دوشنبه 29 اردیبهشت در تاریخ

هجری شمسی

29 اردیبهشت 1258

دکتر محمد مصدق در چنین روزی به دنیا آمد. وی چند دوره نماینده مجلس و وزیر کابینه و نخست وزیر بود در 14 اسفند 1345 درگذشت.

29 اردیبهشت 1291

یپرم خان ارمنی، رئیس نظمیه، در جنگ با قوای سالارالدوله در حوالی کرمانشاه کشته شد.

29 اردیبهشت 1304

تقاضای رضا‌شاه برای استخدام 12 مستشار امریکایی جهت اداره امور مالی کشور در مجلس شورای ملی تصویب شد.

29 اردیبهشت 1305

«هسکل‌» امریکایی به عنوان مستشار امور فلاحت به استخدام حکومت ایران درآمد.

29 اردیبهشت 1310

قانونی در مجلس شورای ملی به تصویب رسید که طی آن مجازات همکاری باحزب کمونیست، 10 سال زندان با اعمال شاقه‌، تعیین شد.

29 اردیبهشت 1324

مأموران دولتهای متفق که در پی سقوط آلمان نازی از بازداشتگاه «داخو» در برلین دیدن کردند اعلام نمودند که در میان زندانیان این بازداشتگاه 135 نفر ایرانی بوده‌اند. این عده همراه با سایر محبوسین آزاد شدند.

29 اردیبهشت 1324

دولت ایران در نامه‌ای به سران متفقین، بار دیگر پیروزی در جنگ را به آنان تبریک گفت و خواستار تخلیه ایران از وجود نظامیان انگلیسی، امریکایی و روسی شد.

29 اردیبهشت 1349

کنفرانس بزرگ سرمایه‌گذاران امریکایی در تهران آغاز به کار کرد.

29 اردیبهشت 1374

علامه محمد تقی شوشتری عالم بزرگ مسلمان درگذشت. محمد تقی شوشتری، فرزند شیخ محمدکاظم، از نوادگان آیت الله شیخ جعفر شوشتری، در 1281 هـ .ش در نجف متولد شد. در هفت سالگی همراه خانواده به شوشتر بازگشت. علوم مقدماتی و سطح را نزد اساتیدی چون سید حسین نوری، سید محمد علی امام و سید علی اصغر حکیم گذراند. همچنین محضر پدر، آیت الله محمدتقی شیخ الاسلام و آیت الله سید مهدی آل طیب را درک کرد و سرانجام به کسب درجه اجتهاد نائل آمد. در 1314 هـ .ش به جهت مخالفت با مسئله کشف حجاب، وطن را ترک، به عتبات عالیات مهاجرت کرد و مدت شش سال در آنجا ماند و درحوزه های علمیه نجف و کربلا فراگیری علوم و معارف اسلامی را ادامه داد. او طی این دوران، مهمترین اثر خود یعنی «قاموس الرجال» را در دو جلد نگاشت که بعدها مجلدات دیگر بر آن افزود. در 1320هـ. ش با سقوط حکومت رضا شاه پهلوی، به شوشتر بازگشت و ضمن تدریس علوم اسلامی به تحقیقات خود نیز ادامه داد. او در شوشتر درگذشت و در کنار بقعه سید محمد گلابی به خاک سپرده شد. منزل شخصی وی وقف کتابخانه آستان قدس رضوی است و آثار وی نیز در این کتابخانه و لوازم شخصی ایشان در اتاق شخصیش نگه داری می شود.آثار متعددی از وی باقی مانده است که از آن جمله می توان به «قاموس الرجال»، «النجعه فی شرح اللعمة»، «بهج الصباغة فی شرح نهج البلاغه»، «آیات البینات فی حقیة بعض المنامات لاربعون حدیثا»، «رساله در محاکمه بین شیخ صدوق و شیخ مفید در یک مسأله کلامی»، «قضاء امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع)، «البدایع»، «مقدمه توحید مفضّل» و چندین کتاب خطی منتشر نشده اشاره کرد.

هجری قمری

19 رجب سال 9

مسلمانان برای مقابله با سپاه روم در غزوه تبوک صف آرایی کردند. کاروان تجاری شام به پیامبر اسلام (ص) اطلاع داد که قیصر روم لشکری مجهز تشکیل داده و عازم مدینه است. از این رو به فرمان حضرت محمد (ص) سپاه اسلام رهسپار تبوک شدند. غزوه تبوک شوکت اسلام و آمادگی مسلمانان را در مقابل دشمنان آشکار ساخت.

19 رجب 930 هجری

شاه اسماعیل اول صفوی بنیان گذار سلسله صفوی درگذشت. او در زمان مرگ سی و هشت ساله بود و بیست و چهار سال از سلطنتش می گذشت.

19 رجب 1383

یت الله شیخ محمد خالصی زاده درگذشت. وی در سال 1308 ق در کاظمین به دنیا آمد و پس از پایان تحصیلات به اجتهاد دست یافت. ایشان در قیام سال 1920 میلادی مردم عراق علیه استعمار انگلستان، دوشادوش پدرش به صفوف مجاهدان پیوست تا این که او را به ایران تبعید کردند. پس از درگذشت پدر، در مشهد مقدس بر کرسی تدریس نشست و همزمان بر ضد مفاسد و ستمگری‏های رژیم طاغوت، مبارزه می‏کرد. رژیم نیز ایشان را به شهرهای مختلف از جمله قزوین تبعید نمود. سرانجام به زادگاه خود بازگشت و به تدریس و تالیف پرداخت. احیاء الشریعه، مظالم انگلیس در بین النهرین و هُدی و شفا از جمله آثار اوست. آیت اللَّه خالصی‏زاده سرانجام در سال 1383 در 75 سالگی درگذشت.

میلادی

19 می 1917

دانشگاه کلمبیات جایزه ادبی پولیتزر را بنیان گذاشت. این جایزه از وجوهی که جوزف پولیتزر روزنامه نگار امریکایی به این کار اختصاص داد، هر سال به روزنامه نویسان و موسیقی دانان تعلق می گیرد.

19 می 1925

"مالکوم ایکس" رهبر نهضت سیاهان امریکا بدنیا آمد. وی در در خانواده فقیر در امریکا به دنیا آمد. هنگامی که مالکوم چهار ساله بود، خانه و کاشانه والدینش توسط فرقه نژادپرست کوکْلوکْسْ کِلان به آتش کشیده شد و دو سال بعد پدرش را نیز از دست داد. وی پس از آن در یک مدرسه شبانه‏روزی به تحصیل پرداخت ولی در 15 سالگی به دلیل فقر، مدرسه را نیمه تمام، رها کرد. مالکوم پس از آن به کار در یک هتل روی آورد و تحت تاثیر محیط به اعتیاد و دزدی کشیده شد تا اینکه در 21 سالگی به جرم سرقت به پنج سال زندان محکوم گردید. وی در زندان با بسیاری از زندانیان که غالباً سیاه‏پوست و از خانواده‏های مسلمان بودند آشنا شد و با عالیجاه محمد، رهبر جنبش مخفی سیاهان امریکا نیز ارتباط برقرار کرد. این ارتباط، پس از زندان نیز ادامه یافت. سال‏های عضویت و همکاری مالکوم ایکس با این جنبش اسلامی هم‏چون سال‏های زندان تاثیر بسزایی در تغییر شخصیت وی نهاد و او را به کلی متحول نمود. مالکوم ایکس از آن پس فراگیری علوم دینی و مطالعه کتاب‏های اسلامی را آغاز کرد و با کمک‏های مردم توانست دو مسجد در دیترویت و فیلادلفیای امریکا برای مسلمانان بنا نماید. او در مارس 1964م با هدف تشکیل سازمان وحدت سیاهان افریقایی و امریکایی، از جنبش عالیجاه محمد جدا شد. مالکوم با تشکیل این سازمان و انجام سخنرانی‏های متعدد در مساجد و اماکن عمومی سیاهان توانست تشکیلات نسبتاً منسجمی از سیاه‏پوستان مقیم امریکا به وجود آورد. مالکوم ایکس در برابر حرکت مسالمت‏آمیز مارتین لوترکینگ، کشیش سیاه‏پوست امریکایی برای کسب حقوقِ برابر اجتماعی برای سیاهان، اعتقاد به مبارزه گسترده سیاسی و لزوماً قهرآمیز داشت تا به وسیله آن بتوان نظام سرمایه‏داری امریکایی را که در تاریخ آن فقط قتل و غارت سرخ‏پوستان و سیاهان و مردمان امریکای لاتین، آسیا و افریقا در آن وجود داشت، مجبور به پذیرش حقوق سیاهان نمود. مالکوم درسال 1964م به قاره افریقا و آسیا سفر کرد و با جهان اسلام از نزدیک آشنا شد، اما سه ماه پس از بازگشت به امریکا در 21 فوریه 1965م در شهر نیویورک مورد سوء قصد قرار گرفت و در چهل سالگی به شهادت رسید.

19 می 1935

"توماس لورنْسْ" جاسوس معروف انگلستان در کشورهای عربی درگذشت. وی طی جنگ جهانی اول به عنوان رایزن نظامی انگلستان برای رهبران عرب حجاز کار می‌کرد. حجاز در آن زمان تحت تسلط ترک‌های عثمانی بود. ترکیه در جنگ جهانی اول متحد آلمان بود و به همین دلیل دشمن انگلستان محسوب می‌شد. در این دوران پادشاهی و امارت حجاز در دست شریف حسین بود و سرهنگ «لورنس» نماینده دولت انگلیس در دربار وی بود. در عربستان، لورنس فرهنگ اعراب را مطالعه می‌کرد و نه تنها زبان عربی را به خوبی فرا گرفته بود، بلکه لهجه‌های قبایل مختلف را هم آموخت. او از پوشیدن لباس عربی و زندگی مثل مردان قبایل بیابانی احساس غرور می‌کرد و به همین دلیل هم لقب لورنس عربستان به او داده شد.

19 می 1936

رابرت واتسون مخترع انگلیسی، رادار را اختراع کرد. این دستگاه مهم ترین وسیله دفاعی در مقابل حملات هوایی و دریایی به شمار می رود و در جنگ جهانی دوم از آن استفاده شد. نخستین رادار در فرودگاه سوفوک انگلستان نصب و بهره برداری شد.