گوش‌هایی که وزوز می‌کنند

وزوز گوش نشانه خطرناکی نیست و با افزایش سن تشدید می‌شود. این مشکل در بسیاری از افراد با درمان بهبود می‌یابد به طوری که اغلب باید به دنبال از بین بردن مشکل اصلی بروز وزوز بود. در برخی موارد هم درمان تنها به کاهش وزوز کمک می‌کند.

زنگی که گوش‌ها را می‌نوازد

زمانی گوش وزوز می‌کند که معمولا هیچ صدای خارجی در آن دخیل نیست. در این حالت معمولا با علائمی از قبیل زنگ‌زدن گوش، وزوز، صدای ضربه یا هر صدای اضافه داخل گوش مواجه شده‌اید که به مرور آزاردهنده می‌شود. این صداها غالبا از خفیف و آهسته شروع و به مرور بلند و گوشخراش می‌شود که در یک گوش یا هر دو گوش بروز می‌کند. بلندی صدای داخل گوش گاه به حدی می‌رسد که مانع تمرکز یا شنیدن صداهای واقعی در محیط اطراف می‌شود. وزوز گوش به دو شکل ایجاد می‌شود.

یک نوع که وزوز ذهنی گوش است، شایع‌ترین نوع آن است. این حالت بیشتر به دنبال مشکل در گوش خارجی، میانی یا داخلی ایجاد می‌شود. علاوه بر این، مشکلاتی که در اعصاب شنوایی یا بخشی از مغز که مسئول پردازش سیگنال‌های عصبی مانند صدا بروز می‌کند نیز از دیگر دلایل این امر به شمار می‌رود.

نوع دیگر این مشکل، وزوز واقعی است. پزشک در آزمایش شنوایی بیمار می‌تواند صداهای اضافی گوش را بشنود. این حالت معمولا به دلیل مشکل در عروق خونی، شرایط استخوان گوش داخلی یا انقباض ماهیچه گوش ایجاد می‌شود.

در وزوز گوشی که به دنبال عفونت قسمت فوقانی دستگاه تنفسی و بر اثر عواملی مانند سرماخوردگی ایجاد می‌شود و بیش از یک هفته ادامه دارد یا در وزوز ناگهانی گوش که هیچ دلیلی ندارد و کاهش شنوایی یا سرگیجه را در پی دارد، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

علت‌یابی و عوارض وزوز گوش

معمولا پزشکان در بسیاری از موارد ابتلا به وزوز گوش علت خاصی برای آن نمی‌یابند، ولی شایع‌ترین عامل بروز این صداها، آسیب وارده به حفره گوش داخلی است. موهای نازک و باریک گوش داخلی با فشار امواج صدا حرکت می‌کنند که باعث می‌شود حفره‌های گوش نوعی سیگنال الکتریکی را از طریق اعصاب گوش به مغز ارسال کرده و مغز آنها را در قالب صدا پردازش می‌کند. در صورت شکستگی یا خمیدگی موهای داخل گوش، تکانه‌های عصبی فرستاده شده به سوی مغز کامل ارسال‌نشده که نتیجه آن وزوز گوش خواهد بود. مشکلات گوش، بیماری‌های مزمن و آسیب‌هایی که اعصاب گوش یا مرکز شنوایی مغز را درگیر می‌کند از علل بروز چنین صداهای آزاردهنده‌ای محسوب می‌شود.

افراد با بالارفتن سن بیشتر در معرض کاهش شنوایی قرار می‌گیرند به طوری که این مشکل غالبا بعد از 60 سالگی شیوع بیشتری می‌یابد. علاوه بر این، مواجهه با صداهای بلند از قبیل صدای تجهیزات و ماشین‌آلات سنگین و استفاده از ابزارهای پخش موسیقی با صدای بلند و در مدت طولانی، دلایل اصلی کم‌شدن قدرت شنوایی در برخی افراد به شمار می‌روند که وزوز گوش را در درازمدت به همراه دارند.

جرم گوش به عنوان یک عامل دفاعی در گوش از ورود آلودگی جلوگیری می‌کند و مانع رشد باکتری‌ها می‌شود، ولی انسداد گوش با تجمع بیش از حد جرم، شست‌وشوی آن را دشوار کرده و به مرور شنوایی را کاهش می‌دهد و با تحریک پرده گوش باعث ایجاد وزوز آن می‌شود.

تغییراتی از قبیل سخت‌شدن استخوان‌های گوش میانی نیز از علل کم‌شنوایی و وزوز گوش محسوب می‌شود. رشد غیرطبیعی استخوان گوش نیز از عواملی است که به دلایل ژنتیکی ایجاد می‌شود و فشار غیرطبیعی مایعات گوش داخلی و آسیب‌های سر و گردن که غالبا گوش داخلی و اعصاب شنوایی و عملکرد مغزی را شامل می‌شود نیز از علل وزوز گوش است‌.

در مواردی وزوز گوش ممکن است به دنبال اختلال عروق خونی ایجاد شود که به آن وزوز گوش ضربه‌ای می‌گویند. توموری که به عروق خونی ناحیه سر یا گردن فشار وارد می‌کند، باعث بروز وزوز می‌شود. تصلب شرایین که با بالا رفتن سن و تجمع و رسوب کلسترول در ارتباط است، انسداد عروق خونی منتهی به گوش داخلی و میانی را به همراه دارد که در نتیجه آن، رگ‌ها انعطاف خود را از دست داده و با هر ضربان متسع می‌شوند. با تشدید جریان خون در عروق، ضربان‌ها از طریق گوش شنیده شده و شما به صورت وزوز یا زنگ آن را می‌شنوید. نازک‌شدن عروق ناحیه گردن نیز جریان خون منظمی ایجاد می‌کند که به صدای وزوز در گوش منجر می‌شود.

علاوه بر موارد اشاره شده، شماری از داروها نیز باعث بروز یا تشدید وزوز گوش می‌شود که اغلب با قطع مصرف این قبیل داروها، صداهای ناهنجار از بین می‌رود. آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدسرطان، ادرارآورها، داروهایی که برای درمان مالاریا تجویز می‌شود، برخی داروهای ضدافسردگی و نیز آسپیرین از جمله داروهایی بوده که ممکن است وزوز گوش ایجاد کند.

قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض صداهای بلند ممکن است به سلول‌های مویی داخل گوش آسیب وارد کند. اگر در محیط‌های پر سر و صدایی مانند کارخانه‌ها کار می‌کنید یا موسیقی می‌نوازید، بیشتر در معرض وزوز گوش قرار دارید. با بالا رفتن سن، تعداد رشته‌های عصبی فعال در گوش کاهش یافته و مشکلاتی ایجاد می‌کند که با وزوز گوش در ارتباط است. همچنین مردان بیش از زنان در معرض این عارضه بوده و افراد سیگاری نیز بیشتر به این مشکل مبتلا می‌شوند.

وزوز گوش زمانی که طولانی می‌شود،، روی کیفیت زندگی تأثیر منفی گذاشته و باعث خستگی، استرس، مشکلات خواب، دشواری در تمرکز، مشکلات حافظه، افسردگی، اضطراب و تحریک‌پذیری می‌شود.

با وزوز گوش چه کنیم؟

از آنجا که بسیاری از دلایل وزوز گوش، عوامل زمینه‌ای دیگر بیماری‌هاست، تشخیص این علت‌ها و درمان آنها می‌تواند گام بسیار مؤثری در بهبود این عارضه تلقی شود.

ـ گاهی خارج‌کردن حجم بالای جرم گوش ایجاد شده، علائم وزوز را کاهش می‌دهد.

ـ درمان بیماری‌های عروق خونی که از جمله عوامل زمینه‌ای وزوز گوش به شمار می‌رود، از طریق دارو، جراحی یا دیگر درمان‌ها می‌تواند مشکل وزوز را تا حد مطلوبی رفع کند.

ـ در برخی موارد، تغییر داروهای مصرفی می‌تواند مؤثر باشد.

ـ تولید صداهایی مانند ریزش قطرات باران یا امواج اقیانوس از طریق دستگاه تولید چنین صداهایی در درمان وزوز گوش موثر است. افراد در طول شب می‌توانند با تولید این قبیل اصوات از وزوز خلاص شده و کمتر آن را احساس کنند.

ـ در صورتی که علاوه بر وزوز به مشکلات شنیداری نیز مبتلا هستید، استفاده از وسایل کمک شنوایی می‌تواند مفید باشد.

ـ وسایل پوشش‌دهنده اصوات مزاحم با ایجاد صداهای آرامبخش با بسامدهای پایین، قدرت وزوز داخل گوش را کاهش داده و تمرکز شما را از این صداها کم می‌کند.

علاوه بر موارد فوق، استفاده از برخی داروها می‌تواند علائم وزوز گوش را تا حدی کاهش دهد. برخی داروهای ضد افسردگی که تنها با تجویز پزشک در صورت وزوز شدید گوش مصرف می‌شود، عوارض جانبی از قبیل خشکی دهان، تاری دید، یبوست و مشکلات قلبی به همراه دارد. همچنین مصرف داروی آلپرازولام نیز به علائم این عارضه کمک می‌کند.

در برخی موارد که وزوز گوش در برابر درمان‌ها مقاومت نشان می‌دهد، فرد به مرور به صدا عادت کرده و کمتر آزار می‌بیند. اگر شما هم از این گروه افراد هستید، بهتر است از مواد محرک، صداها و محیط‌های تحریک‌کننده دوری کنید. صداهای بلند، مصرف کافئین و نیکوتین می‌تواند باعث تشدید علائم این عارضه شود. استرس، وزوز گوش را شدیدتر کرده و به کار بردن راهکارهایی که بتواند آرامش را به افراد بازگرداند، مؤثر است.

در کنار درمان‌های پزشکی، استفاده از طب جایگزین یا مکمل نیز می‌تواند در بهبود وزوز گوش مؤثر باشد. طب سوزنی، هیپنوتیزم، استفاده از مکمل‌های روی و ویتامین‌های خانواده B از جمله این درمان‌ها محسوب می‌شود. در صورت درمان‌نشدن این عارضه می‌توانید با مراجعه به مشاور، روش‌های مقابله با استرس و افسردگی ناشی از عارضه وزوز گوش و راه‌های کنار آمدن با آن را بیاموزید./ ضمیمه سیب

ترجمه: ندا اظهری

منبع: مایوکلینیک