آزاد اندیشی مقدمه ای بر تحول علوم انسانی

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روابط عمومی دومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی، سید سعید زاهد رییس کمیسیون جامعه شناسی دومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی با تأکید براینکه راه حل تحول در علوم انسانی گریز از مادی گرایی و انسان گرایی است، گفت: اگر انسان را بت قرار داده و مبنای علوم انسانی خودمان را محدود به انسان گرایی کرده و صرفا در چهار چوب سکولاریزم بدنبال اندیشه پردازی باشیم، یک زاویه تنگی از دنیا و زندگی اجتماعی در دیدگاه مان دیده می شود که اگر این قالب ها تبدیل به خدا گرایی و آخرت گرایی شده و از بند سکولاریزم آزاد شود درهای تازه ای را برای نوآوری های علوم انسانی که منجر به همین تحول در علوم انسانی خواهد شد، به روی بشریت می گشاید.

 وی با اشاره به اینکه استفاده از اندیشه های مختلف پیرامون علوم انسانی اسلامی در کنگره اول بسیار قابل توجه بوده است، افزود: تقریبا تمام محورهای فکری علوم انسانی در کنگره اول حضور داشتند و مطالب خود را ارائه دادند؛ همچنین حضور مهمانان خارجی بسیار موثر بوده و جای تقدیر داشت بنابراین کنگره اول بسیار امیدوار کننده و روشنگر افق های جدیدی برای علوم انسانی اسلامی تازه تاسیس بود.

زاهد هدف از برگزاری کنگره علوم انسانی اسلامی را اینگونه تشریح کرد: جمع بندی و احصاء کارهای فکری که پیرامون علوم انسانی اسلامی در سراسر دنیا  صورت می گیرد و عمومی سازی و تبلیغ این مفاهیم و دانسته های بدست آمده، بنابراین هم هدف پژوهش و تولید اندیشه های متعالی و هم زمینه سازی برای اشاعه و ترویج آن را می توان در چنین کنگره هایی متصور شد.

وی با بیان اینکه در کنگره پیش رو سیاست اصلی ما در راستای تولید علوم انسانی اسلامی و ترویج آن است، گفت: در کنگره اول نحله های فکری پیرامون علوم انسانی اسلامی و اجتماعی معرفی شدند تا افقی را برای کسانی که علاقه مند به کار در این زمینه هستند روشن کند.

رییس کمیسیون جامعه شناسی دومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی با انتقاد از حضور ضعیف اساتید دانشگاهی در کنگره اول، خاطر نشان کرد: اما خوشبختانه در کنگره دوم گسترش ایده علوم انسانی اسلامی در دانشگاه ها پیگیری شده است و با سازماندهی که صورت گرفته به نظر می رسد که شاهد ایده های نو و تازه ای از جانب اصحاب دانشگاه در این دوره باشیم.

دانشیار بخش جامعه شناسی و برنامه ریزی اجتماعی دانشگاه شیراز با بیان اینکه ما در موضوع جامعه شناسی اسلامی تلاش کردیم در خود دانشگاه شیراز برنامه هایی را داشته باشیم و اساتیدی را که علاقه مند هستند در این زمینه شناسایی کنیم، افزود: البته برنامه ریزی وسیع تری را در دانشگاه شیراز پی گرفته ایم که آن «تاسیس پژوهشکده تحول و ارتقای علوم انسانی و اجتماعی است» و یکی از بحث های آن جامعه شناسی اسلامی است که بخش های دیگری هم اعم از اقتصاد اسلامی، روانشناسی اسلامی، فلسفه اسلامی و مدیریت اسلامی را دربرمی گیرد و در حال حاضر حدود 30 نفر از اساتید دانشگاه شیراز در این زمینه ها مشغول پژوهش شده اند.

زاهد از تلاش جمعی خود و هم کیشنانش برای تشکیل یک شورای ملی  فعال در کنگره و یا کمیسیون جامعه شناسی اسلامی خبرداد و افزود: با این حرکت آن دسته از اساتیدی که دست اندرکار تولید جامعه شناسی اسلامی هستند می توانند سیاستگذاری های لازم را برای پژوهش و تولید این علم و گسترش و ترویج آن بکار ببندند.

وی افزود: چون حرکت، حرکت نو و تازه ای است مسلما قدم های اولیه آن باید گام های کوتاه و نسبتا کندی باشد اما همینکه دومین کنگره تشکیل و تدارک سومین کنگره دیده شود، این حرکت شتاب و شور بیشتری را به خودش خواهد گرفت.

رییس کمیسیون جامعه شناسی دومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی با اشاره به اینکه ما در کمیسیون جامعه شناسی اسلامی حدود 20 مقاله را دریافت کردیم، یادآور شد:در واقع این امر نشانه این بوده که 20 نفر از افرادی که شهرت ندارند علاقه مند به تولید محتوا در زمینه «جامعه شناسی اسلامی» شده اند و در واقع به نظر می  رسد وقتی این تلاش ها در کنگره دوم نشان داده شود خود به خود کار را تشدید کرده و زمینه رونق در کنگره های بعدی را بیش از پیش فراهم می کند.

زاهد با بیان اینکه حرکت های شیعی در کشورهای دیگر با محجوریت همراه است، اظهار کرد: در حقیقت شاید نتوان انتظار زیادی از کسانی که خارج از این سرزمین زندگی می کنند داشته باشیم، از این جهت امیدواریم که مردم ایران قدرت خودشان را با این موقعیتی که دارند نشان داده و پیشگامی ساختن تمدن جدید اسلامی را با موفقیت به پیش ببرند.

 این استاد دانشگاه افزود: امیدواریم که نهضت آزاد اندیشی بتواند قالب های موجود را بشکند و دروازه های جدیدی را به روی اندیشه اندیشمندان دنیا باز کند چرا که وقتی آزاد اندیشی اتفاق بیفتد، می تواند تجدید نظری در بنیان های علوم انسانی موجود که مبتنی بر همان تنگ نظری هاست بوجود آورد تا ما از یک مبنای قوی تر و وسیع تر علوم انسانی جدیدی را بنا کنیم.

دانشیار بخش جامعه شناسی و برنامه ریزی اجتماعی دانشگاه شیراز با بیان اینکه تمدن مدرن غرب مخصوصا اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 یکی از وظایف خودش را گفتمان سازی برای دنیا قرار داده و تلاش می کند که اجازه ندهد اندیشمندان دنیا خارج از چهارچوب های گفتمانی آنها فکر کرده و یا بحث و گفتگوی علمی ایجاد کنند، خاطر نشان کرد: در این میان انقلاب اسلامی بارقه امیدی برای آزاد اندیشان دنیا شد تا آن قالبهای تنگ را شکسته و حرف های نو و تازه ای بزنند و انفجار نوری که امام خمینی(ره) فرموده بودند اتفاق افتاده است، و بارقه های این انفجار نور همان آزاد اندیشی است که زیر بنای بزرگی در علوم انسانی خواهد شد.

رییس کمیسیون جامعه شناسی دومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی در پایان با بیان اینکه گفتمان هایی که از مراکز دانشگاهی و فرهنگی غرب در دستگاههای تبلیغاتی دنیا دیده می شود سیطره بسیار وسیعی را تحت اختیار خودش گرفته و شکستن این امر نیز نیاز به تلاش دارد، اظهار امیدواری کرد: همزمان امیدواریم که به یمن حرکت جمهوری اسلامی بعد از انقلاب بتوانیم این جوهای متحجر را درهم شکنیم.