جمعه شب که «محمد جواد ظریف» و «جان کری» وزیران خارجه ایران و آمریکا با حضور «کاترین اشتون» مسئول دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا 5 ساعت مذاکره کردند، بسیاری دستیابی به توافق هستهای را در دسترس میدیدند.
اما از صبح شنبه «لوران فابیوس» وزیر خارجه فرانسه رویکردی اتخاذ کرد که انتظارات را شدیدا کاهش داد و جو نسبتا منفیای بر روند گفتوگوها حاکم کرد.
فابیوس با بیان اینکه موضوع نیروگاه آب سنگین اراک و ذخایر اورانیوم با غنای 20درصد ایران سد راه توافق شده، گفت باید در مذاکرات منافع و نظرات اسرائیل و کشورهای منطقه نیز در نظر گرفته شود.
این اظهارنظر و ابراز بدبینی وی نسبت به حصول توافق در نشستهای روز شنبه موجب شد تا موجی از انتقادات در محافل رسانهای و حتی دیپلماتیک علیه وی به راه بیفتد.
برخی روابط نزدیک پاریس تلآویو و همچنین سرمایهگذاریهای کشورهای عربی در فرانسه را از جمله موضوعاتی اعلام کردهاند که فابیوس را به اتخاذ موضعی نزدیک به اسرائیلیها واداشته است.
فابیوس امروز در مصاحبه با رادیو فرانسه هم گفته است پاریس از پیشنویس موافقتنامه با ایران راضی نیست. وی پیش از این هم گفته بود هیچ تضمینی نیست که بتوان روز شنبه به توافقی دست یافت.
در پی این موضعگیریها برخی منابع از بروز شکاف و اختلاف میان گروه 1+5 خبر دادهاند. برخی دیپلماتهای غربی با ابراز نارضایتی از اقدام فرانسه، گفتهاند که مدتها بر روی پیشنویس توافق کار کردهاند، اما نهایتا فرانسه در دقیقه 90 میخواهد همه چیز را خراب کند.
خبرنگار نشریه «لوموند» هم به نقل از منبعی نزدیک به «کاترین اشتون» تائید کرده است که فرانسه در حال حاضر با دیگر اعضای 1+5 در مورد توافق با ایران دچار اختلاف است. این منبع تأکید کرده است که پاریس راه خود را از دیگر اعضای گروه جدا کرده است.
این اقدام در حالی صورت گرفته که برخی رسانهها از آمادگی ایران برای امضای توافق هستهای خبر دادهاند و عملا اکنون حتی از دید بسیاری از رسانههای غیرایرانی، توپ در زمین طرف غربی است.
خبرنگار «آسوشیتدپرس» هم به این موضوع اشاره کرده و نوشته است فابیوس با اظهارات و موضعگیریهای خود قصد خوشخدمتی به «بنیامین نتانیاهو» را دارد. اما همین مواضع باعث میشود تا پاریس در جمع مذاکرات هستهای منزوی شود.
نتیاهو دیروز پیش و پس از دیدار با «جان کری» وزیر خارجه آمریکا به شدت از حصول توافق با ایران ابراز ناخرسندی کرد. او که مدعی است از جزئیات طرح پیشنهادی ایران مطلع است، میگوید اگر چنین توافقی حاصل شود، ایران معامله قرن را انجام داده و جامعه بینالملل مرتکب اشتباهی تاریخی شده است.
منابع نزدیک به مذاکرات هستهای میگویند «لوران فابیوس» در طول مذاکرات امروز مواضعی حتی سختگیرانهتر از دوران «جورج بوش» اتخاذ کرده است.
مواضع نماینده فرانسه در مذاکرات انتقاد بسیاری از خبرنگارهای ایران و خارجی حاضر در ژنو را نیز برانگیخته است، چراکه این موضع در حالی اتخاذ شده که انگلیس و آمریکا موضعی نسبتا متعادلتر از قبل گرفتهاند. حتی انگلیس و آلمان در جریان مذاکرات حمایت خود از روند گفتوگوها را نیز رسما اعلام کردهاند.
با این حال باید منتظر ماند و دید که جمع شدن ناگهانی وزرای خارجه هفت کشور در ژنو به امضای موافقتنامه هستهای ختم میشود، یا خیر. «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران که در حال حاضر در جلسه سه جانبه با «اشتون» و «کری» به سر میبرد، در زمان تنفس جلسه، با بیان اینکه طرفین به مرحله تدوین توافق رسیدهاند، گفت هنوز مشخص نیست که این توافق امشب حاصل شود.(فارس)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد