گل‌هایی که گل می‌فروشند

جام جم سرا: دبیر علمی همایش کودکان خیابانی وجود این کودکان را در هر جامعه یک واقعیت می‌داند که باید برای کاهش تعداد آنان فکری جدی کرد. اگرچه مسئولان معتقدند که قوانین خوبی در این حوزه در کشور داریم اما اجرا نشدن صحیح آنها موجب بروز مشکلاتی در این حوزه شده است.
«سام آرام» معتقد است تعداد کودکان خیابانی قبل از انقلاب به نسبت بسیار زیاد بود و در سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب تعداد آنان به قدری کم شد که دیگر به چشم نمی آمدند اما بعد از جنگ تحمیلی علیه ایران تعداد این کودکان دوباره افزایش یافت که یکی از دلایل آن کاهش سرمایه اجتماعی بود.

ساماندهی کودکان کار و خیابان
سازمان بهزیستی کشور یکی از مدعیان حمایت از این کودکان است به طوری که رییس سازمان بهزیستی کشور از ساماندهی 2 هزار و 600 کودک خیابانی در سال جاری خبر می‌دهد و معتقد است در حوزه ساماندهی کودکان خیابانی خلأ قانونی وجود ندارد، اما خلأ قانونی ما در حوزه کودکان متکدی مشهود است.
هاشمی نقش نهادهای مختلفی مانند شهرداری، نیروی انتظامی و سازمان بهزیستی را در زمینه کاهش تعداد آنان بسیار مهم ارزیابی می‌کند و توضیح می‌دهد: با انسجام شبکه اجتماعی و تعامل مناسب در زمینه مقابله با پدیده کودکان خیابانی می توان اقدام مناسبی انجام داد.
رییس سازمان بهزیستی دومین گام در راه مقابله با پدیده کودکان خیابانی را توانمندسازی مبتنی بر جامعه می‌داند که گروه‌های همیار و مردم به عنوان شاکله اصلی این گام هستند که باید به صورت ویژه به سازمان بهزیستی کمک کنند.
وی همچنین پیشگیری و مداخله را دو فاز اصلی مقابله با آسیب‌های اجتماعی می‌داند و می‌گوید: پیشگیری در فاز نخست برنامه مقابله با آسیب‌های اجتماعی قرار می‌گیرد و در گام‌های بعدی باید به صورت ویژه به مقوله مداخله توجه شود که در این زمینه سازمان بهزیستی با ایجاد شبکه‌های مرتبط همچون اورژانس اجتماعی به عنوان یک عمل مستقل در حال رصد کردن آسیب‌های اجتماعی است.

وضعیت بد خانواده و اجبار کودک برای کار کردن
واقعیت اینجاست که اقتصاد نامناسب خانواده کودکان را مجبور به کار می‌کند. در این زمینه یک فعال حقوق کودک در گفت‌وگو با «حمایت» وجود کودکان کار را معضلی در جامعه می‌داند که افزایش طلاق، بدسرپرستی، بیماری و... موجب بروز وضع بد اقتصادی خانواده که شود بنابراین کودک به ناچار مجبور به کارکردن و کمک به معیشت خانواده خواهد شد.
«فرخنده احسانی» کودکان کار را کودکانی می‌داند که برخی از آنان جایی را برای خواب ندارند و دسته دوم کودکانی هستند که دارای خانواده‌اند و محلی برای زندگی دارند بر این اساس باید به سمت مشاغل کاذب برای تامین معاش زندگی خود روی بیاورند البته این در حالی است که انواع آسیب‌های اجتماعی در کمین این کودکان قرار دارد.
وی با بیان اینکه باید وزارت رفاه و تامین اجتماعی با همکاری سازمان بهزیستی و سایر نهادها در این زمینه گام بردارد و برای کاهش فقر و ایجاد رفاه این کودکان تلاش کنند. البته در سال‌های اخیر شهرداری با ایجاد گرم‌خانه‌ها کمک خوبی به این کودکان کرده است اما این کارها کافی نیست.
احسانی معتقد است باید این کودکان از سطح خیابان‌ها جمع‌آوری شوند و تحت پوشش آموزش‌های مختلف قرار گیرند و حرفه‌های گوناگون را به طور کامل بیاموزند تا بتوانند در مشاغل مختلف مشغول به کار شوند.
احسانی این نکته را نیز متذکر شد که همه کودکان کار از اتباع ایرانی نیستند و برخی از آنان نیز از مرزهای خارجی وارد کشور ما شده‌اند، بنابراین در این زمینه باید پلیس مرزبانی وارد کار شود و از ورود چنین افرادی به کشور جلوگیری کند. وی پیشنهاد کرد تا در مبادی ورودی کشور اردوگاه‌هایی راه‌اندازی شود تا افراد بدون اینکه وارد کشور شوند در همان قسمت قرنطینه شوند، زیرا ورود آنان به کشور با آسیب‌های مختلف اجتماعی و بیماری‌های گوناگون همراه است.

قوانین کودکان را بازنگری کنید
یک فعال حقوق کودک نیز می‌گوید: باید در زمینه حقوق کودک قوانینی که متعلق به 15 سال پیش است اصلاح شوند تا بتوانیم این معضل اجتماعی را ریشه کن کنیم.«مریم بنایی» با بیان اینکه در زمینه سرمایه‌های انسانی باید هر فردی رسالت خود را بداند خاطرنشان می‌کند: در زمینه حمایت از کودکان کار همه نهادها باید با یکدیگر همراه باشند زیرا این موضوع کاری همگانی است به طوری که آموزش، بهداشت و حمایت از آنان از عهده یک نهاد برنمی‌آید.
وی با بیان اینکه هیچ کودک کاری بدون دلیل برای فروش اجناس خود به خیابان‌ها نمی‌آید، تصریح می‌کند: اکثر این کودکان برای رفع احتیاج مالی خود دست به کار می‌زنند بنابراین در صورت حمایت نشدن به روسپیگری و سایر آسیب‌های اجتماعی دست می‌زنند. اگر این کودکان حمایت نشوند در بزرگسالی تبدیل به سرگروه گروه‌های مختلف خلاف‌کار خواهند شد؛ بنابراین باید در گام نخست زمینه کاهش فقر را در این خانواده‌ها فراهم شود تا اجباری برای کار کردن آنها وجود نداشته باشد.|حمایت