بازار همیشه گرم روغن موتور

اما برای رسیدن به این هدف سوال‌های متعددی همواره ذهن رانندگان را به خود مشغول کرده است. سوال‌هایی ازاین قبیل که روغن موتور مناسب برای اتومبیلشان کدام است؟ در میان انواع و اقسام برندهای موجود بازار، بهترین و اقتصادی‌ترین گزینه چیست؟ آیا برندهای خارجی قابل اعتمادتر از داخلی‌ها هستند؟ بهترین زمان تعویض روغن برای اتومبیل چه زمانی است؟و... .

هرچند با توجه به افزایش ناگهانی قیمت روغن اتومبیل از سال گذشته تاکنون این جیب برخی از رانندگان است که پاسخ مناسب را انتخاب می‌کند، ولی امروز با توجه به اهمیت کیفیت روغن موتور در سلامت خودرو قصد داریم در پنجشنبه بازار این هفته جام‌جم به پرسش‌های مشترک ذهن بیشتر رانندگان پاسخی مناسب و البته اقتصادی بدهیم، بنابراین خواندن این مطلب را به شما که قصد تعویض روغن موتور اتومبیل خودتان را دارید توصیه می‌کنیم.

روغن موتورچیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

به طور کلی، روغن موتور ترکیبی از روغن پایه نفتی همراه با برخی افزودنی‌ها (مواد ضد جوش، ضد زنگ، مواد پاک‌کننده و ضد اکسید) است که مهم‌ترین وظیفه آن روانکاری و کاهش سایش قطعات موتور هنگام کارکردن است. اما این پایان وظایف این مایع قهوه‌ای رنگ داخل موتور اتومبیل نیست، بلکه شست‌و‌شوی داخل موتور و تمیز نگهداشتن قطعات داخل موتور از دوده حاصل از احتراق همراه با خنک کردن قطعات داخلی موتور،ازدیگروظایف آن است.

کیفیت روغن را جدی بگیرید

یکی از عمده وظایف روغن موتور حفاظت از موتور اتومبیل و اجزای داخلی آن است، بنابراین هرچه سطح کیفی بالاتری برای موتور اتومبیل انتخاب کنیم درواقع به خودمان خدمت کرده‌ایم.

انستیتو نفتی آمریکا API برای طبقه‌بندی روغن‌ها بر چسب کیفیت و فناوری ساخت آنها کد‌بندی خاصی را از دو حرف لاتین در نظر گرفته است.

در این کدگذاری حرف C مشخصه خودروهای دیزلی و حرف S بیانگر بنزینی بودن اتومبیل است ‌و حرف دوم، نشان‌دهنده سطح کیفیت روغن درنظر گرفته شده و از حرف A در زبان انگلیسی آغاز می‌شود. به این مفهوم که حرف A پایین‌‌‌ترین سطح کارایی و بالا رفتن حروف سطح کارایی مناسب و به روز روغن را نشان می‌دهد. مانند SG، SJ، SL، SMو... سطوح کارایی بالاتر، نشان از میزان افزودنی‌های بیشتر در روغن بوده و در تست آزمایشگاهی و عملکردی، شرایط سخت‌تری را تحمل می‌کنند.

انتخاب روغن مناسب

از آنجا که از لحظه استارت زدن تا لحظه خاموش کردن خودرو، روغن موتور باید حضوری مداوم و موثر داخل پیشرانه اتومبیل داشته باشد، در انتخاب آن کاملا دقت کنید، در حالی که کیفیت مناسب روغن موتور به عوامل مختلفی بستگی دارد که باید تک‌تک آنها را مورد بررسی قرار دهید و پس از آن دست به جیب شوید. یک روغن موتور مرغوب، دارای گرانروی مناسب و ضریب اصطکاک بسیار پایین بوده و توانایی روانکاری بخش‌های مختلف و قطعات متحرک موتور را دارد.

ضمنا روغن موتور علاوه بر سازگاری با ترکیبات پلیمری موجود باید دارای اثرات بازدارندگی خوبی در مقابل زنگ زدگی، خوردگی، اکسیداسیون و سایش باشد. به طور کلی روغن‌های موجود بازار به دو گروه تک درجه‌ای MonoGrade و چهارفصل Multi Grade تقسیم‌بندی می‌شود که امروزه با توجه به تکنولوژی مورد استفاده در موتورهای امروزی، گروه دوم همواره از سوی کارشناسان توصیه می‌شود.

انجمن مهندسی خودرو، روغن‌های موجود بازار را مطابق طبقه‌بندی SAE تقسیم‌بندی کرده است، به صورتی که با نمادی شامل دو عدد و یک حرف لاتین مشخص شده‌اند.

در این تقسیم‌بندی عدد قبل از حرف W نشان‌دهنده گرانروی روغن در دمای پایین است و هرچه کمتر باشد روغن مورد نظر در دمای کمتری قابل استفاده است، اما در مقابل عدد بعدی که نشان‌دهنده گرانروی در دمای بالا برای روغن است هرچه بیشتر باشد روغن مذکور در دمای بالاتر چسبندگی بیشتری خواهد داشت.به عنوان مثال 20w نشان‌دهنده ویسکوزیته روغن در دمای پایین و w50 ویسکوزیته در دمای بالاست. به عبارت دیگر روغن 20W50 می‌تواند برای دمای پایین تر از دمای انجماد تا بالاتر از 100 درجه مورد استفاده قرار گیرد و برای خودروهایی که بین شهرستان‌های سردسیر و گرمسیر تردد می‌کنند، مناسب است.

سیاهی تو از من!؟

در ذهن بیشتر رانندگان، شفاف بودن رنگ روغن نشانه مرغوبیت آن است. حتی اگر این روغن برای مدتی داخل اتومبیلشان کارکرده باشد در حالی که به اعتقاد کارشناسان فنی خودرو این موضوع برای روغن‌های کارکرده یعنی فاجعه‌ای بزرگ در کمین است.

کارشناسان فنی خودرو می‌گویند اگر روغن موتوری را داخل موتور اتومبیل خود استفاده کردید و پس از یک یا دوهفته شروع به تغییر رنگ نکرد و شفاف ماند بدون درنگ به تعویض روغنی مراجعه کرده و برای تعویض آن اقدام کنید چون این روغن اصلا مرغوب نیست.

آنها به یکی از وظایف روغن که تمیزکاری داخل موتور و زدودن دوده‌های حاصل از احتراق است، اشاره می‌کنند که اگر روغنی این وظیفه را بخوبی انجام ندهد نشانه نامرغوب بودن آن است و باید آن را دور ریخت. پس اگر روغن موتور شما برای مدتی کار کرده و هنوز شفاف است درنگ نکنید، چون روغن مناسبی نخریده‌اید. البته فراموش نکنید سیاه شدن روغن موتور هرگز نشان‌دهنده زمان تعویض آن نیست، چون روغن موتورهای خوب و استاندارد به دلیل خاصیت پاک‌کنندگی مناسب تقریبا پس از دوهفته شروع به تغییر رنگ می‌کنند و رو به سیاهی می‌روند، بنابراین صرفا با توجه به مدت زمان قابل استفاده بودن و شرایط استفاده از اتومبیل توجه داشته باشید.

مخلوط کردن ممنوع!

کارشناسان فنی خودرو همواره دارندگان اتومبیل را به استفاده از یک نوع روغن موتور استاندارد و توصیه شده در دفترچه راهنمای خودرو تشویق می‌کنند و معمولا رانندگان را از مخلوط کردن دو نوع روغن موتور مختلف برحذر می‌دارند. اما نکته ظریفی که بسیاری از رانندگان به آن توجه ندارند بحث مخلوط شدن روغن موتورهای مختلف با یکدیگر آن هم هنگام تعویض روغن موتور است.

اگر کمی دقت کنیم درمی‌یابیم وقتی برای تعویض روغن به فروشگاه یا تعمیرگاه مجاز اتومبیل خودمان مراجعه می‌کنیم به دلیل محدودیت‌های زمانی و البته عجله، پس ازچند دقیقه‌ای که سرویس خودرو انجام گرفت بلافاصله راهی جاده و خیابان می‌شویم دریغ از این‌که این کار می‌تواند برای موتور اتومبیل ما زیان‌آور باشد.

براساس تحقیقات انجام شده این اتفاق باعث مخلوط شدن روغن کارکرده باقیمانده داخل موتور با روغن تازه می‌شود که تفاوت‌های موجود از این بابت در فرمول شیمیایی آنها می‌تواند خاصیت روغن جدید را کاهش داده و باعث از بین رفتن سریع خاصیت اصلی روغن جدیدی که خریداری کرده‌ایم، بشود. بنابراین بهتر است تعویض روغن خودرو را با حوصله‌ای هرچه بیشتر انجام و اجازه دهیم روغن سوخته داخل موتور تا آخرین قطره از داخل خودرو خارج شود، در حالی که استفاده از دستگاه‌های نوین مکش که مدتی است راه خود را به تعویض روغنی‌ها بازکرده است هرگز توصیه نمی‌شود، چون رسوبات مضر همواره داخل محفظه روغن خودرو باقی می‌مانند.

مناسب‌‌‌ترین زمان تعویض روغن

با روشن شدن موتور اتومبیل، دمای آن بالا می‌رود که این افزایش دما باعث افزایش اکسید شدن و ترکیب شدن مواد خارجی با روغن داخل موتور خواهد شد، بنابراین طبیعی است که روغن مورد استفاده در موتور خودرو پس ازمدتی کاملا کارایی خود را از دست داده و نیازمند تعویض است.

امروزه با توجه به فناوری‌های نوینی که در ساخت موتور خودرو و تولید روغن موتور استفاده می‌شود اکثر روغن موتورهای موجود دربازار بیش از 5000 و حداکثر تا 12000 کیلومتر قابل استفاده هستند، اما این میزان بستگی به عوامل مختلفی دارد که عبارتند از:

1ـ شرایط کارموتور اتومبیل (درجا کارکردن، حرکت با بار زیاد، سرعت زیاد، رانندگی در سرما، رانندگی در رطوبت و روشن و خاموش کردن زیاد)

2ـ کیفیت مکانیکی موتور بویژه سیستم سوخت رسانی و انژکتورها و نیز وضعیت برق

3 ـ کیفیت روغن موتور و سوخت مصرفی

4 ـ کیفیت فیلترهای هوا و روغن (در اتومبیل‌های امروزی توصیه شده با هربار تعویض روغن فیلتر روغن نیز تعویض شود).

5 ـ نوع و مدل و سال ساخت موتور و خودرو

6 ـ مدت زمانی که روغن در مخزن خودرو می‌ماند.

بنابراین با توجه به عوامل یاد شده و نوع روغن موتوری که استفاده می‌کنید تعیین زمان دقیق و البته اقتصادی‌‌‌ترین زمان برای تعویض روغن موتور اتومبیلتان را می‌توانید تعیین کنید؛ البته فراموش نکنید ماندن در ترافیک و البته درجا کارکردن موتور خودرو را روی کیلومترهای طی شده محاسبه کنید نه این‌که صرفا به شماره‌های مندرج روی صفحه کیلومتر خودروی خودتان بسنده کنید. در حالی که توصیه تمام سازندگان و شرکت‌های نفتی تعویض روغن موتور هر شش ماه بدون هیچ کارکرد و حداکثر 5000 کیلومتر کارکرد در هر شرایطی است.

برندهای تقلبی یکه‌ تازه میدان

با توجه به افزایش قیمت روغن موتور در بازار و البته استقبال مصرف کنندگان از برندهای خارجی زمینه برای سودجویی برخی افراد فراهم شده است؛ در حالی که مصطفی کردبچه یکی از فروشندگان روغن خودرو در تهران می‌گوید: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات برای مالکان خودرو این است که به تعویض روغنی‌های غیر مجاز مراجعه می‌کنند، در حالی که اگر با توجه به مدارک و البته مجوزهای لازم که از سوی اتحادیه صادر می‌شود به فروشندگان مجاز و تعویض روغنی‌های دارای جواز مراجعه کنند علاوه بر اطمینان از خدماتی که دریافت می‌کنند از پرداخت هزینه‌های اضافه یا زیان‌های احتمالی به دلیل استفاده از افراد ناآگاه دورخواهند ماند.

این فعال بازار روغن اتومبیل می‌گوید: این باور غلط است که روغن‌های ایرانی کیفیت پایین‌تری نسبت به روغن‌های خارجی دارد چون حتی برخی برندهای معروف جهان نیز در ایران بسته‌بندی شده و روانه بازارهای بین‌المللی می‌شوند، اما این مهم است که دارندگان اتومبیل بتوانند مناسب‌‌‌ترین روغن را برای خودروی خود انتخاب کنند. به عنوان مثال برای خودروهای متعارف داخلی هم اکنون شرکت‌های مختلف ایرانی روغن‌های بسیار با کیفیت و مناسبی با قیمت قابل قبول ارائه می‌دهند و نیازی به خرید روغن‌های وارداتی یا خارجی نیست.

روغنی که صاحب خودرو را نیز داغ می‌کند!

طبق بررسی‌های انجام شده در برخی نقاط تهران درباره قیمت انواع روغن موتور مشخص می‌شود در حال حاضر هزینه تعویض روغن و فیلترها بعلاوه هزینه دستمزد و بازدید برای خودروی پراید بسته به نوع روغن مصرفی حدود 45 تا 75 هزار تومان است و این رقم در خودرو 206 به صد تا 130 هزار تومان می‌رسد.

این درحالی است که هزینه تعویض روغن خودروی تیبا 45 تا 75 هزار تومان خواهد بود که این مبلغ برای ماکسیما و مگان حدود صد تا 180 هزار تومان محاسبه شده است. از سوی دیگر و به قول معروف هرکه بامش بیش، برفش بیشتر.

آنها که خودروهای لوکس سوار می‌شوند باید منتظر شنیدن ارقامی بالاتر باشند به صورتی که در خودروهایی مانند کیا و هیوندا هزینه تعویض روغن و فیلترهای مورد نیاز چیزی حدود 200 تا 300 هزار تومان مشخص شده، ولی این پایان کار نیست چون شخصی که بی. ام. و سری 6 سوار می‌شود برای یک تعویض روغن باید رقمی حدود 500 تا 700 هزار تومان هزینه کند و در دیگربرندهای مطرح مثل پورشه، مرسدس بنز و... هزینه تعویض روغن گاهی به حدود یک میلیون و پانصد هزار تومان هم خواهد رسید.

توضیح: کلیه قیمت‌ها از فروشگاه‌های منطقه پاسداران، منطقه تهرانپارس، منطقه سعادت‌آباد و میدان انقلاب گرفته شده است.

عماد عزتی / جام​جم