دستگاه هشداردهنده سونامی در مرحله آزمایشی

با توجه به این که سونامی هر ۷۰ تا ۱۰۰ سال اتفاق می‌افتد، پیش‌بینی می‌شود در صورت فعالیت مجدد گسل مکران که نیمی از آن در ایران قرار دارد، امواج سهمگین سونامی حداکثر ظرف ۳۰ دقیقه به سواحل جنوبی کشور برسد.

اتخاذ روش‌های کارآمد در شناسایی بموقع علائم سونامی می‌تواند جان هزاران ساحل‌نشین را از مرگ نجات دهد. از این رو، پژوهشگران بسیاری کوشیده‌اند با طراحی سیستم‌های قابل استناد به مقابله با این حادثه طبیعی بپردازند.

در همین زمینه، پژوهشگران پرتغالی بتازگی موفق به ساخت دستگاهی شدند که بعد از ارزیابی امواج، علائم هشداردهنده صادر می‌کند. عملکرد این فناوری مبتنی بر نوعی دستگاه ردیاب است که به وسیله انتشار امواج صوتی، فاصله تا سطح دریا را اندازه می‌گیرد و هر زمان که ارتفاع تا سطح دریا از عدد اندازه‌گیری شده بالاتر رفت، یعنی این که موجی سهمگین در حال عبور از بالای دستگاه و نزدیک شدن به ساحل است. ردیاب باید در یک مکان ثابت قرار بگیرد، اما این بار پژوهشگران ردیاب را در حالت شناور قرار دادند تا با بالا و پایین رفتن آن بتوانند عملکرد دستگاه را در تشخیص فاصله تا سطح آب بسنجند. به هر ترتیب، اگر افزایش ارتفاع تا سطح دریا در شرایط واقعی نشانگر وقوع حادثه‌ای فاجعه بار باشد، دستگاه اطلاعات دریافتی را به یک سامانه پیامکی هوشمند می‌فرستد که مختص اطلاع‌رسانی حوادث طبیعی قریب‌الوقوع در سطح جهانی است.

این سامانه به مشترک‌هایی که از قبل ثبت‌نام کرده‌اند اعلام می‌کند هر چه سریع‌تر از محل حادثه دور شوند. اطلاع‌رسانی فقط به سونامی محدود نمی‌شود، بلکه در صورت پیش‌بینی زلزله، سیل و توفان‌های گرمسیری توسط دیگر ردیاب‌ها متعاقبا به مشترک‌ها پیامک ارسال می‌شود. بعلاوه، این که خطر تا چه حد جمعیت متأثر را تهدید می‌کند از روی رنگ پیامک (سبز، نارنجی و قرمز) قابل دریافت است. آنچه فناوری فوق را از دیگر ابزارهای اعلان خطر متمایز می‌کند این است که هشدار به شکل مکتوب در اختیار عموم قرار می‌گیرد.

مطالعات حاضر هنوز در مرحله بررسی‌های میدانی است و اگر تا آخر با موفقیت پیش برود، روزنه امیدبخشی برای مدیران شرایط بحران در کشورهای سونامی‌خیز ازجمله ایران است تا بتوانند حوادث غیرمترقبه را با کمترین تلفات جانی و مالی پشت‌سر بگذارند.

Euronews / مترجم: صدف دژآلود