست خانوار، آسیب اجتماعی نوظهور در جامعه ایران به شمار میرود که گم شدن آن در میان سایر آسیبها، توجه به آن را نیز کم کرده است.
طی سالهای اخیر سن طلاق در ایران روند کاهشی داشته و متعاقب آن، زنان سرپرست خانوار نیز «جوان» شده اند و آسیبهای اجتماعی زاییده از آن، مشکلات جدی همراه خواهد داشت.
نوروزی مدیر کل امور حمایتهای اجتماعی کمیته امداد امام خمینی در این باره کاهش سن زنان سرپرست خانوار را تایید کرده که ازدواجهای احساساتی، عدم آشنایی زوجین، تفاوتهای فرهنگی، ازدواجهای تحمیلی، نازایی، اعتیاد و ... از عوامل آن است.
هم اکنون حدود 10 درصد از مددجویان تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی را زنان سرپرست خانوار تشکیل میدهند و طبق آماری که معاون حمایت و سلامت کمیته امداد بر اساس سرشماری سال 90 داده ، جهش قابل ملاحظهای در بخش زنان سرپرست خانوار مشاهده میشود، به طوری که این زنان با «یک میلیون و 30 هزار نفر» جمعیت، دومین فراوانی این کمیته پس از سالمندان به حساب میآیند و هر کدام سرپرستی یک تا چند نفر را بر عهده دارند.
فوت همسر، طلاق، اعتیاد، زندان، بیکاری، وبسیاری موارد دیگر از زمینههای تبدیل شدن زنان به «زن سرپرست خانوار» است که از همراهی همسرانشان در زندگی محروم اند.
افزایش طلاق، عامل اصلی کاهش سن زنان سرپرست خانوار
دولتهای گذشته در ایران، وعدههای زیادی در خصوص زنان سرپرست خانوار و رسیدگی به وضعیت آنها داده اند. پرداخت حق اولاد و عائلهمندی به تمام زنان شاغل سرپرست خانوار توسط دولت، اعطای وام 10 میلیونی به زنان سرپرست خانوار، کاهش ساعت کار این زنان، تامین امنیت شغلی و دیگر وعدههای ناتمام، طرحهایی هستند که دولتها در سخن مطرح کردند اما در عمل از پس انجام آن بر نیامده و دست آخر نیز لایحه حمایت از زنان سرپرست خانوار که در دولت دهم مطرح شده بود، به نتیجه نرسید.
امان الله قرایی مقدم، جامعهشناس در گفت و گو با «قانون» کاهش سن زنان سرپرست خانوار را حاصل از افزایش طلاق در سنین پایین میداند.
وی میگوید که در حال حاضر بیشتر طلاقها در سنین 18 تا 25 سال رخ میدهد و در پی آن، میزان زنان کم سن و سالی که بی سر و سامان شده یا به سرپرست خانوار تبدیل میشوند ، بیش از گذشته است.
وی میافزاید: «از هر پنج ازدواج یک مورد به طلاق منجر میشود. چه انتظاری میتوان داشت؟»
بیوههای کم سن و سال، آسیبپذیرترند
قرایی مقدم کاهش سن زنان سرپرست خانوار را موجب افزایش آسیبها پیرامون این زنان دانست و با تاکید بر اینکه این زنان جوان هستند، هنوز ریشه آرزو در آنها نخشکیده و در برابر مشکلات نیز آسیبپذیرتر و شکنندهتر هستند، هشدار داد که آنها در معرض خطرات بی شماری از جمله فحشا، اعتیاد، و قاچاق مواد مخدر قرار دارند که ممکن است به راحتی سر در راه آن بگذارند.
این جامعه شناس معتقد است که کمک به این زنان بسیار ضعیف است و با 150 الی 200 هزار تومان ماهانه نمی توان این زنان را حمایت کرد.
وی اشتغالزایی برای این زنان را «حمایت واقعی» مینامد و تاکید میکند که راهکار تنها همین است و هر چه بخواهیم برای این زنان انجام دهیم، اشتغالزایی و تامین امنیت شغلی در اولویت است.
قرایی مقدم از «فقر» به عنوان مهمترین مشکل این زنان نام برده و میگوید که تامین هزینه زندگی، تنگنای بسیاری برای این افراد ایجاد میکند که ممکن است از آنها به خاطر فراهم کردن حداقلها برای افرادی که تحت سرپرست خود دارند، شخصیتی بسازد که در واقع آن نیستند.
طلاق، آسیب آسیب ساز
مجید ابهری، آسیب شناس اجتماعی نیز در گفت و گو با «قانون» معتقد است که با افزایش آمار طلاق، منحنی سنی بیوهها نیزتفاوت چشمگیری با دهه قبل پیدا کرده و به 18 تا 25 سال کاهش یافته است.
او طلاق را آسیبی آسیب ساز مینامد که وقوع بیوه گی از عوارض مستقیم آن است و میگوید متاسفانه در دهه گذشته به خاطر سیاست زدگی نهادهای متولی، پوششهای حمایتی مناسبی از زنان بیوه به عمل نیامده و بیمه زنان سرپرست خانوار، در حد حرف و شعار باقی مانده.
ابهری میگوید که در حال حاضر تعداد بی شماری زن سرپرست خانوار در کشور وجود دارند که سالانه چیزی در حدود 60 هزار نفر نیز به آن اضافه میشوند. کمبود درآمد در صورت اشتغال، و پایین بودن سطح تحصیلات و مهارت از دلایلی است که ابهری میگوید باعث شده درصد زیادی از بیوههای جوان به کارهای خدماتی مثل پرستاری در منزل از کودکان و سالمندان یا نظافت منازل روی بیاورند. این در شرایطی است که درصد زیادی از بیکاران فارغالتحصیلان دانشگاهی اند و در این شرایط، مطمئنا اشتغال این زنان دغدغه دولت نبوده است.
50 درصد طرحها اجرا میشد، وضعیت این زنان بهتر از حالا بود
ابهری در پاسخ به «قانون» در خصوص عملکرد دولتهای نهم و دهم در خصوص اشتغالزایی برای زنان سپرست خانوار میگوید که پیشنهاد ما به دولت آقای احمدی نژاد، توسعه اشتغال خانگی و حمایتهای مالی و مهارتی از اینگونه زنان بود، چرا که سازمان آموزشهای فنی و حرفه ای دارای امکانات مناسب است و در صورت درخواست میتواند متصدی آموزشهای لازم باشد اما مسئله این جا بود که پس از آموزشهای مهارتی، این بانوان نیاز به سرمایه داشتند که متاسفانه حمایتهای مالی در دولتهای گذشته در حد تعارف باقی ماند و فراتر از آن نرفت.
وی در خصوص آسیبهای ناشی از وضعیت نامناسب زنان سرپرست خانوار که این روزها شاهد کاهش سن آنها نیز هستیم، میگوید که برخی از این بانوان تحصیلات و مهارت لازم برای اشتغال ندارند، برخی دارند و کاری برای آنها نیست، اشتغالزایی هم که وجود ندارد و عملا حمایتی هم در کار نیست، پس برای تامین مخارج ضروری که از پس آن بر نمی آیند باید کاری صورت دهند. برخی از اینها به اجبار تن به ازدواجهای نامناسب میدهند یعنی یک بیوه 20 ساله حاضر است فقط برای زندگی مناسب تر با یک مرد متاهل 60 ساله ازدواج کند. برخی ممکن است آلوده فساد شوند یا قدم در راههای پر خطر دیگر بگذارند.
این آسیب شناس در پاسخ به «قانون» در خصوص طرحهای بر زمین مانده دولت گذشته در خصوص این زنان میگوید : «طرحهای متنوع و خوبی در دولت قبلی مطرح شد که اگر 50 درصد آن اجرا میشد اکنون وضعیت این زنان بسیار بهتر از چیزی بود که حالا هست. وعدههایی نظیر پرداخت وام اشتغال به آنها، پوشش بیمه برای زنان خانهدار، سرپرست خانوار و صاحبان مشاغل خانگی، و طرحهای انسانی و پیشرفته دیگر که در میان هیاهوی سیاست بازی راکد ماند و گم شد.»
امید به آینده
حمایت از زنان سرپرست خانوار حالا به دست دولت یازدهم سپرده شده و باید دید این دولت تازه نفس، در راه ناهموار و طولانی که پیش رو دارد، آیا این زنان را که روز به روز بیشتر و کم سن و سال تر میشوند، از یاد خواهد برد یا نه. برخی معتقدند که دولت یازدهم با توجه به برنامههای آقای رئیسجمهور، موفق پیش خواهد رفت و برخی نیز آرزوی آن را دارند، با این حال کارشناسان حوزه زنان، سر و سامان دادن به وضعیت زنان سرپرست خانوار را نیازمند آمار و اطلاعات صحیح و اصولی میدانند و از وامهای اشتغال خانگی، زمینه ایجاد اشتغال خانگی برای زنان، آموزشهای فنی به زنان بیوه، ایجاد بانک اطلاعات شناسایی زنان بیوه در کشور، به عنوان اهرمهای حمایتی دولت برای این زنان نام میبرند. اهرمی که دولت سابق، از پس فشردن آن برنیامد.
جام جم
پرونده مسکن مهر بسته میشود؟
ابهام دوباره در افزایش مرخصی زایمان
ولایتی: غرب از فرصت پیش آمده استفاده کند
استقلال در پی شکستن طلسم 20 ساله
کیهان
موج تازه دستگیریها در مصر؛ رهبر اخوان زندانی شد
پیشنهاد 15 میلیارد دلاری عربستان به پوتین برای تغییر موضع مسکو در قبال سوریه
ولایتی: آمریکا فکر میکند هنوز ابرقدرت است
نیکزاد: طی 8 سال گذشته 63 هزار کیلومتر راه ساخته شده است
رسالت
اردوغان نخست وزیر ترکیه:اسرائیل در پس کودتای مصر است مدرک داریم
عدم رای اعتماد مجلس به فتنه گران و مدعیان تقلب
وزیر راه و شهرسازی:اعتقادی به ادامه مسکن ویژه تهران ندارم
تهران در کنفرانس ژنو2 شرکت کند
تهران امروز
اقدام اضطراری دولت برای بخش اشتغال
طرح تولید یک میلیون بشکهای نفت
فاجعهآفرینی مرد شیشهای در جنوب تهران
موج گسترده بازداشت رهبران اخوان المسلمین مصر
سیاست روز
خیز افراطیون اصلاح طلب برای رسیدن به سه وزارتخانه
پوتین: ما وجدان خود را نمیفروشیم
محاسبات سازمان گردشگری در دست یک ریاضیدان
افزایش مرخصی زایمان مادران منوط به تصمیم آقایان
جمهوری اسلامی
وزرای اسبق نفت به کمک دیپلماسی خنثی سازی تحریمها میآیند
مدیریت اقدامات تروریستی در عراق و لبنان از سوی بندر بن سلطان
دستگیری رهبران ارشد اخوانالمسلمین و ادامه فشار نمایشی آمریکا به دولت مصر
وزیر راه و شهرسازی:اعتقادی به تعزیراتی کردن بازار مسکن ندارم
ابتکار
اقدام اضطراری برای اشتغال
ساز و کار جدید برای ارز 1226تومانی
«محسن هاشمی» شانس اول شهرداری تهران
مجلس به دنبال تغییر شیوه رای اعتماد
خراسان
نیروهای امنیتی انگلیس رایانههای روزنامه گاردین را منهدم کردند
سیاست های جدید وزیر راه و شهرسازی در بخش مسکن مهر و اجاره بها
ایران، 1+5 و تضاد منافع استراتژیک
آفرینش
منابع سوالات تخصصی هنر و زبان کنکور 93 هفته آینده اعلام می شود
تائید مدارک تحصیلی دانشگاهی داخل از اول شهریور اینترنتی می شود
حدادعادل:متهم کردن برخی به مسائل فتنه 88 صحیح نیست
ایران می تواند با هر یک از اعضای 1+5 از جمله آمریکا، جداگانه گفتگو کند
حمایت
عراقچی: برنامه هستهای مطابق نیاز پیش میرود
رییس دیوان عالی کشور:وزرا نیازهای اولیه مردم را در اولویت قرار دهند
اعسار از پرداخت هزینه دادرسی
خطر پلمپ مدارس در کمین آموزشوپرورش
قانون
فضای سیاسی آماده لغو تحریمهاست
انتقال پرونده هستهای به وزارت خارجه
«بیوهها» در ایران «جوان» شدهاند!
وزرای باقیمانده فیلتر میشوند!
مردم سالاری
موازی کاری دیپلماتیک در انتظار تصمیم دولت
70 هزار میلیارد تومان از بودجه غیرقابل وصول است
مصرف بنزین 10 میلیون لیتر بیشتر از تولید شد
45 مدرسه پایتخت در آستانه پلمپ شدن
دنیای اقتصاد
معاون اول رییسجمهور خبر داد: تشکیل ستاد ویژه اقتصادی
تودیع و معارفه چهار عضو اقتصادی کابینه
سکه و دلار در بحران تقاضا
فرصت روحانی برای جهان غرب
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد