ایران؛ رتبه پنجم در مرگ‌ومیر تصادفات

افزون بر این روز گذشته معاون وزیر بهداشت نیز به رتبه پنجم ایران در زمینه مرگ و میر در حوادث ترافیکی اشاره کرد و هشدار داد که شیب کاهش مرگ و میر حوادث ترافیکی در کشور کندتر شده است.

با 19 هزار کشته در حوادث ترافیکی سال گذشته، در دنیا مقام پنجم را به دست آورده‌ایم، اما در مدیترانه شرقی اول شده‌ایم.

شاید باورش مشکل باشد، اما اگر آمار مرگ و میر حوادث ترافیکی کشور را با تلفات زلزله‌های صد سال گذشته کشور یا کشته‌شدگان هشت سال جنگ ایران و عراق و کشته‌های حوادث هواپیمایی کشور مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که جاده و خودرو‌های غیراستاندارد در کشور همچنان قربانیان بیشتری گرفته و می‌گیرند.

محمد حاجی‌آقاجانی، معاون درمان وزارت بهداشت در این باره به جام‌جم می‌گوید: براساس آمارهای رسمی که سازمان بهداشت جهانی منتشر کرده، ایران به‌ازای هر صد هزار نفر جمعیت، پنجمین کشور دنیا از لحاظ مرگ و میر و تلفات رانندگی است و رتبه‌های اول تا چهارم نیز به ترتیب در اختیار کشورهای نیووی، جمهوری دومینیکن، ونزوئلا و تایلند قرار دارد.

این در حالی است که با مقایسه آمار مرگ و میر حوادث رانندگی با سال‌های گذشته می‌توان ادعا کرد این آمار در حال کاهش است، اما نکته اینجاست که شیب این کاهش خیلی کندتر شده است، زیرا براساس برنامه پنجم توسعه باید این آمار هر سال حدود 10 درصد کاهش داشته باشد.

افزایش حوادث ترافیکی

آقاجانی عنوان می‌کند: مرگ و میر در حال کاهش است، ولی با آن 10 درصدی که برنامه پنجم توسعه توصیه کرده فاصله داریم، زیرا در اولین سال اجرای این برنامه کاهش 13 درصدی داشتیم، اما در سال‌های بعد بین چهار تا شش درصد کاهش تــــلفات اتفــاق افتاده به همین دلیل باید گفت شیب کاهش کمتر شده است.

افزون بر این باید به این نکته نیز توجه کرد که حوادث ترافیکی در کشور در حال افزایش است، برای نمونه کل ماموریت‌های ترافیکی اورژانس در سال 85 حدود 27 هزار مورد بوده، اما این آمار در سال 91 به 52 هزار مورد افزایش یافته است یا آمار بستری شده‌ها به دلیل حوادث ترافیکی در سال 85 برابر با 554 هزار نفر بوده، اما در سال 91 این آمار به 815 هزار نفر رسیده است.

آقاجانی تاکید می‌کند: رشد 91 درصدی ماموریت‌های ترافیکی همراه با افزایش 41 درصدی بستری شدن مجروحان حوادث ترافیکی کشور اتفاق افتاده، اما برخلاف این رشد ما شاهد کاهش 3.7 درصدی کاهش مرگ و میر در کشور بوده‌ایم، زیرا در سال 85 حدود 27 هزار نفر در حوادث ترافیکی کشته شدند، اما در سال گذشته این آمار به 19 هزار نفر رسیده است.در این میان می‌توان بخشی از کاهش آمار مرگ و میر را به پای افزایش پایگاه‌های اورژانس و بهبود خدمات بیمارستان‌ها گذاشت.

راهکار‌های موجود

کارشناسان عوامل مختلفی را زمینه‌ساز آمار بالای تلفات حوادث ترافیکی در کشور معرفی می‌کنند.علیرضا اسماعیلی، فرمانده سابق پلیس راه کشور در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: اگر به صورت کلان نگاه کنیم باید بگوییم ترافیک ما از نظر ساختار اداری صاحب یک مسئول مشخص نیست.

به گفته وی، یکی دیگر از مشکلات این است که بودجه مناسب با ایمنی ترافیک در اختیار نداریم، زیرا خیلی از تصادفات، ناشی از نداشتن اطلاع و آموزش کافی شهروندان است.

برای نمونه هنگام صدور گواهینامه آموزش کافی ارائه نمی‌شود، افزون بر این، بعد از صدور گواهینامه هم دیگر خبری از آموزش نیست، این در حالی است که در کشورهای موفق شهروندان همیشه در حال آموزش هستند.

معاون وزیر بهداشت در این باره می‌افزاید: برای کاهش مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی در کشور باید پنج محوری که سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده، رعایت شود. یعنی باید مدیریت ایمنی راه‌ها را داشته باشیم، کاربرهای ما از راه‌ها درست استفاده کنند، قوانین و مقررات باید اصلاح شود، آموزش عمومی باید انجام شود، رسانه‌ها باید تلاش کنند، خودروها باید ایمن شود، کنترل‌ پلیس باید بیشتر شود و مراقبت‌های بعد از حادثه نیز باید پیشرفت کند.

به گفته وی، باید اورژانس بموقع در صحنه حادثه حاضر شده و به شکل درست مجروح را به بیمارستان منتقل کند، افزون بر این کادر بیمارستان نیز باید بدرستی کارشان را انجام دهند.

این در حالی است که اسماعیلی به مناسب نبودن بسترهای ترافیکی اشاره کرده و یادآور می‌شود: ایرانی‌ها حدود هفت برابر اروپایی‌ها سفر بین شهری دارند، افزون بر این اروپایی‌ها بیشتر از قطار و هواپیما استفاده می‌کنند، اما ما بیشتر از جاده‌ها استفاده می‌کنیم.

نکته اینجاست که مسائل زیرساختی هم مناسب نیست، مثلا اکنون در تعطیلات مردم برای شمال رفتن هم ساعت‌ها در ترافیک می‌مانند.

استاندارد نبودن جاده‌های کشور نیز یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار است، زیرا جاده فقط با آسفالت شدن و کشیدن گاردریل ایمن نمی‌شود و باید از نظر فنی نیز نکاتی را برای ساخت جاده استاندارد رعایت کرد.

اسماعیلی درباره اجرای درست قوانین در کشور عنوان می‌کند: کنترل‌ها بر اجرای مقررات واقعی نیست، خیلی از راننده‌ها تا زمانی که پلیس را می‌بینند خوب رانندگی می‌کنند، اما راننده باید همیشه احساس کند در معرض کنترل است، البته پلیس هم حضور جــدی ندارد، زیرا امکانات به روزی ندارد.

عبدالرضا عزیزی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس درباره آمار تلفات حوادث جاده‌ای در کشور به جام‌جم می‌گوید: برای کاهش این تلفات باید جاده‌ها استاندارد شود، اما ساخت جاده‌ها و مناسب‌سازی نیاز به بودجه دارد که وزارت راه و شهر سازی در اختیار ندارد.به گفته وی، برخی جاده‌های کشور از 50 سال پیش تاکنون تغییر نکرده است، در حالی که تعداد خودروها چند برابر شده است.

مهدی آیینی - گروه جامعه