آسیب‌شناسی یک فاجعه

به گفته شاهدان چند روز پیش سبقت نابجا و پیچیدن سریع یک سواری جلوی این اتوبوس در مدخل خروجی راستگرد بزرگراه آزادگان به حکیم، موجب از دست رفتن کنترل اتوبوس و اصابت آن به نرده محافظ شد.

در این حادثه متاسفانه پنج زن و دو مرد در دَم جان باختند و 27 مسافر دیگر نیز مصدوم و به بیمارستان منتقل شدند.

این حادثه هرچند بسیار تکان‌دهنده بود و در صفحه اول اکثر روزنامه‌ها آمد، اما متاسفانه در گذشته چنین حوادث اندوهباری بارها قلب ملت را به درد آورده است و اگر ریشه‌یابی و درمان نشود، در آینده نیز رخ خواهد داد. بی‌شک عوامل متعددی در بروز این فاجعه نقش داشته است که در این ستون به برخی از مهم‌ترین آنها خواهیم پرداخت.

ناآشنایی با به‌هم‌بافی

در یادداشت اول اسفند 92 به نقش سه مانور اصلی در رانندگی در بزرگراه اشاره شد که عبارتند از: تغییر خط، ادغام و به هم‌بافی. به هم‌بافی در مقاطعی از راه اتفاق می‌افتد که رمپ خروجی بعد از ورودی قرار گرفته و جریان‌های ورودی و خروجی در یک فاصله کوتاه باید جای خود را عوض کنند. هر اندازه فاصله رمپ‌های خروجی و ورودی کمتر باشد، به‌هم‌بافی دشوارتر است و امکان بروز تصادف، راهبندان و گره ترافیکی بیشتر می‌شود.

در تقاطع‌های غیرهمسطح معمولا خروجی راستگرد با فاصله بسیار کمی بعد از ورودی قرار گرفته و متاسفانه این تصادف در چنین نقطه‌ای روی داده است. برای پیشگیری از حوادث آینده ضرورت دارد

رانندگان محترم با اصول فن به‌هم‌بافی آشنا شوند. برای به‌هم‌بافی باید گام‌های زیر برداشته شود:

1. رانندگانی که قصد خروج دارند، باید بموقع و پیش از رسیدن به رمپ ورودی در خط 2 قرار گرفته و راهنما بزنند. علاوه بر آن، باید به اندازه حداقل چهار خودرو با جلو فاصله بگیرند تا به این ترتیب امکان جا دادن به خودروهای ورودی به بزرگراه فراهم شود. نکته مهم این است که قبل از رسیدن به رمپ ورودی به هیچ‌وجه نباید در خط یک قرار گیرند.

2. خودروها در رمپ ورودی باید پیش از ورود به بزرگراه به اندازه حداقل چهار خودرو با جلو فاصله بگیرند و به‌محض ورود به خط یک بزرگراه بدون افزایش سرعت و حفظ فاصله کافی با جلو، امکان به‌هم‌بافی و جا دادن به خودروهایی را که قصد خروج دارند، فراهم کنند. علاوه بر این، با زدن راهنما آمادگی خود را برای ورود به خط 2 اعلام و در اولین فرصت به خط 2 مانور دهند تا در خط یک، جا باز شود.

3. خودروهای خروجی باید بعد از عبور از رمپ ورودی در اولین فرصت به خط یک بروند به‌طوری‌که قبل از رسیدن به رمپ خروجی کاملا در این خط مستقر شده باشند و چنانچه با مقاومت روبه‌رو شدند، به‌هیچ‌وجه سعی در افزودن سرعت، مقابله به مثل و گرفتن سبقت، نکنند که نتیجه آن نزدیک شدن به مدخل خروجی و امکان تصادف و واژگونی است؛ چنان‌که برای اتوبوس فوق رخ داد.

یک پیشنهاد

خط یک در فاصله 200 متری رمپ ورودی باید کاملا تخلیه شود. راندن روی این خط یا استفاده از آن برای سبقت بسیار خطرناک بوده و می‌تواند به حوادث خونبار بینجامد. اعلام ممنوعیت حرکت در این مسیر با ترسیم خطوط مورب و نظارت پلیس بر این موضوع می‌تواند در روان ساختن تردد و جلوگیری از حوادث آینده کارساز باشد.

دکتر حسن مقدم - استاد دانشگاه صنعتی شریف