90 شرکتی که مشغول پختن زمین هستند

آیا واقعا مقصر اصلی تغییرات اقلیمی شرکت‌ها و کمپانی‌های بزرگ بین‌المللی هستند؟ تحقیقی که بتازگی توسط موسسه علوم جوی کلرادو انجام شده به این مساله اشاره کرده که 90 کمپانی بزرگ مسبب انتشار تقریبا دوسوم گازهای گلخانه‌ای است؛ گازهایی که از آغاز انقلاب صنعتی تاکنون دنیا را با چالشی عظیم مواجه کرده است.

کد خبر: ۶۲۱۳۰۴

قاعده این هرم را 50 شرکت بزرگ سرمایه‌گذار در عرصه انرژی از جمله بی‌پی، اکسون‌موبایل و شل تشکیل می‌دهند و این در حالی است که 31 کمپانی ایالتی و چند شرکت دیگر نیز در این معادله سهم کلانی را به خود اختصاص داده‌اند. از طرف دیگر، 83 مورد از این شرکت‌ها را تولیدکنندگان زغال‌سنگ، نفت و گاز تشکیل داده‌اند و هفت مورد باقیمانده کارخانه‌های بزرگ تولید سیمان است. محققان چنین استدلال می‌کنند که 914 گیگاتن دی‌اکسیدکربنی که این شرکت‌ها وارد جو کرده‌اند به واقع 63 درصد از دی‌اکسیدکربن صنعتی و متانی را تشکیل می‌دهد که در فاصله سال‌های 1751 تا 2010 میلادی روانه جو زمین شده است.

جزئیات بیشتر

این تحقیق حدود نیمی از گازهای گلخانه‌ای را که ظرف 25 سال اخیر وارد جو شده‌ است مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و در نهایت موفق شده در درک سیر تکاملی بحران اقلیمی یک گام اساسی رو به جلو بردارد. ال‌گور، معاون سابق رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه‌ای که در همین زمینه با روزنامه گاردین انجام داده، چنین گفته: «کسانی که مسئولیت تاریخی آلوده‌کردن جو زمین را دارند، مشخصا وظیفه دارند از این پس جزئی از راه‌حل باشند.» علوم جوی کلرادو این تحقیق را بر‌پایه آخرین گزارش ارزیابی پانل تغییرات اقلیمی سازمان ملل تنظیم کرده است. در پانزدهمین جلسه کنفرانس بین‌المللی کپنهاگ که چهار‌سال پیش برگزار شد، 140‌کشور متعهد شدند تلاش کنند درجه حرارت زمین را به کمتر از 2 درجه سلسیوس بالای سطح پیش از آغاز عصر صنعتی برسانند. بر این اساس لازم بود معیارهایی تعریف شود که یکی از این معیارها بودجه یا سهم کربن است. سهم یا بودجه کربن می‌تواند کشورها را از میزان پیشرفتی که در این عرصه دارند، مطمئن کند. این معیار در واقع سطح پیش‌بینی‌پذیری را برای تمام شرکت‌ها و حتی خانوارها تعیین می‌کند تا هر کشور بتواند برای یک اقتصاد کم کربن برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کند. به واقع «سهم مشخص کربن» براساس توافق بین‌المللی سال 2009 در کپنهاگ و صرفا به واسطه اجبار در حل معضل افزایش درجه حرارت متوسط جهانی در عرصه‌های مختلفی از جمله استخراج و سوزاندن مشتقات کربن مشخص و تعیین شد.

گذر از مرز تعیین شده

پانل تغییرات اقلیمی سازمان ملل براساس مطالعاتی که طی چند ساله اخیر چاپ شده، به این نتیجه رسیده که به منظور داشتن یک شانس حداقل 66 درصدی یا برای آن‌که بتوان درجه حرارت زمین را به کمتر از 2 درجه سلسیوس بالای سطح پیش صنعتی رساند؛ نباید بیشتر از یک تریلیون تن کربن در بازه زمانی شروع انقلاب صنعتی تا پایان قرن حاضر وارد جو شود. گزارش پانل تغییرات اقلیمی حاکی از آن است که ما پیشتر، یعنی پیش از آغاز سال 1390 حدود 531 میلیارد تن از این سهمیه را به‌واسطه سوزاندن سوخت‌های فسیلی، پاکسازی جنگل‌ها برای مصارف کشاورزی و ده‌ها هزار کاربری دیگر استفاده کرده‌ایم.

این به آن معناست که ما در جهت نادرست استفاده از سهمیه کربن هستیم، چنانچه اکنون تنها 469 میلیارد تن از سهمیه کربن برای بشر باقی‌مانده است. گرچه فعالان محیط‌زیست از انتشار نتیجه تحقیق موسسه علوم جوی کلرادو اظهار شادمانی می‌کنند، اما از نظر آنها ارائه این اطلاعات آن هم در زمان کنونی فایده چندانی ندارد. آنها می‌گویند با وجود این‌که این تحقیق ما را مجبور می‌کند درباره سیستم‌های انرژی خود که بشدت وابسته به کربن است، بیشتر فکر کنیم، اما از جهاتی کاملا از نقش مصرف‌کننده‌ها و افراد عادی غافل شده است. میکائیل‌‌مان، یکی از دانشمندان مشهور علوم جوی معتقد است این گزارش مسئولیت سوزاندن سوخت‌های فسیلی را دوچندان می‌کند، چرا که از این پس دیگر نمی‌توانیم سوخت‌های فسیلی را بسوزانیم بدون آن‌که باقی جهان چیزی درباره آن بدانند.