صعود دلار، سکوت ​مسئولان

به گزارش خبرنگار ما، تا ظهر روز گذشته قیمت هر دلار آمریکا در بازار تا 3315 تومان نیز گزارش شد اما عصر دیروز قیمت‌ها اندکی تعدیل شد و دلار به قیمت 3310 تومان قابل خریداری بود.

این قیمت نسبت به دوشنبه هفته جاری جهشی یکصد تومانی یافته که در نوسانات قیمتی هفته‌های اخیر کم‌سابقه است.

بدین ترتیب و باز هم برخلاف اظهارات ولی‌الله سیف، قیمت دلار در حال رسیدن به حدنصاب‌های بهار سال گذشته است.

براساس اطلاعاتی که بانک مرکزی دیروز درباره روند قیمت دلار در یک سال گذشته منتشر کرد، اوج قیمت دلار در خرداد 92 اتفاق افتاد.

در این ماه که اوج تبلیغات انتخاباتی و کشمکش‌های ناشی از آن بود، قیمت دلار در بازار آزاد به حدود 3580 تومان رسید و سپس رو به کاهش گذاشت.اما اکنون، نرخ کنونی دلار با آن حدنصاب فقط 270 تومان فاصله دارد.

فاصله‌ای که پرکردن آن با توجه به روند اخیر قیمت‌ها نباید چندان دور از ذهن باشد.نگاهی به جدول روند حرکت نرخ ارز در بازار آزاد به روایت بانک مرکزی نشان می‌دهد که در هیچ‌یک از ماه‌های گذشته از عمر دولت یازدهم نرخ دلار این‌گونه رکورد نزده است به طوری که تا پایان سال گذشته، بالاترین نرخ دلار 3026 تومان بوده است لذا این افزایش حدود 300 تومانی (در حالت گرد شده ارقام) که معادل 10 درصد است، در طول بیش از دو هفته کاری کم‌سابقه می‌نماید و باید آن را ارزیابی کرد.

با این حال مقامات دولتی هیچ ارزیابی کامل و مشخصی در باره علت های رشد قیمت ارز و تمهیدات احتمالی برای کنترل آن ارایه نداده اند . تنها واکنش صورت گرفته در این باره اظهار نظر سه روز پیش ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی که وی وضعیت قیمت ها در بازار را موقتی و غیر پایدار توصیف کرد؛ اظهار نظری که تاکنون بازار عکس آن را پیموده است.

ارزیابی کارشناسان

کارشناسان و تحلیلگران بازار ارز، رشد این روزهای قیمت دلار را ناشی از آمیختگی چند عامل می‌دانند. آنها اثرات روانی اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها، کاهش قیمت سهام در بورس و آزاد شدن نقدینگی از آن و حرکت نقدینگی به سوی بازار ارز و افزایش واردات کشور و رشد تقاضا برای قیمت دلار را از جمله مهم‌ترین این عوامل عنوان می‌کنند.

گروهی هم که بدبینانه‌تر به ماجرا می‌نگرند، به دست دولت و بانک مرکزی در پشت پرده رشد قیمت ارز اشاره کرده و عدم دخالت جدی بانک مرکزی در این روزهای بازار را شاهد مدعای خود عنوان می‌کنند البته رشد عمدی قیمت ارز برای جبران کسری بودجه هدفمندی یارانه‌ها در دولت قبل مسبوق به سابقه است که باعث جهش تورم، افزایش قیمت بیشتر کالاهای اساسی و رشد نقدینگی شد که اثرات آن کماکان باقی است.

در همین حال یک کارشناس اقتصادی با تشریح سه عامل اصلی گرانی دلار در روزهای اخیر گفت: نگرانی مردم از افزایش قیمت بنزین، اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها و نگرانی از اجرای توافق ژنو، جزو عوامل اصلی گرانی دلار است.

سیدبهاءالدین حسینی هاشمی در گفت‌وگو با تسنیم، با تشریح دلایل گرانی دلار در بازار آزاد طی روزهای اخیر اظهار کرد: در حقیقت باید توجه کرد که نوسانات اخیر در بازار دلار پشت پرده‌ای ندارد، ولی اصل برابری قیمت ارزها در این زمینه نقش موثری دارد که مرتبط با شاخص‌های اصلی اقتصاد و شاخص‌های منتهی به تورم است.

وی با بیان این‌که اگر ارزی در شرایط تورمی باشد، کاهش ارزش پیدا می‌کند، گفت: عامل دیگر در فرمول برابری ارز عرضه و تقاضاست، بنابرابراین زمانی که قیمت یک ارز به تعادل نمی‌رسد، به این معنی است که قدرت برابری آن کم شده یا عرضه آن در بازار کاهش یافته است.

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: اگر دلار 2500 تومانی بانک مرکزی به اندازه کافی در بازار توزیع شود و در اختیار فعالان بازرگانی و تجاری قرار گیرد، قطعا ارز در بازار آزاد به همین اندازه تثبیت خواهد شد، ولی اگر قدرت برابری ارزها و همچنین عرضه و تقاضا رعایت نشود، در بازار اختلال ایجاد خواهد شد.

حسینی هاشمی با تاکید بر تاثیر عوامل روانی در تشدید نوسانات بازار ارز تصریح کرد: اصلاح قیمت حامل‌های انرژی بویژه سوخت، اجرای مرحله دوم هدفمندی ‌یارانه‌ها و همچنین نگرانی‌ها از ناکامی توافق ژنو و ابهامات ایجاد شده درباره لغو تحریم‌ها و آزادسازی پول‌های ایران، جزو عوامل روانی مهم در نوسانات بازار ارز طی روزهای اخیر به حساب می‌آید.

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر این‌که این عوامل روانی گرچه اثر کمی در فرمول محاسبه تورم و همچنین سبد تورمی دارد، اما آثار روانی اش در تشدید تورم بسیار خواهد بود، اضافه کرد: ‌اکنون یکی از عوامل مهم در بازار اصلاح قیمت‌هاست که طبعا موجب افزایش قیمت خواهد شد، ولی آثار تورمی خفیفی طبق اذعان دولت به همراه خواهد داشت.

وی با اشاره به تشدید بازار تقاضا در زمان اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها گفت: همچنین عامل سوم مسائل بین‌الملل و مذاکرات 1+5 است؛ چراکه توافق و تحقق تعهدات در این مذاکرات می‌تواند عرضه دلار در بازار را افزایش دهد و در مقابل عدم توافق موجب محدودیت می‌شود.

حسینی هاشمی اضافه کرد: انجام مصاحبه‌های متضاد درباره آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران، این نگرانی را میان مردم به وجود آورده که ظاهرا تحریم‌ها برداشته نشده و پولی وارد ایران نشده است. ابهامات نشان می‌دهد نقل و انتقال پولی که قرار بود در توافق ژنو انجام شود، بخوبی صورت نگرفته است.

سکه در مرز یک میلیون تومان

در همین حال، بهای سکه تمام بهار آزادی طرح جدید نیز بیشتر تحت تاثیر قیمت ارز افزایش یافت و به مرز یک میلیون تومان رسید. دیروز بهای فروش این سکه در بازار 991 هزار تومان بود که نسبت به دیروز هشت هزار تومان افزایش نشان می‌دهد. البته رشد قیمت سکه و طلا برعکس ارز چندان رکوردی و انفجاری نبوده و روندی آرام و آهسته و پیوسته داشته است.