انتشار نقدهایی بر 10 رمان ایرانی

پاینده با نگاهی آکادمیک نقد رمان و داستان کوتاه را دنبال می‌کند و در کارگاه‌ها و کتاب‌هایش تلاش می‌کند این شیوه را به کار گیرد.

از پاینده قرار است در هفته جاری کتاب «گشودن رمان» منتشر شود که شامل نقد 10 رمان سرشناس ایرانی و همچنین نقد فیلم‌هامون است.

به همین مناسبت گفت‌وگوی کوتاهی درباره این اثر با وی انجام دادیم که در زیر می‌خوانید.

درباره آخرین اثری که قرار است از شما منتشر شود، صحبت بفرمایید.

در این هفته کتاب جدیدم توزیع می‌شود. عنوان این کتاب «گشودن رمان» است که یک عنوان فرعی هم دارد: رمان ایران در پرتو نظریه و نقد ادبی. این کتاب را که حدود 400 صفحه دارد، انتشارات مروارید بزودی توزیع خواهد کرد. یعنی کتاب چاپ هم شده و در مرحله صحافی است.

در این کتاب چه رمان‌هایی را بررسی کرده‌اید؟

10 رمان برجسته ایرانی را نقد کرده ام؛ رمان‌های بوف کور نوشته صادق هدایت، تنگسیر نوشته صادق چوبک، مدیر مدرسه نوشته جلال آل‌احمد، شازده احتجاب نوشته هوشنگ گلشیری، سووشون نوشته سیمین دانشور، ثریا در اغماء نوشته اسماعیل فصیح، جزیره سرگردانی نوشته سیمین دانشور، چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم نوشته زویا پیرزاد، آزاده خانم و نویسنده‌اش نوشته رضا براهنی و سرخی تو از من نوشته سپیده شاملو.

با چه شیوه نقدی این رمان‌ها را بررسی کردید؟

من همان شیوه نقدی را به کار گرفتم که خودم ابداع کردم و در کلاس‌هایم هم همان شیوه را به کار می‌گیرم.

آیا کتاب ضمیمه‌هایی هم دارد؟

بله، کتاب سه ضمیمه دارد؛ در ضمیمه اول همین شیوه نقد را برای داستان کوتاه سه قطره خون نوشته صادق هدایت استفاده کردم تا بگویم این شیوه نقد در مورد داستان کوتاه هم جواب می‌دهد؛ در ضمیمه دوم این شیوه نقد را برای فیلم‌هامون استفاده کرده‌ام تا بگویم در مورد فیلم هم می‌تواند کاربرد داشته باشد؛ ضمیمه سوم هم فرهنگ اصطلاحات رمان است که خود به تنهایی 80 صفحه می‌شود. در این ضمیمه یکصد اصطلاح بسیار پر کاربرد را در عرصه رمان توضیح داده‌ام.

شما در کتاب «رمان پسامدرن و فیلم» به نقد فیلم‌های میکس و هامون مهرجویی پرداخته بودید؛ علت این توجه شما به فیلم‌هامون چیست؟

این فیلم اصطلاحا کالت شده؛ یعنی آدم‌های زیادی را جذب کرده است. هامون در آن سال موفق شد تمام جایزه‌های جشنواره فیلم فجر را به خود اختصاص دهد.

آیا به هنرهای دیگر جز سینما هم در کتاب «گشودن رمان» پرداخته‌اید؟

بله، در نقد رمان آزاده خانم و نویسنده‌اش برای انتقال بهتر مفهوم به نقد یک تابلوی نقاشی هم پرداختم؛ این تابلو اثری از رُنه ماگریت نقاش بلژیکی است که یک تابلوی پست‌مدرن محسوب می‌شود. ناشر هم لطف کرد و این تابلو را به صورت تمام رنگی در کتاب منتشر کرد.

اکنون چه کاری در دست تالیف دارید؟

کتاب «مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان» را که چند سال قبل ترجمه و منتشر کرده بودم، بازنگری می‌کنم و به توضیحات مترجم مواردی را می‌افزایم. قرار است چاپ بعدی کتاب را انتشارات نیلوفر منتشر کند؛ قبلا این کتاب را نشر روزنگار منتشر کرده بود.

سجاد روشنی ‌-‌ گروه فرهنگ و هنر