ایران و‌ آمریکا؛ از تماس دیپلماتیک تا پرواز مستقیم

به‌گزارش جام‌جم، در تازه‌ترین گام‌های دیپلماتیک، سرپرست شورای عالی ایرانیان خارج از کشور از دستور رئیس‌جمهور برای بررسی چگونگی برقراری خط پرواز مستقیم بین ایران و آمریکا خبر داده تا به این ترتیب زمینه از سرگیری پروازهایی که از سال 1979میلادی (سال 58) بنابر مخالفت ایالات متحده غیرممکن شده بود، دوباره مهیا شود. به گفته، اکبر ترکان رفع مشکلات رفت‌وآمد هموطنان مقیم آمریکا دلیل دستور رئیس‌جمهور برای برقراری این خط پروازی بوده است.

به گزارش فارس، وی همچنین درباره جزئیات دیدار رئیس‌جمهور با ایرانیان مقیم نیویورک گفت که در این جلسه روحانی بر ضرورت افزایش خدمت‌رسانی به تمامی ایرانیان در سراسر کره خاکی از سوی شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور تاکید کرده و گفته که ایرانی بودن، مهم‌ترین نقطه مشترک برای تمام ایرانیان است و دبیرخانه شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور باید به تمامی ایرانیان اعم از یهودیان، مسیحیان، زرتشتیان و مسلمانان ایرانی به بهترین نحو خدمات بدهد.

حرکت دولت در چارچوب سیاست‌های رهبری

اما دستور جدید رئیس‌جمهور درباره احیای خط پرواز تهران ـ واشنگتن در حالی صادر شده که حسن روحانی یکشنبه‌شب در جلسه هیات وزیران تاکید کرد: دولت تدبیر و امید در چارچوب سیاست‌های مقام معظم رهبری، مجری خواست مردم است و بر تعهداتش نسبت به مردم و ایجاد تحول در مناسبات خارجی که خواست و مطالبه ملی است، پایبند است.

او همچنین درباره دستاوردهای سفر خود به نیویورک گفته است که دولت در این سفر با حفظ مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران، پرهیز از تندروی‌ها و با رعایت اخلاق و ادب در مناسبات، همین اهداف را تعقیب می‌کرد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، رئیس‌جمهور ادامه داد: انتخابات ایران نگاه دنیا را به خود تغییر داد و فضای بسیار خوبی برای شنیدن پیام‌های برحق جمهوری اسلامی ایران ایجاد شده است و برنامه‌هایی که در سفر نیویورک دنبال شد، فرصتی برای تبیین این مواضع بود.

روحانی درباره گفت‌وگوی تلفنی خود با رئیس‌جمهور آمریکا هم اظهار کرد: تمرکز و اولویت اصلی در این گفت‌وگو بر حل مساله‌ هسته‌ای ایران و حفظ حقوق هسته‌ای کشورمان بود و تسریع در رفع موانع موجود، مورد تفاهم طرفین قرار گرفت.

حمایت دولت و 200 نماینده مجلس از مواضع روحانی

در همین حال حمایت‌های داخلی از مواضع رئیس‌جمهور کشورمان ادامه دارد و هیات وزیران در جلسه اخیر خود ضمن حمایت کامل از برنامه‌های این سفر و ارزنده دانستن دستاوردهای آن، از تدبیر روحانی در بهبود مناسبات بین‌المللی و تبیین سنجیده و توام با عزت، حکمت و مصلحت در جهت مواضع اصولی کشور قدردانی کرد. همچنین جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از مواضع رئیس‌جمهور در سفر به نیویورک و صحبت‌های وی در مجمع عمومی سازمان ملل حمایت کردند.

به گزارش ایسنا، این نامه تا دیروز 200 امضا داشته و افزایش تعداد این امضاها همچنان ادامه دارد.

فرمانده سپاه: مواضع رئیس‌جمهور مقتدرانه بود

همچنین سردار سرلشکر محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با بیان این‌که مواضع رئیس‌جمهور در نیویورک و بویژه نطقش در سازمان ملل مناسب و مقتدرانه بود، تاکید کرد: آقای روحانی و هیات همراهشان در این سفر نشان دادند که الحمدلله روی اصول ایستاده‌اند و در مسیر انقلاب اسلامی، چارچوب‌ها و سیاست‌های نظام و مقام معظم رهبری حرکت می‌کنند.

وی با این حال درباره گفت‌وگوی تلفنی حسن روحانی و باراک اوباما گفت: مکالمه تلفنی با اوباما باید به بعد از اقدامات عملی آمریکا موکول می‌شد. جعفری در گفت‌وگو با تسنیم گفت: با توجه به این‌که جمهوری اسلامی ایران بویژه با مواضع و سخنانی که در شصت و هشتمین اجلاس سازمان ملل مطرح شد، حسن‌نیت خود را نشان داد، اکنون نوبت آمریکاست که با اقدامات عملی خود اعتمادسازی کرده و راستگویی خود را در عمل ثابت کند.

فرمانده کل سپاه در پاسخ به این پرسش که به نظر شما در این مرحله دولت آمریکا چه گام‌هایی عملی باید بردارد، اظهار کرد: رفع کامل تحریم‌ها علیه ملت ایران، آزادسازی دارایی‌های بلوکه و توقیف شده ایران از سوی آمریکا، دست‌کشیدن از دشمنی‌ها و توطئه‌ها علیه مردم ایران، پذیرش ایران هسته‌ای و عدم سنگ‌اندازی در این مسیر از مواردی است که باید در این مرحله از سوی آمریکا انجام شود و ملت ایران منتظر چنین اقداماتی از سوی آمریکاست. وی با این حال تصریح کرد: مشکل بزرگ آمریکایی‌ها آنجاست که از صهیونیست‌ها اجازه می‌گیرند.

پیشنهادهای هسته‌ای کری به ایران

اما از سوی دیگر وزیر امور خارجه آمریکا دیروز گفت: تا زمانی که روندی قابل رسیدگی، مشخص و شفاف آغاز نشود، آمریکا موضوع لغو تحریم‌ها علیه ایران را مورد بررسی قرار نخواهد داد.

جان کری در عین حال یادآور شد: اگر ایران شرایط خاصی را فراهم کند، خواسته رئیس جمهوری ایران درباره حصول توافق طی مدت سه تا شش ماه یا حتی زودتر نیز امکان پذیر است.

به گزارش باشگاه خبرنگاران و به نقل از خبرگزاری فرانسه، او هرچند توضیح نداد که منظور وی از «شرایط خاص» چیست، اما با ارائه پیشنهادهایی به تهران، در عمل به برخی از این شرایط اشاره کرد: باز کردن تاسیسات فردو به روی بازرسان بین‌المللی نشان خواهد داد، ایران قصد دستیابی به تسلیحات هسته‌ای را ندارد. آنها می‌توانند فورا پروتکل‌های الحاقی جامعه بین‌المللی در ارتباط با بازرسی‌ها را امضا کنند. آنها می‌توانند برنامه غنی‌سازی را در سطح خاصی دنبال کنند، زیرا برای برنامه‌ای صلح‌آمیز نیازی به غنی‌سازی در سطح بالا نیست.

ابراز شگفتی بروجردی از اظهارات وزیر خارجه آمریکا

اما اظهارات جدید وزیر امور خارجه آمریکا درباره فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان در حالی است که رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان این که اقدامات صورت گرفته در سایت هسته‌ای فردو زیر نظر آژانس بوده و شفاف و روشن است، گفت که سایت هسته‌ای فردو هیچ گاه تعطیل نخواهد شد.

علاءالدین بروجردی در پاسخ به سخنان جان کری افزود: تعجب می‌کنیم که جان کری بعد از اجلاس اخیر 1+5 در نیویورک اعلام کرد که باید از فردو بازدید شود!

وی افزود: احتمالا وی مطلع نیست که دوربین‌های آژانس در فردو مستقر است و تمام کارهای صورت گرفته در این محل تحت نظارت سازمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.

تشدید فعالیت‌های لابی صهیونیستی در آمریکا

اما اظهارات جدید مقامات آمریکایی که با شگفتی مسئولان در کشورمان روبه‌رو شده، در حالی مطرح می‌شود که گمانه‌زنی‌ها حکایت از تشدید فعالیت لابی صهیونیستی و عربی در واشنگتن دارد.

بر همین اساس یک رسانه رژیم صهیونیستی از افزایش تماس‌ها و مذاکرات مقامات رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی در پی مذاکرات ایران و آمریکا خبر داده و نوشته است: روز پنجشنبه در حالی که وزیر خارجه ایران و آمریکا در حال مذاکره با هم بودند یک دیپلمات عربستانی با نزدیک شدن به همتای صهیونیستی خود با تعجب به وی گفت: اینجا چه خبر است؟

به گزارش خبرگزاری مهر و به نقل از هاآرتص، یک مقام رژیم اسرائیل که خواست نامش فاش نشود، گفته است: در روزهای اخیر دیدارها و تماس‌های بسیاری بین دیپلمات‌های این رژیم و عربستان، اردن، امارات متحده عربی و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس صورت گرفته است که در تمامی این تماس‌ها شاهد نگرانی و تشویش طرف‌ها از مذاکرات ایران و آمریکا بوده‌ایم. همچنین در روزهای گذشته نمایندگان امارات متحده عربی، مصر، اردن و کویت در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل با جان کری، وزیر خارجه آمریکا دیدار کرده و درباره مذاکرات ایران و آمریکا ابراز نگرانی کرده‌اند.

با این حال این نگرانی‌ها موضع تمامی کشورهای منطقه نیست، چراکه به گزارش ایسنا، عبدالله گل، رئیس‌جمهور ترکیه از مذاکره تهران و واشنگتن استقبال کرده و گفته است: ایران و آمریکا پشت میز مذاکره بنشینند... چراکه دیگر در دو کشور عقاب‌ها سر کار نیستند... .

بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه هم در گفت‌وگو با یک رسانه ایتالیایی با بیان این که نزدیک شدن ایرانی‌ها به آمریکا یک تحرک ساده نیست، گفت: این حرکت، برنامه‌ریزی شده و متکی به تجربه از زمان پیروزی انقلاب اسلامی است؛ اما به نظر من اگر آمریکایی‌ها در این تحولات صادق باشند نتایج، مثبت خواهد بود و نه تنها بر بحران سوریه، بلکه بر کل مشکلات منطقه تاثیر خواهد گذاشت.

با این وجود به‌نظر می‌رسد که نفوذ برخی کشورهای عربی در کاخ سفید، باعث شده تا صدای دیگر کشورها درباره پیامدهای مثبت نزدیکی تهران و واشنگتن برای ثبات منطقه شنیده نشود.

علاوه بر این لابی‌گری‌ها و تاثیرات پیدا و پنهان آن بر سیاست‌خارجی واشنگتن، محدودیت اختیارات دولت اوباما درکاهش تحریم‌ها علیه ایران نیز باعث شده تا حساسیت‌ها در داخل کشور نسبت به فرجام مذاکره ایران و آمریکا افزایش یابد. در همین رابطه الجزیره در گزارشی درباره امکان توافق میان تهران و واشنگتن نوشت: دست باراک اوباما برای توافق بسته است، چرا که فقط یک‌چهارم تحریم‌ها مستقیما به دست کاخ سفید می‌تواند لغو شود. به گزارش فارس، الجزیره بر اساس تحقیقات گروه بحران بین‌المللی، تعداد تحریم‌های آمریکا علیه ایران را 31 مورد عنوان کرده که بجز هشت مورد که لغو آنها به دست کاخ سفید امکان‌پذیر است، لغو دیگر موارد باید با موافقت کنگره، سازمان ملل و اتحادیه اروپا انجام شود.

هشدار تشکل‌های دانشجویی نسبت به پیشینه تاریک دولت آمریکا

افزایش نگرانی‌های داخلی از پایبندی عملی آمریکا به تعهدات کلامی مقامات این کشور باعث شد تا روز گذشته برخی تشکل‌های دانشجویی نگرانی خود از امکان عملی نشدن ادعاهای کاخ سفید درباره به رسمیت شناختن حقوق کشورمان را در قالب بیانیه‌هایی نشان دهند.

بر همین اساس اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان با صدور بیانیه‌ای از رئیس‌جمهور خواست، شروط و انتظارات خود از آمریکا را به صورت علنی و شفاف در رسانه‌ها و افکار عمومی اعلام کند. در این بیانیه تصریح شده است: سخنان آقای رئیس‌جمهور در سازمان ملل را [می‌توان] در جهت نرمش قهرمانانه مثبت تحلیل کرد، اما مسئولان باید مراقب باشند که حریفشان با سابقه تاریکی که دارد، قابل اعتماد نیست. دانشجویان بسیجی دانشگاه تهران هم در بیانیه خود تاکید کرده‌اند: تضاد انقلاب اسلامی ایران با آمریکا نه بر سر پرونده هسته‌ای و نه بر سر تسخیر یک سفارتخانه، بلکه تضادی ماهوی است و مردم ایران از سال 57 تصمیم گرفته‌اند که کدخدایی جز «الله» را برنتابند و زیر یوغ آمریکا نباشند.

هرچند محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در اظهاراتی که در برنامه زنده «این هفته با استفانوپولوس» در شبکه تلویزیونی ای. بی. سی نیوز داشته، مخالفت‌ها با عادی‌سازی روابط با واشنگتن را نشان از چندصدایی بودن جامعه ایرانی دانسته است، اما به‌نظر می‌رسد نگرانی‌های موجود در این‌باره که دیپلمات‌های کشورمان نیز هیچ‌گاه آن را انکار نکرده‌اند، ضرورت افزایش هوشیاری در ادامه مذاکره با آمریکا را دوچندان می‌کند و همین امر باعث می‌شود که ناظران سیاسی همچنان محتاطانه روند تحولات دیپلماتیک را رصد کنند.