تأسیس رشته سندشناسی در دانشگاه‌ها

به گزارش جام‌جم آنلاین به نقل از روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارشاد ،علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در همایش بین‌الللی اسناد ایرانی که همزمان با چهارمین جشنواره هفته پژوهش در مرکز همایش‌های کتابخانه ملی برگزار شد ضمن تبریک به مناسبت هفت پژوهش عنوان کرد: تاریخ هر ملت مجموعه‌ای از تجربیات گران‌سنگ یک ملت است و فراز و فرودهایی را به همراه داشته که با گردآوری اسناد می‌توان گنجینه‌ای بزرگ برای نسل‌های بعدی فراهم کرد.

وی با بیان اینکه بی‌تجربگی و از بین رفتن سرمایه‌ها می‌تواند باعث گسستگی نسل امروز و آینده شود، افزود: این تجارب باید از نسلی به نسلی دیگر انتقال یابد و با همین هدف سازمان اسناد ملی این وظیفه را به دوش می‌کشد و چون پل ارتباطی بین نسل امروز و آینده عمل می‌کند.

 جنتی در ادامه اظهار کرد: میراث مستند حافظه ملی ملتی است که درمی‌یابد  پیشینیان ما به چه می‌اندیشند، از این روست که ایرانیان از دیرباز به نگهداری اسناد خود اهتمام می‌ورزند چنانکه ما شاهد نگهداری اسناد از دوره مادها، هخامنشیان تا عصر صفویه و همچنین گردآوری اسناد در دوره قاجار می‌باشیم که در دوره قاجار اداره بیوتات تشکیل شد و در سال 1348 به منظور پاسداشت فرهنگ، مقدمات تشکیل آرشیو ملی فراهم گردید، بنابراین ایرانیان همواره به توصیه پیامبر اعظم (ص) جامه عمل پوشانیدند.

 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه با اشاره به کوشش‌های شایسته‌ای که برای جمع‌آوری اسناد صورت می‌گیرد، یادآور شد: برای رسیدن به جایگاه شایسته و آرمانی راه زیادی مانده است، باید اسناد ملی را از غربت درآوریم و جامعه را با آن آشنا کنیم، اگر سده بیستم را عصر اطلاعات دانسته‌اند باید سده بیست و یکم را عصر شکوفایی سایبری و دیجیتال خواند، بنابراین ما نیز با تاکید بر مقوله پژوهش تلاش می‌کنیم نامی شایسته به مثابه نام ایران‌زمین داشته باشیم.

وی با بیان اینکه امروزه باید با نهضت دیجیتال‌سازی اسناد را در اختیار همه پژوهشگران قرار دهیم، عنوان کرد: باید میراث فرنگی خودمان را به زبان امروز تبدیل کنیم و دنیا بداند فهرست نسخ فارسی چه ارزشی دارد و چه اسنادی در آن نهفته است. امروز نزدیک به یک و نیم میلیون کتاب و بسیاری از اسناد از طریق دیجیتال قابل جست‌وجوست اما باید همه اسناد از این طریق در اختیار پژوهشگران قرار گیرد.

 جنتی اسناد مکتوب را میراث معنوی هر کشور خواند و اظهار کرد: طبق این اسناد اصالت و استحکام می‌آورد و گستردگی مرزهای تاریخی و جغرافیایی و سیاسی ایران‌زمین به پراکندگی این اسناد انجامیده است و همایش‌هایی که از این رهگذر برگزار می‌شود فرصت مناسبی برای پژوهندگان اسناد فارسی ایرانی و حتی کسانی که با آنها مبادله فرهنگی داشته‌ایم، خواهد بود.

 وی تصریح کرد: امروز سندپژوهی به عنوان شاخصه علمی است که سندها را به وسیله آن طبقه‌بندی می‌کند. سندپژوهی موجود زنده‌ای است که باید حرکت کند، بالنده شود و زایا باشد و از برخی از حوزه‌های دانش تاثیر بپذیرد.

 وی خاطرنشان کرد: اگر سندپژوهی نتواند این ویژگی‌ها را داشته باشد ایستا می‌شود و می‌پژمرد؛ سند‌پژوهشی حوزه‌ای میان‌رشته‌ای است که از نظر زبان با باستا‌ن‌شناسی، تاریخ و از نظر شکل با کتابداری در ارتباط است. امروز جای خالی رشته‌ای با عنوان سندشناسی در دانشگاه‌ها به شدت احساس می‌شود.

 وی تصریح کرد: سندپژوهی افزون بر ویژگی‌های تاریخی و جغرافیایی در هفت سند به مسایل مختلف توجه دارد، از این رو برای درستی و نادرستی هر سند نیازمند پژوهش هستیم. پیوند بین اسناد ملی و مقوله پژوهش در این زمینه رخ می‌نماید.

 وی تصریح کرد: هدف از مستندسازی مصرف اطلاعات و هدف از پژوهش تولید اطلاعات است که افق‌های تازه‌ای را پیش‌روی ما می‌گشاید.

وی با بیان اینکه دسترسی به منابع اسناد موجب افزایش دانش بشری می‌شود، عنوان کرد: پژوهش گشودن افق‌های تازه‌ای برای آیندگان است و ما را به مسایل ملی و بومی خودمان رهنمون می‌کند، بنابراین به جای اینکه چشم به دانش دیگران بدوزیم بهتر است خودمان آستین بالا بزنیم و دریابیم که بر نیاکان ما چه گذشته و در حال حاضر در کجا ایستاده‌ایم و مسیر آینده را چگونه باید طی کنیم و اینها تنها از رهگذر پژوهش اسناد ملی و بیرون‌کشیدن آنها و ارایه آنها امکان‌پذیر می‌باشد که در این زمینه دیجیتال‌سازی می‌تواند کمک ارزنده‌ای به ما کند.

 وی سپس عنوان کرد: پژوهش نقشه علمی بنیان‌گذاری‌شده است و ما با تأکید ویژه بر این امر می‌کوشیم که در این زمینه به جایگاه شایسته‌ای دست یابیم و در این‌باره مهم‌ترین وظیفه بر دوش مسئولان امر می‌باشد.

 وی به فرمایشات مقام معظم رهبری با تأکید بر اینکه اگر پژوهش نباشد در جا زدن و بیگانه‌شدن اتفاق می‌افتد، اضافه کرد: باید گام‌هایی در این‌باره برداشته شود و مسئولیت اصلی و ویژه متوجه مراکز پژوهشی و دانشگاه‌هاست.

 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سپس خاطرنشان کرد: دولت تدبیر و امید توجه ویژه‌ای به امر پژوهش داشته است و در بودجه سال 93 تنها در حوزه فناوری اعتبارات را 20 برابر سال 92 قرار داده است.

 در ادامه، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به ضرورت ارتباط بیشتر سازمان اسناد و کتابخانه‌ ملی با سازمان اسناد کشورهای همسایه اشاره کرد و گفت: کشورهایی که در حوزه فرهنگ و تمدن ایران قرار دارند کشورهایی هستند که ما می‌توانیم با آنها ارتباط نزدیک داشته باشیم، اینها کشورهایی هستند که گنجینه‌های عظیمی از ادب فارسی را در خود دارند و ما با استفاده از تجربیات نسخه‌برداری آنها می‌توانیم به اسناد خودمان غنا ببخشیم.

 وی همچنین به همکاری بین کتابخانه‌ها و مراکز اسناد داخلی تأکید کرد و یادآور شد: کتابخانه‌های بزرگی مثل آستان قدس رضوی، کتابخانه آیت‌الله مرعشی می‌توانند با سایر نهادها مانند کتابخانه‌ها و نهادهای عمومی همکاری داشته باشد و وزارت فرهنگ نیز برای هرگونه همکاری در این زمینه با سازمان اسناد و کتابخانه ملی اعلام آمادگی بیشتر می‌کند.