شارژ 3 میلیاردی ناشران و نویسندگان شهرستانی

تمرکز بازار نشر در تهران اتفاقی است که هزار و یک دلیل دارد، اما همان «یک» دلیل مهمش یعنی نحوه توزیع یارانه و خرید کتاب، آن طور که دبیر هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت ارشاد خبر داده است، بزودی تغییرات جدی خواهد داشت.

اختصاص سه میلیارد تومان از محل اعتبارات معاونت امور فرهنگی در سال جاری با هدف خرید کتاب برای استان‌ها، خبری بود که دیروز مصطفی امیدی در جایگاه دبیر هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با خبرگزاری مهر در میان گذاشت؛ خبری که اهمیت و ریشه آن را باید در یک دهه پیش جستجو کرد.

با حذف یارانه کاغذ از حدود سال 1384، بحث خرید کتاب به صورت جدی‌تر از گذشته در دستور کار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفت تا از این طریق ناشران بتوانند به بخشی از فروش آثار خود امیدوار باشند؛ اما سهم ناشران غیرتهرانی از بازار نشر و به تبع آن یارانه کاغذ چندان قابل توجه نبود.

برتری تعداد عناوین تهرانی‌ها در مقایسه با ناشران شهرستانی همواره مشهود بوده است. به عنوان نمونه، در سال 1388، تنها 22 درصد کتاب‌های کل کشور را غیرتهرانی‌ها منتشر کرده بودند و این رقم در سال‌های بعد هم در بهترین حالت به 25 درصد افزایش یافته است.

حال اگر آن طور که دیروز خبر داده شد، توجه ویژه‌ای در بحث خرید کتاب و حمایت به ناشران غیرتهرانی شود، یکی از مهم‌ترین موانع انتشار کتاب نویسندگان در شهر خودشان و شکل‌گیری ناشران جدی و پرکار در شهرستان‌ها برطرف می‌شود.

امیدی درباره این رویکرد جدید وزارت ارشاد گفته است: مبلغ 30 میلیارد ریال از محل اعتبارات خرید کتاب وزارت ارشاد برای خرید کتاب به ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها اختصاص یافته است.

او افزود: این اقدام با توجه به درخواست‌هایی که ادارات کل ارشاد در استان‌ها همواره داشته‌اند و متقاضی این مساله بوده‌اند که آنها هم در انتخاب و خرید کتاب مشارکت داشته باشند و نظرشان در این خصوص اعمال شود، صورت گرفته است. اعتبار مذکور هم از محل اعتبارات سال 93 معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و با موافقت شخص معاون فرهنگی و تاکید ایشان، در اختیار مدیران کل ارشاد قرار خواهد گرفت.

دبیر هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت ارشاد همچنین از خبرهای امیدوارکننده دیگری در آینده هم سخن گفته است: ما راهکارهای دیگری هم برای جلب مشارکت بیشتر مدیران استانی ارشاد پیش‌بینی کرده‌ایم و ان‌شاءالله در آینده نزدیک از نظرات آنها نیز در مورد خرید‌هایی که توسط هیات انتخاب و خرید کتاب در تهران انجام می‌شود، از طریق سامانه جامع انتخاب، خرید و توزیع کتاب استفاده خواهیم کرد.

امیدی همچنین بیان کرد: یک نسخه از همه کتاب‌های چاپ اول پس از اعلام وصول در دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی یا ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به هیات انتخاب و خرید کتاب ارسال می‌شود و نیازی به مکاتبه ناشران در این خصوص نیست و نتیجه مصوبات هم در سامانه هیات اعلام می‌شود.

محیط زیستی‌ها بخوانند

اما مصاحبه روز گذشته امیدی، خبر خوشحال‌کننده دیگری هم داشت، بخصوص برای علاقه‌مندان به محیط‌زیست؛ او از اضافه شدن کتاب‌های حوزه محیط‌زیست به فهرست اولویت‌های بررسی هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت ارشاد خبر داد.

به گفته امیدی، یکی از ناشران طی نامه‌ای به آقای صالحی، این پیشنهاد را به معاونت امور فرهنگی ارائه کرده بود که آقای صالحی هم دستور داد این موضوع در هیات انتخاب و خرید کتاب مطرح شود. پس از طرح مساله در هیات، این موضوع مورد تائید قرار گرفت و مقرر شد کتاب‌هایی با این ویژگی را هم از این پس در فهرست اولویت‌ها برای خرید قرار دهیم. به این ترتیب، از این پس کتاب‌های حوزه محیط‌زیست هم در فهرست اولویت‌ها برای انتخاب و خرید قرار دارند و طبق اعلام امیدی چنانچه پیشنهادهای مشابه و توجیه‌پذیری ارائه شود، قطعا مد نظر قرار خواهد گرفت.