حمایت اجتماعی و اشتغال معلولان همچنان لنگ می‌زند

روز گذشته این پرسش در نشست خبری رئیس سازمان بهزیستی که به مناسبت روز جهانی معلول برگزار شده بود، مطرح شد و این مقام مسئول تاکید کرد که سازمان بهزیستی در چند سال گذشته مستمری مددجوها را از 32 هزار به 48‌هزار تومان افزایش داده است، این در حالی است که به گفته او بهزیستی به معلولان حقوق نمی‌دهد؛ بلکه در کنار خدماتی که در قالب بسته حمایتی ارائه می‌شود، مبلغی را نیز به عنوان مستمری به مددجویان پرداخت می‌کند.

منظور رئیس سازمان بهزیستی از بسته حمایتی این سازمان ارائه خدماتی مانند اشتغال، وسایل کمک‌توانبخشی، بیمه و مسکن به مددجویان تحت پوشش این سازمان است که به گفته مسئولان بهزیستی، هزینه آن برای هر شخص معلول در سال به‌سه تا پنج میلیون تومان می‌رسد.

به گزارش جام‌جم، تاکنون آمار دقیقی از معلولان کشور ارائه نشده و کارشناسان در این خصوص نظرات مختلفی دارند. آنچه که مشخص است براساس آمارهای جهانی 10 تا 15 درصد جمعیت کشورهای در حال توسعه دچار معلولیت هستند، اما در این میان چهار تا پنج درصد افراد دچار معلولیت جدی هستند که نیاز به خدمات ویژه دارند.

با توجه به این آمار می‌توان گفت در کشور حدود سه میلیون معلول وجود دارد که نیاز به توجه و خدمات سازمان‌یافته‌ای دارند.

افزون بر این با توجه به گفته‌های همایون هاشمی، رئیس سازمان بهزیستی می‌توان تاکید کرد که این سازمان در حوزه اشتغال و حمایت اجتماعی برای معلولان ضعیف‌عمل کرده است.

هاشمی در این باره گفت: این دو حوزه موضوعاتی هستند که چند وجه دارند و باید تاکید کرد سازمان بهزیستی برای رفع آنها 100 درصد ابزار لازم را در اختیار ندارد.

شهری که با معلولان قهر است

در نشست خبری روز گذشته پرسش‌هایی نیز درخصوص نامناسب بودن فضای شهری برای معلولان مطرح شد، رئیس سازمان بهزیستی در این‌باره افزود: بهزیستی نباید در این‌باره پاسخگو باشد، زیرا مناسب‌سازی شهری دست ما نیست، به همین دلیل این پرسش‌ها را باید از اشخاصی که مسئول هستند پرسید، چون این روزها اگر ما جلوی ساختمان خود تغییراتی‌بدهیم، باید جوابگو باشیم.

به گفته هاشمی، سازمان بهزیستی در این خصوص پیگیری‌های زیادی داشته و جلسات متعددی برگزار کرده است.وی ادامه داد: نامه‌نگاری‌های زیادی با سازمان‌های مختلف شده و برای بهبود مناسب‌سازی شهری برای معلولان استانداردهایی را تعریف کرده و افراد زیادی را آموزش داده‌ایم.

به نظر می‌رسد سازمان بهزیستی برای مناسب‌سازی شهری فقط به نامه‌نگاری بسنده کرده، این در حالی است که تصمیم‌های این سازمان نیز از سوی دیگر نهادها آن‌طور که باید جدی گرفته نشده و اراده‌ای برای عمل به آنها وجود ندارد.

مسکن معلولان

یکی از نیازهای معلولان که مسئولان سازمان بهزیستی نیز بر آن تاکید دارند، بحث تامین مسکن این افراد است.

براساس قانونی که سال 83 به تصویب رسید، دولت باید برای خانه‌دار شدن معلولان، تعدادی مسکن اجاره به شرط تملیک در اختیار این افراد قرار دهد؛ هرچند که مسئولان بهزیستی در گزارش صدروزه خود از واگذاری بیش از 4000 واحد مسکونی به مددجویان خبر دادند، اما روند آماده‌سازی این منازل باید سرعت بیشتری به خود بگیرد.

به گفته هاشمی، با توجه به طرح «نهضت مسکن» قرار بود 200‌هزار مسکن در اختیار مددجویان سازمان بهزیستی قرار بگیرد، در این میان فقط 10 درصد از این مسکن‌ها در مراحل اولیه ساخت قرار دارند و بقیه در مرحله جلوتری هستند.

وی اظهار کرد: تاکنون حدود 65 هزار واحد مسکونی تحویل مددجویان شده و تا پایان نیز 35 هزار واحد مسکونی در اختیار مددجویان این سازمان قرار خواهد گرفت.

این در حالی است که نمی‌توان از سازمان بهزیستی توقع داشت به تنهایی تمامی نیازهای معلولان کشور را پوشش دهد.

این سازمان باید با همکاری بیشتر با مراکز مردم‌نهاد و خیریه‌ها برای بهبود شرایط معلولان و نیازمندان کشور قدم بردارد.

شیوه‌های نوین توانبخشی

به گفته رئیس سازمان بهزیستی، بیش از 60 درصد از منابع این سازمان در حوزه توانبخشی هزینه شده و آنها تلاش می‌کنند تا شیوه‌های نوین توانبخشی را نیز گسترش دهند.

وی عنوان کرد: به نظر ما، بهترین مراقب‌ها خواهران و مادران آموزش‌دیده معلولان هستند. هدف ما این است که با مشارکت معلولان و خانواده‌هایشان، خدمات در منزل سازمان بهزیستی‌را تقویت کنیم.

هاشمی درباره سرنوشت قانون جامع حمایت از حقوق معلولان نیز ابراز کرد: اکنون این قانون در کمیسیون اجتماعی دولت در حال بررسی است و تلاش ما این است که سریع‌تر‌این‌قانون را تصویب کنیم.

خراسان دارای بیشترین معلول روستایی

کارشناسان سازمان بهزیستی تاکنون در مناطق محروم 324‌هزار و 213 معلول را شناسایی کرده‌اند. این در حالی است که 261 هزار نفر از آنان از خدمات این سازمان بهره‌مند شده‌اند.

رئیس سازمان بهزیستی کشور با بیان این‌که این معلولان در بیش از 300 شهر و 18 هزار روستا شناسایی شده‌اند، تصریح کرد: مددکاران ما به محل‌هایی می‌روند که معلولان امکان دسترسی به خدمات ما را نداشته و سازمان ما را نمی‌شناسند.

وی یادآور شد: تعداد معلولان روستایی در استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی بیشتر از دیگر استان‌های کشور است.

هاشمی درخصوص واگذاری پلاک ویژه معلولان ابراز کرد: سال گذشته 9344 نفر پلاک مخصوص معلولان گرفتند و امسال نیز 11 هزار و 562 معلول این پلاک را دریافت کرده‌اند.

رئیس سازمان بهزیستی با بیان این‌که بهزیستی 100 درصد شهریه 16 هزار دانشجو را پوشش داده، یادآور شد: با تلاش مددکاران سازمان، آمار پشت‌نوبتی‌های کاشت حلزون به صفر‌رسیده است، این در حالی است که 1800 کودک از کمک‌های مالی بهزیستی برای کاشت حلزون بهره برده‌اند.

 16 هزار معلول مجهول‌الهویه

هاشمی با بیان این‌که یکی از مشکلات ما در گذشته حضور بیماران روانی مزمن در سطح شهر بود، یادآور شد: حدود 10هزار بیماری روانی مزمن اکنون در 552 مرکزی که برای نگهداری این افراد وجود دارد، ساماندهی شده‌اند و بهزیستی توانسته این مشکل را بخوبی مدیریت کند.

افزون بر این اکنون سازمان بهزیستی 16 هزار مددجو را تحت پوشش قرار داده که از آنها با عنوان معلول‌های مجهول‌الهویه یاد می‌کند. هاشمی دراین باره توضیح می‌دهد: برای این معلولان در مراکز بهزیستی براساس چهره و اثر انگشت پرونده تشکیل شده و از آنها نگهداری می‌شود.

مهدی آیینی - گروه جامعه