روند روبه رشد بورس از سرگرفته می‌شود

قبل از هر چیز باید بگویم که نوسان و افت‌وخیز قیمت‌ها در ذات بازار سرمایه است و سرمایه‌گذاران بخصوص سرمایه‌گذاران جزء باید به این موضوع توجه کنند. در همین حال بورس دماسنج اقتصاد کشور است و هر گونه افت‌وخیزی در اقتصاد اثر خود را در بازار سرمایه نشان می‌دهد. از این‌رو با اتکا به تحلیل‌هایی که از خروج کشور از رکود و افزایش رشد اقتصادی می‌شود، می‌توان گفت بورس پس از یک افت بزرگ، الان در مرحله یک خیز بزرگ است، بنابراین به نظر من روند کاهش شاخص‌های بورس ادامه نخواهد یافت.

آیا موفقیت‌های اقتصادی اواسط سال 92 باز هم تکرار می‌شود؟

اول باید گفت آینده را فقط خدا می‌داند، اما با تکیه برتحلیل‌های اقتصادی می‌توان روزهای خوبی را در سال 93 برای بورس پیش‌بینی کرد، زیرا در سال 92 رشد شاخص‌های بازار سرمایه طوری بود که یک سرمایه اجتماعی مهمی را در اختیار بورس قرارداد. به عنوان مثال وقتی سهامداران و فعالان بورسی افزایش می‌یابند، این یک فرصت است تا بورس هرچه بیشتر جای خود را در اقتصاد کشور باز کند. ما در سال 92 در زمینه ایجاد کدهای معاملاتی جدید رشد ۴۳ درصدی را شاهد بودیم. این یک فرصت است. هر چند ممکن است برخی از این افراد در بازار باقی نمانند، اما روشن است که دوباره در برنامه‌های سرمایه‌گذاری‌شان به بورس توجه خواهند کرد و این یک فرصت است.

اگر مطابق گفته‌های وزیر اقتصاد، نرخ سود بانکی اصلاح شود و روبه کاهش بگذارد این موضوع چه اثری بر بورس خواهد گذاشت؟

بازار پول همواره و همیشه رقیب بازار سرمایه است و بدیهی است این دو بازار همیشه برای جذب نقدینگی با یکدیگر درحال رقابت باشند. اما این رقابت باید به گونه‌ای نباشد که اقتصاد یا منافع سرمایه‌گذار یا هر دو ضربه ببینند. روشن است که باافزایش نرخ سود بانکی نقدینگی از بورس خارج و به سمت بانک‌ها رفت، اما سودی که بانک به سپرده‌گذار می‌دهد و نرخ‌های بالا احتمالا همیشگی نیست، اما سود بازار سرمایه در بلندمدت بیشتر است. درست است که بازار افت‌وخیز دارد، اما سود آن نیز بیشتر است، بنابراین سرمایه‌گذاران و فعالان حرفه‌ای بازار هیچ‌گاه رفتار معاملاتی خود را با نوسانات کوتاه‌مدت تنظیم نمی‌کنند، بلکه روند بازار در بلندمدت را مورد توجه قرار می‌دهند و مثلا می‌گویند در سال مالی 92 مجموع تحولات بازار سرمایه چه بود. آمارهای مختلفی در این باره وجود دارد که نشان می‌دهد کلان نگری، به تولید سود بیشتر منجر می‌شود. مثلا در سال 92 ارزش اسمی بازار از ۵۰ هزار میلیارد تومان به ۷۲ هزار میلیارد تومان رسید که حاکی از رشد ۴۴ درصدی آن است. از ۲۲ هزار میلیارد تومان افزایش در ارزش اسمی بازار، مبلغ 5‌/‌15 هزار میلیارد تومان از محل افزایش سرمایه شرکت‌هاست که نسبت به مبلغ 7‌/‌5هزار میلیارد تومان سال ۹۱ رشد ۱۷۱ درصدی داشته است. بنابراین مبلغ 5‌/‌6 هزار میلیارد تومان از افزایش ارزش اسمی بازار از محل پذیرش شرکت‌های جدید بوده است. همچنین ارزش جاری بازار در سال ۹۲ از ۱۶۷ هزار میلیارد تومان به ۳۸۰ هزار میلیارد تومان در بیست و پنجم اسفند ‌1392 رسید که با رشدی ۱۲۷ درصدی همراه بود. ارزش کل معاملات از 6‌/‌24 هزار میلیارد تومان در سال ۹۱ به ۹۵ هزار میلیارد تومان رسیده است که بیانگر ۲۸۶ درصد رشد است. از این مبلغ ۶۸ هزار میلیارد تومان آن به صورت معاملات خرد و بلوک (۷۲درصد کل معاملات) بوده است که نسبت به سال ۹۱ رشد ۲۲۴ درصدی را تجربه کرده است. نسبت قیمت به درآمدنیز از 34‌/‌5در سال ۹۱ به ۹۴/۶ در سال ۹۲ رسیده است. در برابر همه این آمار و ارقام اگر کسی مقطعی به سرمایه‌گذاری‌اش نگاه کند، کمتر باید انتظار کسب سود دلخواه را داشته باشد.

در شرایط فعلی سهامداران خرد موجود در بازار که با کاهش ارزش سهامشان مواجه و نگرانند چه باید بکنند؟

تا جایی که تحلیل‌های اقتصادی و تجارب موجود نشان می‌دهد، بورس روند روبه رشد خود را از سر می‌گیرد و نشانه‌های فعلی حاکی از آغاز این روند است، بنابراین اگر سرمایه‌گذاران بورس را ترک نکرده‌اند یا تردید دارند باید به آنان توصیه و پیشنهاد کرد که بمانند.از سوی دیگر با کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی فاصله سود بورس و سود سپرده‌ها کاهش می‌یابد و مطلوبیت بورس بیشتر می‌شود، بنابراین توصیه ما به این فعالان، ماندن است. مشورت با کارشناسان و کارگزاران با تجربه نیز همین موضوع را تکرار و اثبات خواهد کرد. در کنار این باید اضافه کنم که دولت و مجموعه بورس حافظ منافع سهامداران هستند و در مواقع لزوم برای اصلاح رویه‌های موجود اقدامات لازم را انجام خواهند داد. به عنوان مثال اقدام قاطعانه و سریع وزارت اقتصاد برای ورود نقدینگی بانک‌ها و بیمه‌ها به بورس یک علامت واضح به سرمایه‌گذاران دراین باره است که تنها نیستند.

سیاست سازمان خصوصی‌سازی و دولت درباره احتمال کاهش عرضه اولیه سهام در بورس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

دولت هیچ‌گاه نگفته عرضه سهام به بورس را کم یا متوقف می‌کند، بلکه مقصود دولت اصلاح ساختار و روش قبلی خصوصی‌سازی است که قبلا باعث شده بود سهام دولت به بخش خصوصی واقعی نرسد. اگر سازوکار‌های این امر یافت شود، عرضه سهام دوباره افزایش می‌یابد؛ اما باید به دولت تذکر داد که عرضه‌های اولیه سهام باید با توجه به فرصت‌های منحصر به‌فرد ورود نقدینگی به بورس نباید از دست برود و دولت باید همانند بخش خصوصی به دنبال فرصت باشد. از سوی دیگر عرضه اولیه سهام، نقدینگی تازه و دست اولی را به بورس می‌آورد که مطلوب هر بورسی است، بنابراین بورس درانتظار عرضه‌های جدید و بموقع سهام شرکت‌های دولتی هست.