آیا تاریخ مصرف داعش پایان یافته است؟

به گزارش جام جم آنلاین، رسانه های مختلف سوالات متعدد و به تبع آن گمانه های گوناگونی را درباره آزادی 46 گروگان ترکیه از دست داعش مطرح کردند.

با دقت در همه گمانه های مطرح شده می توان ادعا کرد که همچنان سایه های ابهام بر سر این موضوع سنگینی می کنند.

سه روز پیش بود که مساله گروگان های ترکیه با آزادی آنها پایان یافت؛ گروگان هایی که گفته می شود کارکنان و خانواده های کنسولگری ترکیه در موصل عراق بودند که در ماه ژوئیه (100 روز پیش) به دست داعش اسیر شدند.

روایت رسمی از نحوه آزادسازی گروگان های ترکیه حکایت از عملیات امنیتی پیچیده وقتگیر و مراقبت های اطلاعاتی دقیق دارد، اما این روایت آنقدر پر حرف و حدیث است که ناظران تحولات اخیر با توجه به روابط ترکیه با گروه تروریستی داعش نتوانستند آن را قبول کنند و سوال دوباره به قوت خود باقی ماند.

آغاز تشکیک در نحوه آزادی گروگان ها

فرانس 24 جزء اولین رسانه هایی بود که این روایت و بازپس گیری گروگان ها را مشکوک خواند.

فاطمه کیزیلبوگا، خبرنگار این شبکه تلویزیونی فرانسوی در ارتباطی تصویری از شانلی اورفه ترکیه در پاسخ به این سوال که اکنون با توجه به آزادی گروگان های ترکیه‌ای از دست تروریست های سازمان دولت اسلامی، آیا ترکیه خواهد پذیرفت که با ائتلاف مبارزه با جهادگرایان همکاری نظامی داشته باشد، گفت، این گروگان ها توجیه کننده امتناع ترکیه از مشارکت در ائتلاف ضد دولت اسلامی (داعش) نبوده اند، هر چند این مسئله موضوع اصلی و مهمی در این زمینه بوده است اما تنها دلیل آن نبوده است.

وی می افزاید: احمد داوداوغلو، نخست وزیر ترکیه هفته گذشته توضیح داده بود که مبارزه با سازمان دولت اسلامی تا زمانی که بشار اسد در قدرت باقی است، بی فایده خواهد بود.

توافق با داعش؟!

شبکه سی ان ان نیز برای بحث و بررسی در مورد این خبر با آندریو فینکل خبرنگار آمریکایی مستقر در استانبول ترکیه که با نشریاتی مثل اکونومیست همکاری دارد از طریق اسکایپ گفتگو کرده است.

فینکل درپاسخ به این پرسش که روایت رسمی ترک ها از نحوه آزادی این گروگان ها چیست، می گوید: روایت رسمی در ترکیه این است که این افراد در امنیت کامل به کشورشان بازگشتند و همه خشنود هستند اما البته چیزی که ما نمی دانیم و شاید هم هرگز به آن پی نبریم این است که این گروگان ها چگونه آزاد شدند و چرا اکنون آزاد شدند؟ به ما گفته شد که هیچ باجی پرداخته نشد اما آیا توافقی صورت گرفت که این افراد آزاد شدند؟

مجری سی ان ان می پرسد: آیا این احتمال وجود دارد که این مسئله در روزهای آینده مشخص شود؟ هم اکنون فشار زیادی روی آنکارا وجود دارد تا در نبرد علیه داعش وارد شود.

این خبرنگار پاسخ می دهد: اکنون با آزادی این گروگان ها این پرسش پیش می آید که آیا ترکیه با داعش توافق کرد که عضو ائتلاف نبرد علیه داعش نخواهد شد؟

توجیه های متناقض

در ترکیه اما، در حالی که یکی از مسئولین دفتر احمد داوود اغلو نخست وزیر ترکیه با این عبارات معروف به خبرنگار روزنامه الشرق الاوسط درباره چگونگی عملیات آزادسازی گروگان ها می گوید: «نمی دانم...نشنیده ام و حرفی ندارم»، اطلاعات رسمی هم پر از تناقض است.

رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه بازگرداندن گروگان ها را «عملیاتی موفق» می نامد، اما نخست وزیر ترکیه تنها به این جمله اکتفا می کند که «ما گروگان ها را بازگرداندیم»، این در حالی است که شامل طیار یکی از نمایندگان حزب عدالت و توسعه حاکم بر ترکیه گفته است که این عملیات را دستگاه اطلاعاتی آمریکا (سیا) انجام داد تا ترکیه دیگر بهانه ای برای عدم دخالت در جنگ علیه داعش در قالب ائتلاف جدید ضد داعش نداشته باشد.

چرا تعلل؟

این سوال مطرح می شود که اگر روایت این عضو حزب عدالت و توسعه صحیح باشد و دستگاه های اطلاعاتی آمریکا و ترکیه تا این حد دقیق و حساب شده عمل می کنند، چرا درباره از بین بردن سران داعش و اعضای آن تا این اندازه تعلل دارند و دست به عملیات های پیچیده امنیتی از این نوع نمی زنند؟

یک منبع معارض ترک نیز در این روایت های رسمی تشکیک می کند و می گوید: ما خوشحالیم که فرزندان مان به کشور بازگشتند، اکنون برای ما نتیجه مهم است با این حال سوال هایمان (درباره این عملیات) همچنان باقی است که بعدها خواهیم پرسید.

وی تاکید می کند: اطلاعات مربوط به آزادی گروگان ها بالقوه مشکوک است. این گروگان ها برای اینکه یکجا نباشند در 8 نقطه متفاوت نگهداری می شدند. چگونه ممکن است که عملیاتی به این دقت انجام شود و همه برگردند؟

برگرداندن گروگان ها از مسیر اشغالی داعش!

وی می افزاید: همچنین گروگان ها از طریق گذرگاه تل ابیض بین سوریه و ترکیه برگردانده شدند یعنی جایی که داعش طی روزهای اخیر آن را در تقابل با کردها به تصرف درآورده است. این یعنی گروگان ها از عراق به سوریه و از سوریه از طریق مسیر اشغال شده به دست داعش به ترکیه منتقل شده اند!! این دیگر به معنای عملیات آزادسازی نمی تواند باشد. (بیشتر به آزادی شبیه است تا آزادسازی)

توافقنامه ترکیه با داعش

اما از سوی دیگر یک فعال مدنی آگاه از موصل خبر داده است که داعش گروگان های ترکیه را به موجب یک توافقنامه بین دو طرف ترکیه ای و داعشی آزاد کرده است. بنابراین توافق، قرار است که آنکارا کمک های نظامی و پزشکی به سازمان داعش بدهد و داعش خود، این گروگان ها را به مرزهای سوریه با ترکیه رسانده است.

فعال عراقی که نمی خواهد نامش فاش شود به الشرق الاوسط می افزاید: قرار شده که ترکیه مجروحان داعش را در بیمارستان های خود درمان کند و راه را برای انتقال اعضای این گروه از اروپا به خاک خود و از آنجا به سوریه و عراق هموار کند. همچنین به داعش سلاح بدهد و حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) را هدف قرار دهد.

تایید داعشی توافق

در همین حال، پایگاه «تقوا» وابسته به گروه تروریستی داعش در بیانیه ای به نقل از آنچه آن را وزارت خارجه دولت اسلامی نامید ادعا کرد که مذاکراتی بین دولت ترکیه و دولت اسلامی (گروه تروریستی داعش) برگزار شد تا ترکیه فرصتی برای شناختن همسایه قدرتمند! جدید خود داشته باشد. همچنین این پایگاه اشاره کرد که کاروان گروگان های ترکیه از تل ابیض عبور کرد.

ترکیه آمریکا را نادیده می گیرد؟

این اظهار فعال عراقی و پایگاه خبری داعشی هم منطقی به نظر نمی رسد.

چگونه امکان دارد داعش از این موضوع بی اطلاع باشد که دولت ترکیه تحت فشار سایر اعضای ائتلاف ضد داعش قرار دارد و با علم به این معذوریت ترک ها، گروگان ها را آزاد کند تا ترکیه راحت تر به جمع ائتلاف ضد داعش بپیوندد و از این گذشته زیر نگاه سایر اعضای ائتلاف ضد تروریستی با ترکیه بر سر کمک های مذکور موافقت کند؟ واضح است که از دست دادن برگ برنده گروگان های ترک از سوی داعش بی معنا و فارغ از منطق است.

مانور سیاسی بین ترکیه و داعش

اما علی التمیمی یکی از کارشناسان سیاسی عراقی به شبکه العالم می گوید: قضیه گروگان ها ترک یک مانور سیاسی با هماهنگی بین ترکیه و جماعت تروریستی داعش بود.

وی این سوال را مطرح می کند که چرا داعش هیچ کدام از گروگان های ترکیه را نکشت و همه آنها سالم برگشتند؟ (اشاره به اینکه اساسا گروگانگیری با هماهنگی خود دولت ترکیه بوده است.)

وی تصریح می کند: ترکیه از گروه های تروریستی حمایت می کند و اردوگاه هایی را برای پناه دادن و آموزش آنان در مرزهای ترکیه با سوریه ایجاد کرده است، از این رو بازداشت و آزادی گروگان ها چیزی جز یک مانور سیاسی نیست.

این کارشناس عراقی هم می پرسد: چطور می توان باور کرد این تعداد زیاد گروگان ترک یعنی چیزی حدود 50 گروگان در دست داعش باشند اما کشته نشوند و سالم به ترکیه بازگردند.

وی می گوید: ممکن است ترکیه با داعش برای در اختیار گرفتن عین العرب (کوبالی)؛ شهری در سوریه که داعش آن را محاصره کرده، معامله ای کرده باشد.

کدام روایت باورپذیرتر است؟

می توان به جرات گفت که گروه تروریستی داعش در حال از دست دادن کارکرد خود است و به پایان تاریخ مصرف خود نزدیک می شود.

آزادی گروگان های ترکیه با هر ترفندی که محقق شده باشد، واقعیت این است که بسیاری از تحلیلگران، سربریدن دو خبرنگار آمریکایی و یک انگلیسی را نوعی خودکشی از سوی داعش و فراخوانی به غرب برای ورود مجدد به صحنه خاورمیانه دانستند، یعنی داعش دست به کاری زد که بهانه را به دست غربی ها برای مداخله در منطقه با هدف مهار همزمان سوریه، عراق و ایران داد.

به همین دلیل هم هست که غربی ها دایما از انجام عملیات های همزمان در سوریه و عراق – به شکل خاص در سوریه، بدون هماهنگی دمشق- سخن به میان می آورند.

این هم واقعیت دارد که غرب به اسم از بین بردن داعش و مبارزه با تروریسم به صحنه می آید اما قرار است برآیند نهایی این اقدام، سرنگونی بشار اسد با مداخله مستقیم ناتو و ائتلاف ضد داعشی باشد.

هیچ تردیدی وجود ندارد که ترکیه بهترین مامن برای تروریست های داعش و النصره در طول سالیان اخیر با هدف براندازی در سوریه و عراق بوده است و نشانه های موجود حاکی از پایان این ماه عسل است.

گزارش های متعددی در رسانه های غربی وجود دارد که نشان می دهد ترکیه بهترین مسیر ترانزیت تروریست ها از اروپا به عراق و سوریه بوده است.

شاید بهتر باشد، روابط ترکیه و داعش را به بیان دیگری تشریح کنیم. ترکیه تاکنون به نمایش گروگان های اسیر در دست داعش و به موجودیت داعش برای پیش بردن سیاست های خود و غرب نیاز داشته است و اکنون دیگر نیازی ندارد. چرا؟ زیرا تاریخ مصرف داعش به پایان رسیده است و غرب را به این بهانه به منطقه کشانده است. از حالا دیگر، حمایت از داعش به سود ترک ها نیست. بهانه گروگان ها هم تمام شده است و ترکیه دیگر نمی تواند خود را از ائتلاف غربی کنار بکشد.

به بیان دیگر، تاریخ مصرف گروه تروریستی داعش از زمانی آغاز به خاتمه یافتن کرد که خبرنگاران غربی را سربرید. آزادی گروگان های ترکیه را هم باید در همین چارچوب دید. بازی تمام شده است و همه چیز برای یک تقابل تمام عیار در منطقه حاضر است، حتی اگر این جدال آنگونه که غرب می گوید و می خواهد سه سال طول بکشد.

جام جم آنلاین- جواد ارشادی