روش‌های تصفیه آب

رشد جمعیت و توسعه صنایع مختلف، آلودگی محیط‌زیست را به‌دنبال دارد و از این میان آلودگی آب یکی از مهم‌ترین نگرانی‌هاست. اجازه بدهید نگاهی داشته باشیم به روش‌های سنتی و قدیمی تصفیه آب آشامیدنی و آنها را با روش‌های مدرن مقایسه کنیم. دو روش از رایج‌ترین و متداول‌ترین این روش‌ها، جوشاندن و تصفیه آب به روش شیمیایی است.

روش‌های تصفیه آب

از سال‌ها پیش، جوشاندن روشی برای ضدعفونی کردن و از بین بردن میکروارگانیزم‌های آب بوده است. جوشاندن اگر به مدت کافی باشد، می‌تواند بسیاری از باکتری‌ها را از بین ببرد، اما نه همه آنها را. بسیاری از باکتری‌ها در اولین لحظات کشته می‌شوند، اما برای کشته ‌شدن بقیه نیاز به زمان بیشتری است.

روش شیمیایی نیز یکی از روش‌های قدیمی تصفیه آب است که برای ضدعفونی کردن آب به کار می‌رود. مرحله اول این کار با استفاده از دو ماده شیمیایی می‌تواند انجام شود؛ ید و کلر. هر دو ماده سبک و ارزان بوده و استفاده از آنها آسان است. ید در کشتن ویروس‌ها، باکتری‌ها و تک‌یاخته‌ها موثر است. ماده ضدعفونی‌کننده دوم، کلر است. مواد دیگری هم مانند ازن و دفلوکولانت نیز بعضی وقت‌ها برای تصفیه آب استفاده می‌شود.

فیلتراسیون از روش‌های دیگری است که برای حذف ناخالصی‌ها و آلاینده‌های معلق و محلول در آب استفاده می‌شود؛ هر چه ذرات ناخالصی درشت‌تر باشد، جدا کردن آنها از آب آسان‌تر است و برعکس هر چقدر اندازه این ذرات ریزتر باشد نیاز به روش‌های دقیق‌تری برای تصفیه آب است. بنابراین اندازه منافذ فیلترها، مقاومت فیلترها در برابر انواع آلاینده‌ها و توانایی آنها در حذف ناخالصی‌ها بسیار مهم است. امروزه فیلترها را از جنس سرامیک، الیاف مصنوعی و کربن می‌سازند.

برخی از بهترین روش‌های تصفیه آب عبارتند از استفاده از کربن فعال، روش اولترافیلتراسیون و روش اسمز معکوس. کربن توانایی زیادی در حذف مواد شیمیایی نظیر کلر، حذف طعم و بوی نامطبوع و برخی از آلاینده‌ها دارد. توانایی کربن در فیلتر کردن ناخالصی‌های محلول و میکروارگانیزم‌ها، بسیار کم است؛ بنابراین از کربن بیشتر به عنوان پیش‌تصفیه در مرحله دوم و سوم دستگاه‌های تصفیه آب خانگی استفاده می‌شود و اغلب اوقات آن را در کنار روش‌های اسمز معکوس و اولترافیلتراسیون استفاده می‌کنند. اولترافیلتراسیون روشی است که طی آن، آب را از نی‌های بسیار نازکی که در جداره آنها منافذ بسیار ریز وجود دارد عبور می‌دهند و به این ترتیب تقریبا بیشتر میکروارگانیزم‌ها و ذرات معلق در آب از آب آشامیدنی حذف شده و آب کاملا زلال و شفاف و ضدعفونی می‌شود، اما اولترافیلتراسیون قابلیت حذف ناخالصی‌های محلول در آب مثل فلزات سنگین، نیترات، سختی و سنگینی آب را ندارد. روش اسمز معکوس، امروزه یکی از کامل‌ترین و بهترین روش‌های تصفیه آب آشامیدنی منازل است. اسمز معکوس قادر است انواع ناخالصی‌های موجود در آب نظیر نیترات، سختی آب، جامدات محلول، کدورت، سرب و فلزات سنگین، رادیوم و بسیاری از مواد آلی محلول را حذف کند. بنابراین اسمز معکوس به همراه کربن فعال پیشرفته‌ترین و بهترین روش تصفیه آب آشامیدنی است که در دستگاه‌های تصفیه آب خانگی استفاده می‌شود.

روش‌های دیگری نیز برای تصفیه آب وجود دارد که از شهرت کمتری برخوردارند؛ روش‌هایی مثل استفاده از تابش الکترومغناطیسی مانند اشعه ماوراءبنفش و روش‌های بیولوژیکی که در آنها از ارگانیسم‌های زنده مثل میکروب‌ها و حتی ماهی برای پالایش آب استفاده می‌شود.