باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا روز پنجشنبه در کنفرانسی خبری با اشاره با رایزنیهای کاخ سفیدبا کنگره برای جلوگیری از تصویب تحریمهای جدید گفت: به نمایندگان اطمینان دادم که تحریمهای اصلی ایران، بویژه تحریم نفتی و بانکی که مهمترین تاثیر را بر اقتصاد این کشور گذاشته است به قوت خود باقی است. وی سپس از قانونگذاران کنگره خواست تا فعلا تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع نکنند.به گزارش فارس، وی گفت: اگر ما در استفاده از دیپلماسی جدی هستیم، لزومی برای اضافه کردن تحریمهای جدید به تحریمهایی که موثر هستند، وجود ندارد.
رئیسجمهور آمریکا افزود: اگر دیپلماسی در مجبور کردن ایران به توقف برنامه هستهایش شکست بخورد، هر کاهشی که از طریق مذاکرات در اقدامات تنبیهی اتفاق میافتد، میتواند به حالت قبل خود بازگردد. اوباما گفت: مذاکرات با ایران بهترین راه برای اطمینان از این است که ایران به تسلیحات هستهای دست پیدا نمیکند و این به آن معناست که الان زمان وضع تحریمهای جدید علیه ایران نیست.
رئیسجمهور آمریکا بار دیگر از همان ادبیات قدیمی و از کارافتاده گزینه نظامی همچنان روی میز است، استفاده کرده و گفته: بیایید امتحان کنیم ببینیم که ایران چقدر مایل است تا این موضوع را از طریق دیپلماتیک و مسالمتآمیز حل کند.
اوباما از کنگره خواست تا تحریم جدیدی علیه ایران وضع نکند و بگذارد گفتوگوها با ایران ادامه پیدا کند.
رئیسجمهور آمریکا افزود: به نمایندگان گفتم باید ببینیم ایران تا چه اندازه برای حل و فصل دیپلماتیک و صلحآمیز مساله هستهای جدی است اگر تا شش ماه دیگر مشخص شود آنان جدیتی در این مساله ندارند، میتوانیم بقیه تحریمها را بار دیگر بازگردانیم.
کری: تحریمهای جدید توافق را نابود میکند
از دیگر تلاشهای دولت اوباما برای به تعویق افتادن تحریمها این بود که روز چهارشنبه، جان کری، وزیر خارجه را به کنگره فرستاد.
جان کری در دیدار خود با قانونگذاران به کنگره هشدار داد که تشدید تحریمها علیه ایران، مذاکرات با تهران درباره برنامه هستهای را در خطر ناکام ماندن میگذارد.
کری همچنین هشدار داد که تحریمهای تازه میتواند به معنی نبودن حسننیت تعبیر شده و باعث پایان همراهی عدهای از طرفین مذاکره شود. وزیر خارجه آمریکا همچنین در گفتوگو با تلویزیون ام.اس.ان.بی.سی گفت: بیش از ۹۵ درصد تحریمها علیه ایران به قوت خود باقی خواهد ماند.
به گفته کری، آنچه که از تحریمها در صورت توافق در مذاکرات آینده برداشته میشود، «فقط آزاد کردن بخش ناچیزی از ۴۵ میلیارد دلار دارایی مسدود شده ایران در حسابهای بانکی کشورهای مختلف است.»
وی با بیان اینکه مذاکرات به مرحله حساسی رسیده است، افزود: تحریمهای جدید کنگره علیه ایران میتواند توانایی رسیدن به یک توافق را نابود کند و ما را از گفتوگوهایی عقب بیندازد که تحقق آنها 30 سال طول کشید.
کری با ادعای این که «زمانی که سناتور ماساچوست بودم، اعمال تحریمها علیه ایران در مذاکره نقش داشت» افزود: گرچه چنین اقداماتی به اقتصاد ایران فشار آورده و درآمدهای نفتیاش را کاهش داده است، تحریمها به نوبه خود هدف اصلی نیستند. هدف اصلی بازداری ایران از تولید سلاح هستهای است، چیزی که حتی اگر مذاکرات و توافقی وجود نداشته باشد هم میتواند اتفاق بیفتد. این در حالی است که فعالیتهای هستهای ایران همواره تحت نظارت آژانس بوده و تاکنون انحرافی از اهداف صلحآمیز در فعالیتهای هستهای کشورمان از سوی آژانس گزارش نشده است.
کری همچنین مدعی شد: چارچوب توافق فعلی توانایی ایران برای رشد برنامهاش را محدود میکند و زمینه را برای شش ماه مذاکره درباره قسمت سختترش آماده میکند و اگر ایران از توافق خودداری کند، تحریمها میتوانند دوباره تشدید یابند.
وزیر امور خارجه آمریکا گفت: حقیقت این است که ما تحریمها را صرفا به دلیل تحریمها اجرایی نکردیم، این کار را کردیم تا بتوانیم مذاکره کنیم.
آنطور که بی.بی.سی فارسی گزارش کرده، پس از پایان دیدار با جان کری، سناتور دموکرات ران جانسون، رئیس کمیته بانکی سنا به خبرنگاران گفت که هنوز درباره آغاز روند تشدید تحریمها تصمیمی نگرفته است.
شماری از سناتورهای جمهوریخواه عضو کمیته بانکی سنا از جمله مارک کرک و باب کورکر از توضیحات کری درباره مذاکرات اخیر ژنو، انتقاد و ابراز نارضایتی کردهاند.
یکی از مشاوران تیم جانسون در گذشته گفته بود که نمایندگان پس از شنیدن سخنان کری درباره این طرح تحریمهای تازه تصمیمگیری خواهند کرد.
این کمیته پیشتر بررسی اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران را با وجود مخالفت بعضی از سناتورهای بانفوذ دموکرات و جمهوریخواه و به درخواست دولت آمریکا به عقب انداخته بود، اما نرسیدن طرفین به توافق در مذاکرات اخیر در ژنو نیز به تلاشهای این گروه از نمایندگان دامن زده است.
به گزارش واحد مرکزی خبر، در روزهای اخیر دو نفر از سناتورهای مخالف سیاست دولت آمریکا جان مک کین و اد ووس با انتقاد از اوباما مذاکره با ایران را افتضاحی برای آمریکا خوانده و گفتهاند در حالی که ایران همچنان به برنامه هستهای خود ادامه میدهد مذاکره با ایران یعنی افتضاح برای آمریکا.
توافقی که حقوق ایران را به رسمیت نشناسد، شانس موفقیت ندارد
اما این تحولات در واشنگتن در حالی انجام میشود که مسئولان کشورمان بارها به طرفهای مذاکره تاکید کردهاند که بر پایه زور و فشار پای هیچ میز مذاکرهای ننشستهاند و همواره مصالح و منافع ملی کشورمان را در نظر گرفتهاند.
در همین زمینه وزیر امور خارجه کشورمان با بیان این که ما چیزی جز احترام به ملت ایران را نمیپذیریم، گفت: هر توافقی که حقوق ایران را به رسمیت نشناسد، شانس موفقیت ندارد.
به گزارش فارس، محمدجواد ظریف افزود: آنچه لازم است، ضرورت یک برخورد از موضع برابر و احترام متقابل خواهد بود.
وی با بیان این که مردم ایران و نمایندههای آنها چیزی جز احترام را نمیپذیرند، گفت: من همیشه امیدوارم و بدون امید نمیتوان کار را پیش برد.
ظریف خاطرنشان کرد: البته امیدواری مخالف این موضوع نیست که ما با چشم باز حرکت کنیم.
غرب باید اعتماد مردم ایران را جلب کند
ظریف همچنین در گفتوگوی ویژه خبری شبکه دو سیما با اشاره به مذاکرات اخیر ژنو بین ایران و گروه 1+5 گفت: «غرب باید اعتماد مردم ایران را جلب کند.»
به گزارش ایرنا، وی با اشاره به روند مذاکرات ایران و گروه 1+5 در کمتر از یکصد روز دوران دولت حسن روحانی که از نیویورک آغاز شد و در ژنو ادامه یافت، گفت: بصراحت در نیویورک به طرفهای غربی گفتیم که سیاست فشار سبب افزایش فعالیت هستهای ایران شده است.
وی افزود: ما هشت سال قبل 200 سانتریفیوژ داشتیم، اما تحریمها باعث شد که اکنون 19 هزار سانتریفیوژ داشته باشیم.
وی، زمان تخمینی برای حل مساله هستهای را کمتر از یک سال ـ به شرطی که طرف غربی به دنبال بهانهتراشی نباشد ـ اعلام کرد و افزود: اگر حسننیتی وجود داشته باشد، حتی به یک سال هم نیازی نیست. در نیویورک گفتم که در قدم اول ما در فاصله کمی میتوانیم به طرح کلی برسیم و وقتی به قدم اول رسیدیم، جزئیات را شروع میکنیم.
ظریف با تاکید بر اینکه منطقه و جهان با معضلات جدی روبهروست، گفت: دنیا به نقش موثر و مثبت ایران نیاز دارد و اگر تلاش کنیم با جدیت به این موضوع بپردازیم، در فاصله کمتری به مرحله نهایی اجرایی شدن این طرح خواهیم پرداخت.
وزیر خارجه گفت: اساسا هدف از مذاکرات کاستن از بیاعتمادیهایی است که در هشت سال گذشته به وجود آمده و مواضع غیرواقعی، سازنده نیست. وزیر امور خارجه همچنین با اشاره به کارشکنی برخی کشورهای عرب منطقه برای شکست این مذاکرات افزود: کشورهای منطقه بهتر است در شرایط حاضر از بهانهای که سرانجام میتواند منطقه را به آتش بکشد، دست برداشته و از منافع ملتهای خود دفاع کنند. من اگر جای آنها بودم نهتنها نگران روند فعلی مذاکرات نبودم، بلکه خوشحال میشدم که جمهوری اسلامی به عنوان برادر بزرگتر منطقه، خواهان حل مشکلات منطقه است. وی ادامه داد: من قصد دارم در اولین فرصت به منطقه سفر و با مقامهای ارشد این کشورها گفتوگو کنم.
حضور ظالمانه شورای امنیت باید پایان یابد
وزیر امور خارجه ایران در ادامه این گفتوگو بیان کرد: حضور ظالمانه شورای امنیت باید خاتمه یابد، پرونده ایران باید به یک پرونده عادی تبدیل شود و شاهد حذف تحریمها باشیم، چرا که از همان ابتدا این تحریمها حقوقی نبوده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران، تصریح کرد: مردم باید مذاکرات را با حوصله پیگیری کنند، چرا که ما بر سر منافع ملی دقیق و از توان کارشناسی خوبی برخوردار هستیم؛ البته مذاکره سخت است.
ظریف همچنین اظهار کرد: اعلام موضع راحت، اما رسیدن به تفاهم به خودباوری بیشتری نیاز دارد و با دعای خیر مردم میتوانیم در مقابل شش نفر بنشینیم و آنها ما را به چالش و ما، آنها را به چالش بکشیم که امری بسیار سخت است.
ظریف با ابراز خوشبینی نسبت به نتایج مذاکرات و با اشاره به این که مذاکره معنایش این است که شما با کسی که با آن در ارتباط هستید هم موضع نباشید وگرنه میشود تبادل نظر و همفکری، افزود: با گروه 1+5 واقعا مذاکره انجام میشود.
ظریف، با بیان این که اختلافنظر ما با 1+5 زیاد است، گفت: اگر اختلافنظر نداشتیم، ده سال پرونده هستهای ایران به همین منوال ادامه پیدا نمیکرد. وی، با اشاره به این که هنر در این است که ما با حفظ مواضع و اصولمان در تلاش باشیم تا به یک تفاهم برسیم، خاطرنشان کرد: کار بیچالش شیرین نیست، به طوری که شیرینی کار در چالش است، پس باید از پس این چالشها برآییم. وزیر امور خارجه ایران با بیان این که همیشه یک اجماع داخلی نسبت به موضوع هستهای وجود داشته است، گفت: در این مرحله نیز همانند دیگر دورهها شاهد حمایت رهبر معظم انقلاب، مردم و رسانههای گوناگون از تیم مذاکرهکننده بودهایم.
وی، با اشاره به این که سنگینی این میزان لطف، بزرگواری و محبت را بر دوشمان همیشه احساس میکنیم، افزود: فکر نمیکنم در لحظهای از مذاکرات بوده باشد که این بار سنگین را احساس نکرده باشیم.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد