مشق ِعشق

هیچ‌یک از هنرمندانی که دستی بر قلم دارند با نام «غلامحسین امیرخانی» بیگانه نیستند. نامی که نه تنها در عرصه خوشنویسی بلکه در حوزه مدیریتی بخش‌های مختلف هنرهای تجسمی از انجمن خوشنویسان ایران گرفته تا خانه هنرمندان آشنای هنردوستان است.

او بالاخره توانست پس از 15 سال فعالیت در عرصه هنری به علایق خود بپردازد و در نمایشگاهی انفرادی حدود 46 اثر از تازه‌ترین آثارش را در معرض دید علاقه‌مندان قرار دهد.

او درباره نمایشگاهی که پس از 15 سال برگزار کرده است، می‌گوید: «من آنچه را که از دستم برآمده انجام دادم و این‌‌ همان نقطه‌ای است که می‌توانم رضایت نسبی داشته باشم، اما وقتی تابلو‌ها را روی دیوار می‌بینم و با نگاه کار‌شناسانه و منتقدانه به آنها نگاه می‌کنم، پیش خودم می‌گویم کاش این نمایشگاه را یک سال دیگر برگزار می‌کردم.»

هرچند امیرخانی، خانه هنرمندان را بهترین جا برای نمایش آثارش می‌داند، اما می‌گوید: «مناسباتی که در گالری‌ها وجود دارد و کسانی که در این زمینه فعال‌اند، فعلا تعیین‌کننده هستند؛ یعنی مدیران این مجموعه‌ها با طالبان هنر در ارتباط هستند که ما امیدواریم با همین وسعت این اتفاق در خانه هنرمندان ایران هم رخ دهد. بنابراین اتفاق اول خانه هنرمندان است خوشبختانه اخیرا در جریان هستم که اتفاقات موثر و تخصصی‌ای در زمینه نگارخانه‌های خانه هنرمندان در حال وقوع است که امیدوارم باعث شود در بحث اقتصاد هنر نیز مثل زمینه‌های دیگر هنری و فرهنگی خانه هنرمندان ایران حرف اول را بزند.»

با وجود آن که بارها شنیده بودم امیرخانی در نگارش خط نستعلیق از ریز و درشت دستی قوی و مهارتی مثال‌زدنی و فوق‌العاده دارد و بسیاری او را برترین نستعلیق نویس حال حاضر می‌دانند، اما به جرات می‌توانم بگویم تا زمانی که بخشی از مجموعه شخصی او را که در این نمایشگاه بر دیوار رفته است ندیده بودم، این جملات را درک نمی‌کردم.

قلم رانی‌ها روی کاغذ کاهی و کنترلی که روی مرکب باید داشت نشان از قدرتی دارد که فقط از دستان امیرخانی بر می‌آید. درست است که می‌گویند هر آنچه از دل برآید لاجرم بر دل نشیند چراکه چلیپا نویسی‌های او همچون نت‌هایی از یک ملودی زیباست که هریک در جای خود نشسته تا موسیقی دلنوازی را به دل مخاطب منتقل کند.

این نمایشگاه در دو بخش مجموعه شخصی و آثار قابل فروش ارائه شده است که بیشتر آثار بخش دوم در روز افتتاحیه، توسط علاقه‌مندان به هنر خط، خریداری شد. آثار این نمایشگاه بین 8 تا 35 میلیون تومان قیمت‌گذاری شده بود.

در واقع در آشفتگی‌های این دنیا که همواره به سوی پست مدرن در حرکت است با دیدن خوشنویسی‌های امیرخانی در نقطه‌ای از تاریخ متوقف می‌شوی و می‌توانی نوای موسیقی ایرانی اسلامی را با دیدن «مرغکی» حس کنی.

امیرخانی با توجه به تحولاتی که طی 15 سال اخیر در حوزه هنرهای تجسمی اتفاق افتاده است، می‌گوید: «به نظر من باید با این نکته برخوردی همه جانبه‌نگر داشته باشیم و ببینیم ما در کجای جریان هنرهای تجسمی و به طور کلی هنر در عرصه جهانی هستیم و چه اندازه باید خودمان را متصل کنیم به این جریان و متاثر باشیم از این جریانات جهانی مثل کریستیز یا برنامه‌هایی در امارات، یا برنامه‌هایی که در خود ایران به وجود آمده است. ما باید به صورت کار‌شناسانه بازتعریفی داشته باشیم و البته جریان را از یک طرف کاملا آزاد ببینیم زیرا جریانات فرهنگی و هنری با هیچ دستور، قاعده یا جلسه‌ای قابل تنظیم نیست و باید خودش در فضای فکری و عاطفی و علمی یک جامعه راهش را پیدا کند، اما از طرف دیگر نباید برنامه‌های جاری را به قول شیخ شبستر که می‌گوید نباشد فربهی مانند آماس، درآوریم. با وجود همه اینها در عرصه‌های مختلفی به دلیل آن قابلیت ذاتی و نیرومندی درونی فرهنگ و هنر ایران و تاریخ ایران با هر مانعی که در طول مسیر مواجه شده‌ایم، فرهنگ و هنر ایران بالیده و از دشواری برای خودش رشد، توسعه و تعالی به وجود آورده است.»

او همچنین به گذشت زمان اعتقاد دارد و معتقد است: «در این زمینه گذشت زمان نیز کمک می‌کند که هر چیزی جای خودش را پیدا کند، اکنون شاید در یک سفر به سر می‌بریم، مثلا اگر موقعیت ارتباط خودمان را با خارج از ایران در نظر بگیریم، در جریانی هستیم که به ثبات نرسیده و باید مدتی زمان بگذرد و تجربه به دست بیاید و این تجربه و حرکت به جلو باعث ‌شود هر چیزی به مرور به جای اصلی خودش نزدیک‌تر شود. الان در یک حالت تلاطم در بین جریان سنتی داخلی و جریان‌های پست مدرن دنیا هستیم و این تعامل به آن نحوی که شایسته است به تعادل نرسیده و امیدوارم با توجه به قابلیت‌های فرهنگ و هنر ایران و جاذبه‌های آن بتوانیم رو به سعادت و رشد حرکت کنیم.»

با توجه به آن که مضمون اثر برای او بسیار مهم است می‌توان شاهد عشق بازی هنرمند با قلم و دوات بود که سماعی دلپذیر از زیبایی‌شناسی هنری و فرهنگ غنی ایرانی را در مشق‌هایش به نمایش گذاشته است.

مشق‌های با نقطه و بی‌نقطه او خط و رسم‌هایی را به نمایش گذاشته است که قرابت شعر و هنر را فریاد می‌زند. مگر می‌توان شعرهای مولانا و حافظ را با قلم امیرخانی دید و لذت نبرد؟ هنگامی که از پله‌های ساختمان پایین می‌آمدم خورشید غروب کرده بود با خود گفتم هنوز فرصت هست چراکه می‌توان تا بیستم آذرماه هر روز به این گوشه دنج از این شهر بی‌مرز آمد و آثاری با رنگ و بوی فرهنگ و تاریخ را دید و آرامش یافت.

معصومه دیودار ‌‌/‌‌ جام‌جم