کلیدهای طلایی برای قفل مشکلات زناشویی

تعارض و اختلاف در تمامی ازدواج‌ها هست تا آنجایی که هر یک از زوجین می‌توانند طومار بزرگی از رفتارهای نامطلوب و ناپسند همسرشان بنویسند؛ اما آنچه در این تعارضات حائز اهمیت است نحوه برخورد و چگونگی حل مشکلات توسط همسران می‌باشد.

بسیاری از ناسازگاری‌ها و اختلافات جنبه ناخوشایندی دارد و هر یک از همسران، به نوبه خود در کشمکش‌ها و تعارضات سهیم هستند؛ با این پیش‌فرض، چه بسا بسیاری از همسران نمی‌خواهند بپذیرند که آنها و همسرانشان، هر یک عادات و خصوصیات ویژه منحصر به فردی دارند که ممکن است کاملا با ویژگی‌های شخصیتی دیگری در تضاد باشد، به همین دلیل، تفاوت‌های شخصیتی و برآورده نشدن انتظارات گاهی زمینه‌ای برای محاکمه و تنبیه فرد مقابل می‌شود. این عامل مهم که گاه بسیار نیز نادیده گرفته می‌شود می‌تواند اندک‌اندک تعارضات و مشاجرات عمیق را موجب گردد.روان‌شناسان معتقدند آگاهی از چگونگی برخورد و اطلاع از شیوه‌های درست رفع تعارضات، می‌تواند برای سامان دادن به بسیاری از مشکلات زناشویی مفید​ باشد.

حال این پرسش مطرح است که چگونه می‌توان با تعارضات و اختلافات زناشویی کنار آمد و آنها را حل کرد؟

هدف خود را از حل تعارضات مشخص کنید

بدون رودربایستی تکلیف خودتان را مشخص کنید. آیا می‌خواهید چاره‌ای برای تعارضات و اختلافات خود با همسر بیابید یا آن‌که مایلید با کش دادن مسائل و گاه بزرگ‌نمایی آنها، برای خود و همسرتان دردسر بسازید. گاهی برخی از افراد به ظاهر می‌گویند من هر کاری بتوانم برای حل مشکلاتم انجام می‌دهم اما در عمل هیچ نمی‌کنند و گاه با ندانم‌کاری یا لجبازی، نه تنها مشکل را حل نمی‌کنند بلکه مسائل دیگری را به مسائل قبل اضافه کرده و مشکلات را بیشتر و پیچیده‌تر می‌کنند. بنابراین، در اولین گام برای حل تعارضات، لازم است شما تعارضات خود را بشناسید و هدف خود را از اصلاح و حل مسائل روشن کنید. در حقیقت، اگر به دنبال صلح و آشتی باشید، می‌توانید به آن برسید و​گرنه دور چرخه‌ای باطل می‌چرخید و در نهایت هم کار به جایی نخواهید برد.

بپذیرید، تعارض و اختلاف نمک زندگی است

اختلاف نظر و سلیقه، جزیی لاینفک از زندگی زناشویی است و مشکلات زندگی مشترک صرفا مختص به ارتباط شما با همسرتان نیست. چه بسا بسیاری از زن و شوهرها اختلاف نظر دارند و حتی ممکن است هر روز بر سر مسائل مختلف بگو و مگو داشته باشند. نگاه بدبینانه خود به اختلافات و مشاجرات زناشویی را تغییر دهید و بدانید شما اولین زن و شوهری نیستید و نخواهید بود که اختلاف نظر دارند و بر سر حل مسائل زندگی‌شان جرو بحث می‌کنند. بهتر است ضرب‌المثل قدیمی زن و شوهر دعوا کنند و ابلهان باور کنند را آویزه گوشتان کنید و بپذیرید تعارضات و اختلافات شما با همسرتان، نمک زندگی مشترک تان هست، تا آنجایی که گاهی چاشنی دعوا، به جای تلخی، زندگی‌تان را شیرین‌تر می‌کند و شما را نسبت به هم عاشق‌تر و شیداتر؛ به شرط آن که در مصرف آن افراط نکنید و بدانید با پیمودن این ناهمواری‌ها است که می‌توانید به شناخت کامل‌تر از یکدیگر برسید و برای جلب رضایت و خشنودی به خواسته‌های دیگری،با وجود نبود تمایل شخصی، پاسخ مثبت دهید و هیچ گاه از پذیرفتن نظرات دیگری ناراحت نشوید و آن را به عنوان اعمال نظر و خواسته دیگری نپندارید.

پذیرش و تعدیل تفاوت‌ها

بسیاری از اختلافات زناشویی به دلیل ​نبود هماهنگی در علاقه‌مندی‌ها، انتظارات و نیازهای زوجین از یکدیگر و زندگی است. گاهی همسران به مسائلی کاملا متفاوت از هم علاقه نشان می‌دهند مثلا یکی اهل معاشرت و رفت وآمد اما دیگری متمایل به تنهایی و ارتباطات محدود است و...؛ این تفاوت‌های 180 درجه‌ای، یکی از علت‌های بروز تعارض در ازدواج است. اما براستی حقیقت این ماجرا چیست؟ شاید شنیده باشید که می‌گویند انسانها جذب افرادی می‌شوند که با آنها متفاوتند. بله درست است گاهی افراد علاقه‌مند به ازدواج با کسانی می‌شوند که زمین تا آسمان با آنها اختلاف دارد. این عجیب نیست؟! این ازدواج‌ها شاید به این دلیل است که افراد می‌خواهند جنبه‌های نداشته خود را که بشدت خواهان داشتن آنند، با ازدواج با همسری که دارنده آنهاست، جبران کنند. اما تجارب بالینی و مشاوره نشان داده است که این جاذبه‌های اولیه ازدواج، بعد از گذشت اندک زمانی پس از ازدواج، منجر به بروز اختلاف و تعارض بر سر مسائل کوچک و بزرگ می‌شود. به دیگر سخن، آنچه که تا به دیروز زوج را به هم جذب می‌کرده اکنون به عنوان عاملی برای دافعه آنها می‌شود. به همین دلیل، اندک نیستند همسرانی که در شگفتند که چرا و چگونه جذب فردی شده‌اند که تفاوت و اختلاف زیادی با آنها دارد. بی‌تردید ازدواج با فردی کاملا متضاد از خود، سختی‌هایی دارد اما زندگی در کنار چنین فردی همراه با مشکلات بسیار،​ مفید هم هست.

به هر حال شما همسرتان را دوست داشته اید و او را به عنوان همسر انتخاب کرده و پذیرفته‌اید، پس بهتر است مسئولیت انتخاب خود را بپذیرید و تا آخرین نفس بر سر انتخاب خود بمانید و تمام تلاش خود را برای برقراری آرامش و سامان زندگی مشترک‌تان بکار گیرید. سعی کنید در مواجهه با اختلافات ناگزیر زندگی مشترکتان صبر پیشه کنید و اساس کار خود را حل تعارضات قرار دهید. در گام بعدی به پذیرش و درک تفاوت‌ها نائل آیید و در نهایت نیزبرای تعدیل تفاوت‌ها، انتظارات و خواسته‌های خود و همسرتان تلاش کنید.

خودخواهی را کنار بگذارید

در زمان آشنایی، چیزی به نام خود وجود ندارد، به دیگر سخن خود طرفین هیچ می‌شود و همه چیز در دیگری معنا می‌گردد. اما بعد از ازدواج خودهای فرو رفته، سربلند کرده و شروع به عرض اندام می‌کنند. تفاوت در خودهای هر یک از زوجین مشخص شده و حتی گاه بزرگ نمایی می‌شوند و هر یک از زوجین بر خودِخود تاکید می‌کند و آن را مهمتر از دیگری می‌یابد و اینجا دقیقا نقطه شروع اختلافات زناشویی می‌شود. هرگاه زن و شوهر، تنها خود را بخواهند و خواسته‌های خود را ارجح‌تر بیابند و صرفا به دنبال آن باشند و بی توجه به دیگری راه خود را بروند، بی‌شک وجود اختلاف حتمی است، به گونه‌ای که نمی‌توان تعارضات زندگی را نادیده گرفت و یا آن‌که آنها را حل کرد. بنابراین مقابله و غلبه بر خودخواهی، یکی از پیش‌نیازهای اساسی برای حل تعارضات و اختلافات زناشویی است. منم‌منم نکردن و شکستن خود کاذب و نشستن در نگاه دیگری حلال بسیاری از مشکلات است. ترجیح دادن خواسته‌ها و اولویت‌های همسر بر نیازها و اولویت‌ها خود، همچون زمان آشنایی، یکی از روش‌هایی است که می‌تواند مانع خودخواهی همسران شود. اجرای این دستورالعمل توسط هر یک از همسران نه تنها از میزان تعارضات زندگی می‌کاهد بلکه منجر به محبت بیشتر و شیرینی زندگی همسران می‌شود.

برای حل مشکل پیشقدم شوید

برخی از همسران با اتکا بر این تصور اشتباه «پیش‌قدم شدن برای آشتی، یعنی کوچک کردن خود و دادن حق به دیگری»، برای حل تعارض و مشکلات، همیشه منتظر حرکت اول از جانب همسرشان می‌مانند. این انتظار گاهی پایانی خوش ندارد و موجب تشدید مسائل و یا حل نشدن آنها می‌شود و به این ترتیب لاینحل گذاشتن مسائل موجب دوری همسران شده و دوری همسران از یکدیگر نیز، لطمات عدیده‌ای دارد که می‌تواند بنیان زندگی را براحتی بلرزاند و حتی آن را فرو ریزد. بنابراین توصیه می‌کنیم کمی تامل کرده و عاقلانه برخورد کنید. با بی‌توجهی و غلبه بر افکار منفی و بی اساس می‌توانید خود، حلال مشکلات زندگی مشترکتان باشید. بهتر است شروع کننده حرکت اول برای حل تعارض، خودتان باشید، سعی کنید همیشه در این امر از همسرتان پیشی بگیرید. با کنار گذاشتن خشم و عصبانیت موقت در لحظه تعارض، تلاش کنید آرامش را به زندگی خود و همسرتان برگردانید تا بواسطه آن بتوانید با حفظ ارزش خود و کسی که بسیار او را دوست می‌دارید پایداری زندگی مشترکتان را تضمین کنید.

ابراز عشق فراموش نشود

روان‌شناسان معتقدند عشق و علاقه راستین، دوستی و محبت میان همسران یکی از رموز اساسی در خوشبختی زوجین است و می‌تواند کلید حل بسیاری از مسائل و مشکلات زندگی باشد چرا که حل تعارضات نیازمند ابراز عشق است. همسرانی که دوستان خوبی برای یکدیگرند و با وجود اختلاف، بیش از دیگران احساس خوشبختی می‌کنند و از زندگی‌شان رضایت دارند. دوستی همسران با یکدیگر باعث می‌شود که زوجین نسبت به هم مهربان و صبور باشند، مودبانه برخورد کنند، متواضع باشند، به صحبت‌های یکدیگر گوش دهند، یکدیگر را درک کنند، و از همه مهمتر آن‌که برای حل تعارضات و مشکلات بوجود آمده تلاش کنند. همسرانی که دوست یکدیگرند جریان عشق در زندگی‌شان را لمس و تجربه می‌کنند تا آنجایی که مشکل دیگری را مشکل خود می‌دانند و برای رفع آن از هیچ تلاشی دربغ نمی‌کنند چرا که یقین دارند خود و همسرشان یک روح در دو تن هستند و هر تن زخمی می‌تواند روح واحدشان را جریحه‌دار و زخمی کند.

گذشت داشته باشید

امکان ارتکاب اشتباه و خطا در مسیر طولانی زندگی مشترک، برای هر یک از همسران وجود دارد . هر یک از زوجین ممکن است بی هیچ قصد و تعمدی منجر به ناراحتی و دلخوری دیگری شوند تا آنجایی که گاهی قهر از مثبت‌ترین واکنش‌های رفتاری همسران در قبال اشتباهات رفتاری دیگری می‌شود. به همین دلیل، باید این اصل را بپذیرید که ارتکاب اشتباه و خطا و انجام رفتارهای ناپسند و نامطلوب، حتی در اوج عشق‌ورزی زوجین نسبت به یکدیگر، محتمل است و گریزی از آن نیست و بی‌تردید از آنجایی که اشتباهات باعث رنجش و ناراحتی می‌شوند، گذشت و بخشش از جانب همسر، مرهمی بر دردها و خطاهای ناگزیر نسبت به یکدیگر خواهد بود. بنابراین توصیه می‌کنیم شما و همسرتان بخشش را تمرین کنید. طلب بخشش از جانب خطاکار و پذیرفتن آن از طرف فرد مقابل، کلیدی برای زندگی یک ازدواج پایدار است. یاد بگیرید برای غرور و خودخواهی بر خطاهای خود پافشاری نکنید، بلکه سعی کنید اشتباهات خود را بپذیرید و ابراز پشیمانی کنید؛ همچنین یاد بگیرید در مقابل خطاهای دیگری، خشم خود را فرو ببرید، تنبیه طرف مقابلتان را فراموش کنید و همسرتان را با تمام خوبی‌ها و بدی‌هایش دوست داشته باشید.

تلافی نکنید

رفتارهای نامطلوب همسرتان، گاهی به قدری است که شاید هیچ‌گاه نتوانید او را ببخشید و از اشتباهات او چشم‌پوشی کنید، بنابراین گاهی راهی جز تلافی نمی‌یابید و گمان می‌کنید برای جلوگیری از ارتکاب خطا، بهتر است خود، اشتباهات او را عینا مرتکب شوید تا شاید حساب کار دستش آید یا آن که منظور شما را بفهمد و دریابد که در قبال اشتباهات او متحمل چه غم و آلامی می‌شوید. اگر چنین تصمیمی دارید، توصیه می‌کنیم دست نگه دارید، اندکی صبر کنید و دندان روی جگر بگذارید. اگر چه ممکن است رفتارهای ناپسند همسرتان، موجب رنجش و تکدر خاطرتان شود؛ اما یادتان باشد با تلافی کردن راه به جایی نخواهید برد و اوضاع را وخیم‌تر خواهید کرد. در چنین مواقعی روان‌شناسان پیشنهاد می‌دهند که از رفتارهای معکوس استفاده کنید. در رفتارهای معکوس، شما به جای انجام رفتارهای تلافی‌جویانه یا انتقامی که الزاما در تقابل با رفتار همسر است، از رفتارهای دقیقا متضاد با رفتارهای همسر استفاده می‌کنید. مثلا، اگر می‌خواهید در برابر بهانه‌جویی‌ها و عصبانیت‌های همسرتان، شما هم خشمگین و عصبانی شوید و از رفتارهای نامطلوبی چون قهر و داد و فریاد کردن استفاده نمایید. بهتر است سعی کنید بدون تلافی کردن یا ابراز خشم، رفتار نامطلوب همسرتان را از یاد ببرید و با لبخندی بر لب، سکوتی نشان از محبت داشته باشید.

کار ساده‌ای نیست، اما بسیار مفید است. با اندکی تمرین و جدیت در تلاش جدیدتان برای برخورد با رفتارهای ناپسند همسر، می‌توانید جواب بدی او را به خوبی پاسخ دهید. در مثال بالا، به جای داد و فریاد کردن، بدگویی و... می‌توانید در کمال آرامش و احترام و بدون هیچ توهین و انتقادی برای او توضیح دهید که چرا از رفتارش آزرده‌خاطرید و ترجیح می‌دهید چه رفتاری داشته باشد. از سوی دیگر، با این رفتار، همسرتان را نیز به رفتارش آگاه کرده‌اید و به او یادآور شده‌اید که معایب رفتارش چیست و چگونه می‌تواند آنها را برطرف کند.

نسرین صفری‌/‌ روان‌شناس بالینی