انعکاس آفتاب تابان در عینک تیره عباس

یکی از مصادیق این بده بستان فرهنگی به تولید محصولات مشترک سینمایی و همکاری‌های دوجانبه مربوط می‌شود؛ همراهی‌ای که ریشه در پیش از انقلاب و فیلم‌هایی همچون «سه ناقلا در ژاپن» و مثلث کمدی محمد متوسلانی، گرشا رئوفی و منصور سپهرنیا دارد و در دوره‌های بعد و بخصوص این چند سال اخیر شدت هم گرفته است.

از نمونه‌های موفق همکاری‌های سینمایی ایران و ژاپن می‌توان از «فرش باد» ساخته کمال تبریزی نام برد که با استقبال مردم و منتقدان ایرانی و ژاپنی هم همراه شد.

ابوالفضل جلیلی نیز سال 85 فیلمی به نام «حافظ» با بازیگران مشترک ایرانی و ژاپنی ساخت که ضمن شرکت در جشنواره فیلم توکیو در سینماهای ژاپن نیز به نمایش درآمد.

از آخرین نمونه‌های همکاری دوسویه ایران و ژاپن باید به طرح در دست تولید «درناهای کاغذی» به کارگردانی سیروس حسن‌پور اشاره کرد که با تمرکز روی درد و زخم مشترک این دو کشور و درخصوص لطمات جبران‌ناپذیر جسمی و روحی ناشی از بمب‌های شیمیایی و اتمی تولید خواهد شد.

اما همه فعالیت‌های مشترک فرهنگی و هنری ایران و ژاپن یک طرف و دوستی و رابطه عباس کیارستمی و کشور آفتاب تابان هم یک طرف. این فیلمساز صاحب‌سبک و توانای کشورمان که قله‌های افتخار زیادی را فتح کرده است، به سبب این‌که یکی از مهم‌ترین نماینده‌های فرهنگی ایران در ژاپن بوده و هست و از سوی دیگر همکاری‌های گسترده‌ای با چشم‌بادامی‌ها داشته، در آن کشور از ارج و قرب بالایی برخوردار است و آنها به هر بهانه‌ای میزبان سینماگر برجسته ما می‌شوند.

ژاپن به قدری کیارستمی را دوست دارد که چند سال پیش جایزه یک عمر فعالیت هنری را که مزین به نام فیلمساز بلندآوازه آنها یعنی آکیرا کوروساوای فقید است به او اهدا کرد و به قدری در ژاپن به خالق «خانه دوست کجاست؟» خوش می‌گذرد که او فیلم آخرش یعنی «مثل یک عاشق» را با بازیگران ژاپنی ساخت و با آن راهی فستیوال کن فرانسه شد.

سخن گزافی نیست اگر حتی بگوییم که ناف عباس‌خان با ژاپن گره خورده است و او و سامورایی‌ها به نوعی برادرناتنی هم هستند؛ زیرا او تنها نخل طلای جشنواره کن خودش و سینمای ایران را به طور مشترک با کارگردان فقید ژاپنی یعنی شوهه‌ای ایمامورا دریافت کرده است و «طعم گیلاس» و «مارماهی» به اتفاق جایزه بهترین فیلم این جشنواره معتبر را در سال 1997 از آن خود کردند. حالا دولت ژاپن در جدیدترین عباس‌نوازی خود نشان افتخاری به نام «آفتاب تابان‌، انوار زرین به همراه نقش گل» را به پاس خدمات ارزشمند و مساعدت در ایجاد تبادلات فرهنگی و تفاهم متقابل بین ایران و ژاپن‌، ارتقای سطح فیلم در ژاپن و گسترش فرهنگ ژاپن در سراسر دنیا از جمله ایران را از طریق فعالیت‌های هنری به آقای کیارستمی اهدا کرد.

ضمن تبریک به فیلمساز شایسته و نام‌آور کشور باید به انتظار نشست و دید این مرد عینک‌تیره در ادامه چگونه این قدردانی اهالی کشور آفتاب تابان را با حرکتی فرهنگی و هنری پاسخ خواهد داد.

علی رستگار - گروه فرهنگ و هنر