هاشمی رفسنجانی در بخشی از این گفتوگو درباره توافق ایران و 1+5 در ژنو گفت: فکر میکنم مرحله اول مشکلتر بود. این خط شکنی بود. مرحله دوم روی روال کار میشود. از طرف ما مانع ایجاد نمیشود، چون ما حسن نیت داریم ولی نمیتوانیم ته دل دیگران را بخوانم و نمیفهمم دیگران در قلبشان چه میگذرد. از طرف ما کار روان است.
وی در برابر این پرسش که چرا این موافقتنامه موقت که الان به دست آمده، قبلاً به دست نمیآمد؟ پاسخ داد: یک مقدار به مسائل داخلی ما مربوط میشد و یک مقدار هم طرفهای ما تمایل به انحصار دارند. مردم در انتخابات تشخیص دادند سبکی که دارد کشور اداره میشود، به نفعشان نیست.
رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره مخالفان داخلی و خارجی این توافقنامه نیز اظهار کرد: در خود ایران هم مخالفینی وجود دارد. کارهای مهم طبعاً مخالف دارد و باید مخالفین را یا قانع کرد یا به هر حال مخالفت را تحمل کرد ولی چون رهبری هم تأیید کردند، مخالفین دیگر پناهی ندارند که مخالفت کنند.
رئیسمجمع تشخیص مصلحت ایران اظهار امیدواری کرد که در یک سال آتی توافق نهایی درباره برنامه هستهای ایران حاصل شود.
آقای رفسنجانی 79 ساله در یک مصاحبهای نادر اعلام کرد که توافق موقت روز یکشنبه سختترین گام بود زیرا به معنای فایق آمدن بر چندین دهه بیگانگی دیپلماتیک با آمریکا بود که از انقلاب اسلامی سال 1979 شروع شد.
رئیسجمور پیشین ایران که در دفتر انباشته از کتاب خود در یک کاخ باشکوه در تهران که قبلا مورد استفاده شاه بود با خونسردی و آسودگی نشسته بود، گفت: این توافقنامه یخها را شکست، مرحله دوم روتینتر خواهد بود.
فایننشیالتایمز در ادامه با اشاره به سختتر بودن مرحله بعدی مذاکرات به علت مخالفتهای اسرائیل و نیز تفاوتهای بین غربیها و ایران نوشت: اما آقای رفسنجانی بسیار خوشبین بود: بخشی از گشایش بدین علت بود که سخن گفتن با آمریکا یک تابو بود. این تابو به راحتی شکسته نمیشد و مذاکرات هستهای بدون آمریکا به پیش نمیرفت.
وی در ادامه اعلام کرد که ایران علاقهای به ساختن سلاح هستهای ندارد و تهدیدهای اسرائیل به حمله برای توقف کردن برنامه هستهای ایران را رد نمود و گفت: اسرائیل خیلی کوچک است، هیچ ماهی کوچکی نمیتواند ماهی بزرگتر را بخورد.
فایننشیال تایمز در ادامه مینویسد: این روحانی برجسته و رئیس مجمع تشخیص مصلحت، که پیشنویس خطمشیها را تهیه کرده و نفوذ بسیاری در پشت صحنه دارد، به زیانهای وارد بر اقتصادی بر اثر تحریمها و سیاستهای عامهپسند آقای احمدینژاد پرداخت.
وی اظهار امیدواری کرد که اقتصاد کشور در دو سال آتی شاهد بازگشت به وضعیت قبلی شود بالاخص اگر سرمایهگذاران خارجی به ایران آمده و از بخشهایی به مانند هوانوردی، بخش نفت و گاز، پترشیمی، کشتیرانی و راهآهن حمایت کنند.
به نوشته فایننشیال تایمز وی با اشاره به رد صلاحت در انتخابات ریاست جمهور گذشته گفت: "بدخواهان نگذاشتند در انتخابات شرکت کنم."
وی اعلام کرد که ایران به دنبال ترک برنامه هستهای نیست اما قصد دارد که آن را در راستای پیمان منع اشاعه هستهای سال 1968 که اجازه توسعه صلحآمیز قدرت هستهای را میدهد، ادامه دهد.
محدودیتهای ناشی از قوانین بینالملل برای ما قابل پذیرش هستند. معاهده منع اشاعه هستهای برای ما قابل پذیرش است. هر چیزی بیش از آن به نظر ما تحمیلی است.
فایننشیال تایمز با اشاره به روابط خوب هاشمی رفسنجانی با رهبران سعودی نوشت که وی در مصاحبه از آمادگی خود برای سفر به ریاض و اینکه ملک عبدالله از وی برای سفر به حج ماه گذشته دعوت کرده بود، خبر داد. هدف وی این خواهد بود که آنها را مطمئن سازد که دوستی با ایران به نفع منطقه و هر دو کشور خواهد بود.
اما به نوشته فایننشیال تایمز وی به صورت تلویحی اعلام کرد که دولتمردان ایران باید درباره خطمشیهای تنشزدایی به توافق برسند. سفر آتی نیازمند آمادکی و تصمیمگیری در داخل ایران درباره چگونگی توافق با عربستان سعودی بر اساس یک موضع برد-برد است.
رفسنجانی در ادامه گفت که ایران میتواند نقش بهتری را در سوریه نسبت به آنچه اکنون انجام میدهد عهدهدار شود اما اعلام کرد که سرنوشت بشار اسد توسط سوریها تصمیمگیری خواهد شد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد