ضروری؛ مثل آموزش زبان دوم

ارتباط زبانی با همنوع، نیاز و الزامی است که در همه جوامع بشری وجود داشته و با گسترش شهرنشینی و توسعه علم و فناوری این نیاز تشدید شده است؛ به‌گونه‌ای که امروزه نیاز به آموختن زبان دوم در بسیاری از جوامع، از مرحله اختیاری به مرحله الزامی رسیده است.

انسان امروزی به فراست دریافته است که بی‌اطلاعی از زبان جهانی، ناخودآگاه به بی‌اطلاعی از دستاوردهای جوامع دیگر منجر می‌شود.

جامعه‌ای که زبان جهانی را فرانگیرد و به آن بی‌محلی کند، دیر یا زود مجبور می‌شود که چرخ را دوباره اختراع کند و همواره از موفقیت‌های جوامع دیگر، چند گام عقب‌تر می‌ماند. این احساس نیاز به یادگیری زبان دوم، به میزان ارتباطات جهانی کشورهای مختلف، ارتباط مستقیم دارد.

یعنی برای کشورهایی که با جوامع دیگر، ارتباطات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی گسترده‌ای دارند، یادگیری زبان بین‌المللی برای آنها در اولویت بالاتری قرار دارد.

وقتی پای مقوله یادگیری زبان دوم می‌رسد، این آموزش برای همه جوامع در اولویت قرار دارد؛ ولی مهدی ناظمی‌اردکانی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفت‌وگو با جام‌جم معتقد است: یادگیری زبان جهانی برای کشورهای در حال پیشرفت، الزام بیشتری دارد، زیرا می‌توان ضمن آشنا شدن با زبان کشورهای دیگر، از دانش و تجارب آنها نیز برای تداوم مسیر پیشرفت، بهره برد.

این مقام مسئول تاکید می‌کند که باید مسیر کلی آموزش زبان در کشور را به سمت و سویی هدایت کنیم که فارغ‌التحصیلان نظام آموزشی کشور بتوانند با تکیه بر زبانی جهانی، نیازهای خود را برطرف کنند.

آگاهی از فناوری کشورهای دیگر، بهره‌گیری از نقاط قوت جوامع آنان و استفاده از یافته‌های کشورهای توسعه یافته، دلایل مهمی است که به اعتقاد ناظمی، مهارت یادگیری زبان دوم را برای کشورهای در حال پیشرفت، بیش از پیش ضروری می‌کند.

جدای از آن، امکان تحصیل در دانشگاه‌های معتبر جهان، آشنایی با زبان جهانی علم، بوجود آمدن فرصت‌های شغلی بهتر، فراگیری راحت‌تر علوم مختلف مثل علم کامپیوتر، سهولت در سفر به کشورهای دیگر و ایجاد بسترهای جدید برای تجارت جهانی، از دیگر فواید ارزشمند یادگیری زبان دوم در دنیای امروز است.

یادگیری زبان به تهاجم فرهنگی منجر نشود

اگر به تاریخ زبان فارسی نگاهی اجمالی بیندازیم، متوجه می‌شویم که این زبان در بحبوحه جنگ‌ها و پیکارهای گوناگون، ماهیت خود را حفظ کرده و با حمله اقوام و فرهنگ‌های مختلف، دستخوش فراموشی و مرگ نشده است.

بسیاری از زبان‌های دیگر نیز در گذر زمان توانسته‌اند به بقای خود ادامه دهند و از یادها حذف نشوند. اردکانی بر این باور است که اگرچه باید در کشور ما به آموزش زبان دوم اهمیت داده شود و این موضوع جدی‌تر گرفته شود؛ ولی باید در نظر داشت که یادگیری زبان دوم نباید به استیلای فرهنگی کشوری دیگر منجر شود.

یعنی به باور این مقام مسئول، چالشی که یادگیری زبان دوم می‌تواند به دنبال داشته باشد، بحث تسلط فرهنگی کشوری است که زبان آن را می‌آموزیم و در این راه باید به گونه‌ای مدیریت کنیم که زبان فارسی نیز در تعامل مداوم با زبان‌های جهانی دیگر قرار بگیرد.