در مذهب تشیع حماسه کربلا به عنوان تکیه‌گاه این آیین همواره به چندین مظاهر بروز یافته و سوگواری پیروان این مکتب در قالب برپایی مجالس عزاداری برای سیدالشهداء وسیله‌ای برای احیا و ماندگاری حادثه عاشورا و توسعه اهداف آن قلمداد می‌شود.
از سوی دیگر هویت دینی و تاریخی جامعه شیعی ایران در ارتباطی تنگاتنگ با خاندان عصمت و طهارت و بالاخص حادثه تاریخ ساز عاشورا معنا می‌یابد. ایرانیان برای حفظ و حراست از آرمان‌های کربلا در طی قرون گذشته با برپایی هیات‌های حسینی و محافل و اماکنی مانند حسینیه‌ها، تکایا، سقاخانه‌ها و ... نیز رسوم و شئون مختلف عزاداری همواره در تلاش بوده‌اند به عنوان خطیرترین وظیفه هر شیعه، ندای حق‌پرستی و ظلم‌ستیزی امامشان را هر چه پرطنین‌تر به کوش همه برسانند.
آیین‌های عزاداری محرم در مناطق مختلف ایران دارای ویژگی‌های خاصی است و می‌توان این آیین‌ها را جلوه‌گاه فرهنگ و آداب بومی هر منطقه دانست. از این میان آیین‌های عزاداری در تهران با عنایت به سابقه تاریخی آن و نیز به عنوان پایتخت فرهنگی ـ سیاسی کشور دارای پیچیدگی‌های خاص اجتماعی و فرهنگی است. در نشست «محرم در تهران» که به همت کارگروه تاریخ و باستان‌شناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می‌شود، پیشینه و آیین‌های مختص عزاداری محرم در تهران بررسی خواهد شد.
در این نشست استاد عبدالله انوار و ناصر تکمیل همایون دو تن از برجسته‌ترین محققان و مورخان کشور که هر یک آثار متعددی درباره تاریخ شهر تهران نگاشته‌اند، سخنرانی خواهند داشت. همچنین احمد مسجدجامعی از چهره‌های فرهنگی و از اعضای فعال شورای شهر تهران حضور و سخنرانی خواهد داشت.
این برنامه در روز چهارشنبه 7 آبان، ساعت 16 در محل خانه اندیشمندان علوم انسانی واقع در خیابان استاد نجات‌اللهی(ویلا)، نبش خیابان ورشو برگزار خواهد شد و شرکت برای عموم آزاد است.
