امسال در پی 7 بار آتش سوزی مکرر حدود 1500 هکتار از پارک ملی گلستان در آتش سوخت تا بار دیگر برای مدتی کمبود امکانات و تجهیزات محیط زیست و منابع طبیعی بر سر زبانها افتد. کمبود امکاناتی که سالها است هر تابستان که آتش به جان جنگلها می افتد تازه مسئولان یادشان می آید که تنها تجهیزاتشان بیل و دبه است و باید با ارگان های دیگر هماهنگ کنند تا شاید چند ساعتی هلی کوپترها و سایر امکاناتشان را در اختیار آنها قرار دهند که البته در بیشتر مواقع این هماهنگی ها آنقدر طول می کشد که کار از کار گذشته و صدها هکتار از جنگلها خاکستر می شود.
در موارد بسیاری هم دیگر ارگانها که اصلا برای محیط زیست تره ای خرد نمی کنند حاضر نمی شوند تجهیزاتشان را در اختیار آنها قرار دهند و این می شود که ظرف دو سه ماه 1500 هکتار از یکی از ۵۰ ذخیرهگاه زیستمحیطی کره زمین که پناهگاهی کمنظیر برای حیاتوحش با بیش از 1300 گونهٔ گیاهی و بیش از 300 گونه جانوری دود شده و به هوا می رود.
حالا مسئولان طبق معمول همیشه انداختن تقصیرات به گردن هم و البته دادن وعده های تکراری را آغاز کرده و نمایندگان فراکسیون محیط زیست مجلس هم که در خط و نشان کشیدن برای مسئولان دولتی البته فقط در حرف ید طولایی دارند از تذکر در صحن علنی مجلس تا تشدید مجازاتها برای شکارچیانی که به نظر حضورشان به واسطه جاده آسیایی در پارک ملی گلستان مهمترین عامل به آتش کشیده شدن این عرصه ارزشمند است، خبر می دهند.
در این میان استاندار گلستان با بیان اینکه برخی آتش سوزی های اخیر جنگل گلستان عمدی بوده و دستگاههای سیاسی و امنیتی به دنبال یافتن عوامل آن هستند، می گوید: برخی نیز عملکرد نظام را در اطفاء حریق عمدی در جنگل گلستان زیر سوال برده و با برداشت گزینشی از عملکرد در مهار آتش، این کارکردشان از سوی برخی شبکه های ماهواره ای مورد سوء استفاده قرار گرفت.
در حقیقت از نظر وی، پرداختن به آتش سوزی نزدیک به هزار هکتار در پارک ملی گلستان که به اعتقاد کارشناسان از مهمترین عرصه های زیست محیطی کشور است از سوی رسانه ها سیاه نمایی و فراهم کردن سوژه برای رسانه های بیگانه است.
البته در حالیکه معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست از همکاری نکردن دیگر بخشها با محیط زیست برای اطفا آتش سوزی پارک ملی گستان انتقاد می کند و از درخواست پول سازمان هلال احمر برای در اختیار قرار دادن هلی کوپتر خبر می دهد، استاندار گلستان می گوید: در اطفاء حریق جنگل گلستان از لحاظ امکانات و تجهیزات چیزی کم نداشتیم و تمام امکانات موجود در جمعیت هلال احمر، محیط زیست و منابع طبیعی در استان به خدمت گرفته شد.
از سوی دیگر رییس جامعه جنگلبانی هم نبود امکانات و عمدی بودن آتش سوزی توسط شکارچیان را تنها بهانه هایی می داند که مسئولان در توجیه کوتاهی و بی برنامه بودن برای مدیریت عرصه های طبیعی عنوان می کنند.
آنطور که کاظم نصرتی می گوید: سالهاست کارشناسان فریاد می زنند برای مدیریت جنگلها و به ویژه مناطقی مانند پارک ملی گلستان باید برنامه جامع مدیریت داشت تا در مواقع بحران و آتش سوزی به جای اینکه مسئولان تنها 5-6 ساعت را صرف نامه نگاری و هماهنگی با دیگر دستگاهها کنند وظایف و مسئولیت های هر دستگاهی مشخص و مدون باشد و بلافاصله برای مدیریت اقدام شود.
حالا که چند روز است از آتش سوزیهای سریالی پارک ملی گلستان خبری نیست نمایندگان فراکسیون محیط زیست مجلس قول داده اند که برای شناسایی و مجازات شدید عاملان عمدی این آتش سوزی ها از یک سو و قصور مسئولانی که بی توجه به ارزش های این عرصه بی مانند در ارائه کمک و تجهیزات به محیط زیست و منابع طبیعی تعلل کرده اند پیگیر باشند.
اعضای فراکسیون محیط زیست مجلس اعلام کرده اند اگر دولت در قالب یک لایحه اعتبار مورد نیاز برای تجهیز سازمان های محیط زیست و جنگلها و مراتع را از مجلس پیگیری کند آنها هم برای تصویب هرچه سریعتر این بودجه اقدام خواهند کرد.
البته نمایندگان مردم نسبت به عدم همکاری میان بخشی دولت انتقاد کرده و هشدار داده اند که با دستگاههایی که از کمک به محیط زیست و منابع طبیعی برای اطفا حریق در جنگلها شانه خالی کرده اند برخورد می کنند و در صحن علنی مجلس به آنها تذکر می دهند.
از سوی دیگر رئیس گروه توسعه پایدار سازمان محیط زیست نیز از راه اندازی یگان اختصاصی اطفای حریق در سازمان محیط زیست تا 6 ماه آینده خبرمی دهد و می گوید از آنجایی که در 4 ماهه نخست سال جاری تنها در 8 استان کشور بیش از 2 هزار هکتار از اراضی تحت حفاظت سازمان محیط زیست در آتش سوختند با بودجه دفتر شکار و صید سازمان محیط زیست کارگروه اطفای حریق ظرف 6 ماه آینده کار مطالعاتی را آغاز کرده که تا پایان سال به پایان می رسد و از ابتدای سال آینده وارد فاز اجرایی می شود.
به گفته رضا فرخی پهنه بندی، شناسایی کانون های بحرانی آتش سوزی و مطالعه برای راه اندازی پایگاه های منطقه ای در شمال، مرکز و غرب کشور از مهمترین بخش های مطالعاتی این طرح است. همچنین پوشش تصاویر ماهوارهای با کمک مرکز پژوهش های هوافضا، رصد ماهوارهای، استفاده از سنسورهای حساس به دود، آتش و منوکسید کربن و مناطق حساس و بحرانی بر اساس طرح مطالعاتی از مهمترین اقداماتی است که از ابتدای سال آینده در فاز اجرایی انجام میشود.
او به بودجه ای که برای این طرح پیش بینی شده اشاره می کند و می افزاید: بر اساس رایزنی هایی که با مدیریت بحران کشور و نمایندگان مجلس شده قرار است بودجه ای حدود 400 میلیارد تومان برای تجیهز پایگاه ها، خرید سنسورها، دوربین های حرارتی مادون قرمز و احداث منابع آبی در نزدیکی کانون های بحران اختصاص داده شود.
حالا باید دید کدام یک از این وعده ها و خط و نشان ها پیش از آنکه یک بار دیگر فاجعه ای مانند دریاچه ارومیه و تالاب هامون در اثر بی توجهی و سهل انگاری رخ دهد اجرا می شود؟ باید دید آیا رسیدگی به آتش سوزی های سریالی پارک ملی گستان هم آنقدر پشت گوش انداخته می شود تا به مرحله ای برسد که میلیاردها تومان اعتبار و وقت و برنامه هم برای آن کاری از پیش نبرد؟(مهر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد