شیوه‌ای جدید برای بازیافت کفش‌های کهنه

از مواد بازیافتی در این روش چرم مصنوعی، کفپوش و عایق ساختمانی تولید می‌شود. کفش‌های کهنه نمونه‌ای از آن محسوب می‌شود.

کفش دربردارنده مجموعه‌ای از مواد گوناگون است و از آنجایی که این مواد در ابعاد کوچک به هم متصل هستند، جدا کردن و بازیافت تک‌تک آنها کاری بسیار دشوار است.

اما خوشبختانه گروهی از دانشمندان پس از حدود ده سال مطالعه و بررسی توانستند به راهی برای بازیافت کفش‌های کهنه آن هم به شیوه‌ای کارآمد دست یابند. شاید این سیستم جدید را بتوان نخستین و در عین حال جامع‌ترین سیستم جداسازی مواد و بازیافت کفش‌های مستعمل به شمار آورد.

در این سیستم، ابتدا کفش‌ها به صورت دستی تقسیم‌بندی شده و برحسب نوع (کتانی، صندل و...) دسته‌بندی می‌شوند. در مرحله بعد نیز بخش‌های فلزی کفش‌ها از آنها جدا می‌شود. پس از این دو مرحله، بخش خودکار جداسازی و بازیافت آغاز می‌شود.

ابتدا کفش‌ها تکه‌تکه و در نهایت به دانه‌های ریزی تبدیل می‌شوند. حال این دانه‌ها باید براساس نوع ماده تشکیل شده طبقه‌بندی شوند. به این منظور قطعات ریز شده وارد سه مرحله جداسازی مواد می‌شوند. در مرحله نخست، قطعات ریز وارد کپسولی استوانه‌ای‌شکل شده که در آن هوا به صورت گردبادی جریان دارد. به این ترتیب قطعات سبک‌تر به فاصله دورتری پرت شده و از طریق خروجی‌های ویژه خارج می‌شوند و قطعات سنگین‌تر در مرکز کپسول باقی می‌مانند.

در مرحله دوم، قطعات وارد یک مسیر زیگزاگی می‌شوند. جریان هوای موجود در این مسیر زیگزاگی سبب می‌شود قطعات سبک‌تر زودتر از مسیر خارج شوند. در نتیجه فقط قطعات سنگین‌تر به انتهای مسیر خواهند رسید. مواد خارج شده در انتهای هریک از قسمت‌های این مسیر جمع‌آوری می‌شوند. در مرحله سوم نیز قطعات ریز روی صفحه‌ای لرزان قرار می‌گیرند. لرزش این صفحه سبب می‌شود قطعات سبک‌تر بیشتر بالا و پایین پریده و به دلیل همین تحرک بیشتر وارد حفره‌های ویژه‌ای که روی صفحه قرار گرفته شده و به این ترتیب از صفحه خارج شوند و در نتیجه فقط قطعات سنگین‌تر باقی بمانند.

پس از طی این چند مرحله می‌توان قطعات ریز را به چهار دسته اصلی یعنی چرم، فوم، لاستیک و سایر مواد طبقه‌بندی کرد. از قطعات چرمی می‌توان در تولید چرم‌های مصنوعی بهره گرفت. همچنین فوم بازیافتی تولیدی برای تولید مواد کفپوش کاربرد خواهد داشت. لاستیک بازیافتی حاصل شده از این روش نیز کاربردهای متعددی دارد و حتی از آن می‌توان برای تولید لایه کفی کفش نیز استفاده کرد. در نهایت این‌که از مواد متفرقه به دست آمده نیز می‌توان برای تولید عایق‌های ساختمانی بهره گرفت. این پژوهشگران در حال مذاکره با شرکت‌های بزرگ تولید کفش در دنیا هستند تا شاید در آینده نیز این شرکت‌ها با تولید کفش‌هایی با قابلیت بیشتر سازگاری با فرآیند بازیافت، به گسترش این سیستم کمک کنند. برای نمونه اگر چگالی مواد مختلف مورد استفاده در کفش‌ها مشخص و متمایز از هم باشد، نتیجه بازیافت با استفاده از این سیستم رضایت‌بخش‌تر خواهد شد. همچنین تولید کفش با موادی که به صورت طبیعی تجزیه می‌شود، می‌تواند روش موثری برای حل مشکل بازیافت کفش‌های کهنه باشد.

gizmag / مترجم: صالح سپهری‌فر