آتشسوزی سه دستگاه اتوبوس اسکانیا که روز گذشته اتفاق افتاد هشدار دوبارهای بود به مسئولان برای اینکه این اتوبوسها به تهدید جدی برای امنیت جانی مسافران تبدیل شده است و همچنان در جادههای ایران به دنبال قربانی میگردد. در این شرایط سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس در گفتوگو با جامجم به مردم اطمینان میدهد که مهلت تعیین شده برای شرکت سازنده اتوبوسهای اسکانیا برای رفع نقایص فنی و ایرادهای مطرح شده به هیچ وجه قابل تمدید نخواهد بود.
مصطفی افضلیفرد با بیان اینکه بر اساس تصمیم کمیسیون اصل 90 مجلس از اسفند گذشته به شرکت سازنده اتوبوسهای اسکانیا تا ششم اردیبهشت برای رفع نقایص فنی این اتوبوسها مهلت داده است، توضیح میدهد: در مورد دو حادثه اخیر منتظر نظر کارشناسی پلیس هستیم تا بتوانیم تصمیم درستی اتخاذ کنیم. وی تاکید کرد: باید مشخص شود در مورد این دو حادثه آیا نقص فنی این اتوبوسها باعث وقوع حادثه شده یا عوامل جانبی دیگر در وقوع آن نقش داشته است.
سخنگوی کمیسیون اصل 90 مجلس با تاکید بر اینکه قطعا مهلت تعیین شده قابل تمدید نخواهد بود، تصریح کرد: پس از پایان این مهلت از شرکت سازنده اتوبوسهای اسکانیا درباره اقداماتی که در این مدت برای رفع نقایص فنی و ایرادات مطرح شده انجام شده است، توضیح خواسته خواهد شد. به گفته افضلیفرد، این توضیح ممکن است به صورت احضار به کمیسیون یا درخواست ارائه گزارش کتبی از اقدامات انجام شده باشد که درباره نحوه آن پس از پایان مهلت تعیینشده تصمیمگیری خواهد شد.
شهریور سال گذشته تصادف دو دستگاه اتوبوس اسکانیا در محور اتوبان قم که مرگ دلخراش 44 مسافر آن را به همراه داشت موجب واکنش تند مسئولان شد.
هرچند شرکت اسکانیا نقص فنی اتوبوسها را قبول نکرد و اعلام کرد این اتوبوسها هیچ گونه نقصی ندارد، اما پلیس راهور ضمن دادن چند نوبت مهلت برای رفع نقص این اتوبوسها، شمارهگذاری یک مدل از این اتوبوسها را ممنوع کرد که در نهایت با وساطت و پا درمیانی مجلسیها مهلت دیگری به شرکت اسکانیا برای رفع نقص اتوبوسها داده شد.
ششم اردیبهشت آخرین مهلتی بود که مجلسیها به شرکت تولیدکننده اتوبوسهای اسکانیا دادهاند.
در پی این تصمیم سردار اسکندر مومنی، رئیس پلیس راهور ناجا نیز گفت: خوشبختانه کمیسیون اصل 90 به منظور اجرای قانون و حفظ سلامت مردم، مهلتی به شرکت خودروساز اسکانیا داده است تا این خودروساز ملزم به رفع ایرادهای خودروی خود شود. وی تاکید کرد: بر اساس این اعلام، این شرکت باید تمام خودروهای خود را با نظر پلیس فراخوان و نسبت به اصلاح آن اقدام کند. در حالی که فقط 11 روز دیگر به پایان مهلت تعیین شده مانده است آتش گرفتن سه دستگاه اتوبوس اسکانیا در یک روز نشان میدهد هنوز مسئولان این شرکت اقدام جدی برای ایمن سازی و رفع نقایص فنی اتوبوسهای خود انجام ندادهاند. این موضوع حکایت از این دارد که متاسفانه شرکت تولیدکننده اتوبوسهای اسکانیا مهلت تعیین شده را هم چندان جدی نگرفته است.
اسکانیا اتوبوس جاده یا شهر؟
سناریوی دنبالهدار تصادفهای خونین اتوبوسهای اسکانیا در جادههای ایران فرضیههای بسیاری را مطرح کرد که مهمترین آنها نتیجهای بود که تیمهای کارشناسی پلیس از بررسی صحنه این تصادفها بهدست آورده بودند.
وجود ایرادات و نقایص فنی جدی در موتور از جمله نزدیکی باک بنزین به موتور یکی از موارد مطرح شده بود. متناسب نبودن ساختار این اتوبوس با اوضاع جادههای ایران مورد دیگری بود که از سوی منتقدان مطرح شد تا جایی که دادستان اصفهان اسفند سال گذشته در پی ادامه تصادف اتوبوسهای اسکانیا در جادهها در اظهارنظری تاکید کرد اتوبوسهای اسکانیا در اروپا کاربری درونشهری دارد در حالی که در ایران کاملا کاربری برونشهری برای آن تعریف شده است. مدیرعامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نیز چندی بعد در گفتوگو با ایسنا ضمن تائید اظهارات دادستان اصفهان گفت: بنده هم این موضوع را قبول دارم و در جریان آن هستم. مباحث و قوانین در هر کشوری متفاوت است و نباید منتظر باشیم، اتفاق و حوادثی رخ بدهد تا به دنبال راهکار آن باشیم. نبی بیدهندی، مدیرعامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران که تنها آزمایشگاه مرجع تست آلایندگی و ایمنی خودرو کشور است با اعلام اینکه اتوبوسها و خودروهای سنگین تست آزمون جادهای نمیشود، از واقعیتهای تلخ درباره وضع استاندارد این خودروها پرده برداشت.
این مقام موسسه استاندارد تائید کرد اتوبوس حادثهساز اسکانیا برای تردد درون شهری ساخته شده است و معلوم نیست که برچه اساسی در کشور به عنوان اتوبوس جادهای فعالیت میکند. بیدهندی به این نکته هم اشاره کرده بود که برای جلوگیری از کاربری بینشهری اتوبوسهای اسکانیا ضعفهای قانونی و مسائل هزینهای وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه اسکانیا یک خودروی اروپایی است، افزود: در دنیا این خودرو مورد استفاده قرار میگیرد، اما در مراکزی که مربوط به تست آزمون جادهای است این خودروها به صورت مستمر آزمایش میشود در حالی که در ایران چنین تستی وجود ندارد.
اظهارات دادستان اصفهان در کنار گفتههای مدیرعامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران که مهر تائیدی بر ناسازگار بودن اتوبوسهای اسکانیا با شرایط جادههای ایران است این پرسش را مطرح میکند که چرا اتوبوس درونشهری برای کاربری برونشهری مورد استفاده قرار گرفته است؟ چرا سازمان استاندارد نسبت به تست نشدن این اتوبوسها قبل از ورود به چرخه حمل و نقلی واکنشی نشان نداده است؟ چه عاملی باعث شد تا پلیس با از سرگیری شمارهگذاری مجدد اتوبوسهای اسکانیا از اسفند از موضع خود مبنی بر توقف شمارهگذاری این اتوبوسها تا زمان رفع ایرادهای اساسی آن کوتاه بیاید؟
افکار عمومی در انتظار واکنش پلیس و مجلس
فقط 11 روز دیگر تا پایان مهلت تعیین شده از سوی مجلس برای رفع نقص فنی اتوبوسهای اسکانیا مانده و باید دید شرکت سازنده این اتوبوسها در فرصت باقیمانده چه پاسخی برای افکار عمومی درباره اقدامات انجام شده برای ایمنی اتوبوسهای اسکانیا خواهد داشت؟ و آیا مجلس باز هم فرصت دوبارهای به شرکت (عقاب افشان) برای رفع نقایص و ایرادات اتوبوسهای اسکانیا خواهد داد یا نه؟
آتشگرفتن 3 اتوبوس اسکانیا در یک روز
صبح روز گذشته آتشسوزی سه دستگاه اتوبوس اسکانیا در محورهای مختلف کشور در صدر اخبار قرار گرفت.
در اولین حادثه ساعت یک بامداد یکشنبه در کیلومتر 35 محور جیرفت به کرمان داخل تونل بهمن دو دستگاه اتوبوس اسکانیا که هر دو در مسیر جنوب به شمال و از مبدا زاهدان به مقصد بندرعباس در حال حرکت بودند بهعلت بیاحتیاطی از جانب اتوبوس عقبی و به دلیل رعایت نکردن فاصله طولی از قسمت جلو با قسمت عقب اتوبوس جلویی برخورد کرد. پس از این برخورد هر دو اتوبوس دچار حریق شد که خوشبختانه قبل از فراگیری دامنه آتشسوزی مسافران از اتوبوسها تخلیه شدند، اما این حادثه سه مجروح بر جای گذاشت. بر اساس گزارش پلیس، سوختگی اتوبوسها بیش از 90 درصد بود و حتی آتش گرفتن آنها موجب تخریب بخشی از دیوارههای تونل شده است.
در حادثه دوم آتشسوزی یک دستگاه اتوبوس اسکانیای دیگر در استان اردبیل اتفاق افتاد. ساعت 3 بامداد یکشنبه در مسیر جنوب به شمال محور سرچم به اردبیل در کیلومتر 95 یک دستگاه اتوبوس اسکانیای مدل 86 با 31 سرنشین در حال حرکت بود که با مشاهده آثار و استشمام بوی دود توسط مسافران و راننده، راننده اتوبوس خودرو را در منتهی الیه سمت راست متوقف کرد و مسافران از سوی راننده سریعا تخلیه شدند.
در جریان این حادثه به علت ازدحام مسافران هنگام پیاده شدن و عجله و شتاب آنها در این حادثه پنج نفر مجروح شدند که دو نفر از آنها هماکنون در بیمارستان بستری و سه نفر نیز به صورت سرپایی درمان شدند. براساس اظهارات شهود و راننده اتوبوس، آتشسوزی از قسمت موتور و انتهای اتوبوس آغاز شده است. در اثر این دو حادثه هشت مسافر مجروح و 50 مسافر از مرگ حتمی نجات پیدا کردند. بررسیهای کارشناسی پلیس از صحنه حادثه درباره دلیل اصلی وقوع این دو حادثه برای اعلام نظر نهایی در حال انجام است.
پوران محمدی / گروه جامعه
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
اتوبوس گازوییل مصرف میكن ها
جالب بود