«بازی برد ـ برد»؛ تجربه خارجی، نیاز داخلی

این نگاه به دیپلماسی باعث شد تا در یک سال گذشته گشایشی در روابط بین‌الملل کشورمان به‌وجود آمده و بویژه در حوزه هسته‌ای، ایران بتواند اعتماد کشورهای 1+5 را برای پیگیری مذاکراتی جدی جلب کند.

هرچند چنین نگاهی کارآمدی خود را در حوزه سیاست خارجی نشان داده، اما روشن نیست چرا در عرصه داخلی، گروه‌های سیاسی چنان که باید از این تجربه استفاده نکرده و در عرصه‌هایی که محل اختلاف میان نهادهای اجرایی، قوای مختلف حکومتی یا اختلافات حزبی است، بازی «برد ـ برد» را جایگزین بازی سنتی «برد ـ باخت» نمی‌کنند.

بی‌تردید نمی‌توان عرصه سیاست داخلی و سیاست خارجی را کاملا یکسان پنداشت و بی‌شک آنچه در دیپلماسی بیرونی، جدال دوست و دشمن نامیده می‌شود، در دیپلماسی داخلی چیزی جز رقابت گروه‌هایی که دارای اشتراکات فراونی هستند، نیست.

با این حال آنچه باید در هر دو عرصه مورد توجه قرار گیرد، رنگ باختن مدل‌هایی از مذاکره و رقابت است که الزاما برد یک طرف را در گرو باخت طرف مقابل معنا می‌کند.

بر همین اساس دولت اعتدال که در یک‌ سال و نیم گذشته بخوبی از این مدل در سیاست خارجی استفاده کرده باید برای پیاده‌سازی آن در سیاست داخلی تلاش بیشتری کند.

این فرآیند، البته نیازمند افزایش ظرفیت رقبای داخلی دولت و تن دادن آنها به تغییر منطق بازی سیاسی نیز هست، با این حال از دولتی که توان خود را در اجرای این الگو در ساحت روابط بین‌المللی نشان داده، انتظار بیشتری برای پایبندی داخلی به این منطق رقابت وجود دارد.

شاید اگر دولت در جریان معرفی وزیر پیشنهادی علوم از همین منطق بهره برده و از طریق مشورت، به اشتراک گذاشتن منافع با نمایندگان مجلس و تلاش برای حل مرحله‌ای سوءتفاهمات، وزیری را که نزدیکی بیشتری با سلایق بهارستانی‌ها می‌داشت معرفی می‌کرد، امروز فرجام مدیریت این وزارتخانه چنین پرابهام نمی‌بود.

از آنجا که به ‌نظر می‌رسد مذاکرات ایران و 1+5 هفته آتی به پایان برسد، فارغ از این‌که این گفت‌وگوها کارآمدی منطق برد ـ برد مذاکرات را نشان دهد یا نه، می‌توان انتظار داشت که دولت پس از این مذاکرات نفسگیر، به ‌فکر تداوم اعمال این الگو در داخل کشور نیز بوده و تلاش کند در راستای منافع ملی، توافقی جامع را میان گروه‌های سیاسی داخلی نیز حاصل کند.

مصطفی انتظاری هروی - گروه سیاسی