کیسه بوکس همسرم ‌شده‌ام! طلاق می‌خواهم

بهانه‌هایی ‌که ممکن‌ است مضحک ‌به نظر بیایند، اما ریشه‌ آنها را باید در جای ‌دیگری از زندگی جستجو کرد. دکتر پرویز رزاقی روان‌شناس ‌و مدرس‌ دانشگاه، با ذکر این‌ نکته‌ که دلایل‌ گفته شده‌ از سوی مردان و زنانی ‌که خواهان طلاق‌ هستند، عوامل اصلی‌ طلاق‌ به شمار نمی‌روند، گفت: این رفتارها و دلایل در شکل‌گیری ‌رفتارهای طلاق دخالت دارند.

قد کوتاه شوهرم، خجالت زده‌ام می‌کند

«قد من‌ بلند است و شوهرم‌ کوتاه. خجالت می‌کشم کنار او در خیابان راه می‌روم.» اینها حرف‌های سمیرا 22 ساله درباره علت ‌مراجعه‌اش به دادگاه برای ‌طلاق است. او به خاطر موضوعی می‌خواهد از شوهرش ‌جدا شود که اختیاری و دست همسرش نبود. قدکوتاه مرد، تنها دلیل سمیرا برای جدایی ‌از همسرش است. چیزی‌ که به ‌گفته خودش ‌در ابتدای ازدواجش اصلا مشکل مهمی به نظر نمی‌آمد، اما پس از مدتی، وقتی ‌با نگاه‌های ‌سوال‌برانگیز و حرف‌های ‌تحقیرآمیز دیگران روبه‌رو شد، احساس ‌شرمندگی به او دست داد. همه به او می‌گفتند تو قدت بلند است و همسرت کوتاه، به هم نمی‌آیید. این‌ همه خواستگار بلند قد داشتی چرا با یک مرد کوتاه قد ازدواج‌ کردی؟ مرد باید بلندتر از زن باشد. آنقدر این حرف‌ها را در گوشش خواندند که بالاخره صبرش لبریز شد و حالا برای ‌این که از شر حرف‌ها و نگاه‌های دیگران خلاص شود، تصمیم‌ گرفته طلاق ‌بگیرد.

تحلیل روان‌شناختی

سه نکته‌ مهم ‌در قضاوت زنان در خصوص ظاهر مردان تاثیر دارد. اختلاف سنی زیاد آنها با مرد. به طور مثال مرد 15 سال از زن بزرگ‌تر باشد یا از زن کوچک‌تر باشد. دوم؛ قد کوتاه مرد و همچنین طاسی سر که با عدم رضایت خانم‌ها همراه ‌است. در خصوص‌ این ماجرا به احتمال زیاد این زن در زمان ازدواج با محدودیت‌ها و فشارهای خانواده برای زود ازدواج ‌کردن روبه‌رو بوده یا این که مرد مال و منال یا جایگاه قابل ‌توجهی داشته که نظر او را به‌ خود جلب‌ کرده و باعث شده تن به این ‌ازدواج بدهد و همین ‌مساله باعث شده‌ تا کمتر به نیازهای ‌احساسی‌ خودش‌ توجه ‌کند. این ‌زن یک ازدواج عاقلانه ‌داشته و تمام و کمال فقط عقل را در نظر گرفته ‌است. البته ممکن ‌است حتی‌ عقل هم‌ هشدارهایی به ‌او داده باشد، با این ‌حال آن‌ را نادیده ‌گرفته و به خاطر فشارهایی ‌که در خانواده با آن مواجه‌ بوده، تن به این‌ ازدواج داده ‌است. اما بعد از ازدواج، وقتی با مشکلات، نگاه‌ها و حرف‌هایی ‌در خصوص قد شوهرش‌ مواجه شده، سبب شده ‌آن احساس منطقی ‌در او شکل‌ بگیرد و ظهور کند. او متوجه‌ این ‌نکته شده‌ که همه ‌چیز عقل و درایت نیست و احساس و هیجان هم مهم‌ است. گاهی وقت‌ها زنان احساس‌ را در نظر می‌گیرند و وارد ارتباط می‌شوند، اما پس از مدتی ‌متوجه می‌شوند معیارهای مطلوبی را ‌ که در ذهن داشته، فرد مورد نظرش ندارد. بروز این مشکلات‌ باعث می‌شود تا مساله یا مشکلی‌که در گذشته به آن اهمیت چندانی نمی‌داد، خودش‌ را نشان ‌بدهد و به چشم بیاید. البته در این میان نقش محیط، خانواده و نوع نگاه ‌دوستان و سرزنش‌های دیگران‌ هم در گرفتن تصمیم برای جدایی بی‌تاثیر نیست و می‌تواند آن مسائل‌احساسی‌مغلوب‌شده را در فرد زنده‌ کند و باعث ‌چنین ‌تصمیماتی‌ شود.

همسرم مدام پای تلفن است

احسان 32 ساله هم ‌دل‌خوشی ‌از زنش‌ ندارد و به قول خودش‌آمده‌ کار را یکسره ‌کند. مرد جوان‌ از بی‌توجهی ‌همسرش به خانه و زندگی‌اش ‌گله‌مند است و خیلی تحمل ‌کرده تا او به خودش بیاید، اما اوضاع ‌همچنان مثل ‌سابق است. می‌گوید: زنم یا خانه ‌مادرش است، یا مشغول‌ حرف‌زدن‌ با تلفن. انگار نه انگار که ‌خانه و زندگی ‌دارد و باید به ‌آنها رسیدگی‌ کند. وقتی‌ از محل‌ کارم ‌به خانه برمی‌گردم، همه جا بهم‌ ریخته‌ و کثیف است و غذا هم‌آماده نیست. از این وضع دیگرخسته شده‌ام.

تحلیل روان‌شناختی

این زوج به لحاظ‌ شخصیتی با هم‌ متفاوت هستند. به نظر می‌آید مرد خانواده، یک فرد سنتی ‌است ‌که ‌دلش می‌خواهد زنش‌ خانه‌دار باشد، مادر بچه‌هایش باشد، برایش غذا درست‌ کند و به امور خانه رسیدگی ‌کند. در خصوص‌ این که ‌چرا زن این ‌رفتارها را از خود بروز می‌دهد، ممکن‌ است زن به والدینش وابسته ‌باشد و وابستگی‌اش‌ را به ‌تلفن ‌تعمیم می‌دهد. از سوی دیگر امکان‌ دارد مرد محدودیت‌هایی ‌برایش‌ ایجاد کرده و به او گفته ‌که نباید بیرون ‌برود یا خانواده‌اش‌ را ببیند.

این زن چون د‌لمشغولی، ورزش و تفریحی در برنامه ‌روزانه زندگی‌اش نداشته به سمت ارتباط با خانواده‌اش رفته ‌است. برای‌ رفع این ‌مشکلات ‌باید از مهارت‌های ‌زندگی استفاده‌ کرد. اگر مرد برای زن وقت نمی‌گذارد، باید تمرین ‌کند با همسرش ارتباط‌ کلامی و عاطفی بیشتری داشته ‌باشد تا از نظر کلامی ‌تخلیه روانی‌ شود و سنگ صبورش باشد. اگر مرد نیازهای‌ عاطفی را در زن تامین‌کند، طبعا حرفش را به او می‌زند و نه مادرش.

شوهرم نظافت ‌را رعایت ‌نمی‌کند

مهتاب 27 ساله ‌دل‌پری ‌از شوهرش ‌دارد و در اتاق مشاوره دادگاه خانواده تهران می‌گوید: همسرم‌ اهمیتی به نظافتش ‌نمی‌دهد و در چهار ماهی که با او زندگی‌ کرده‌ام، ندیده‌ام لباس‌مرتب ‌بپوشد و همیشه خدا شلخته بوده. او دندان‌هایش ‌را مسواک نمی‌زند و همین باعث‌ شده‌ تا دهانش ‌همیشه ‌بوی بد دهد. آن‌قدر دهانش بدبوست‌ که هر کسی با او حرف می‌زند، بعد از چند ثانیه، از او فاصله می‌گیرد. تا به حال چند نفر از اعضای خانواده‌ام این مساله ناراحت‌کننده را به من‌ گوشزد کرده‌اند، اما وقتی ‌از همسرم خواستم‌ دندان‌هایش را مسواک ‌کند یا لباس‌های مرتب بپوشد، پشت گوش ‌انداخت. آبرویم‌ را پیش ‌همه برده ‌است.

تحلیل روان‌شناختی

در رابطه ‌با این ‌موضوع باید گفت، ویژگی‌ها و معیارهای‌انتخاب برای ازدواج برای فرد بر اساس‌ ظاهر شکل ‌نگرفته یا اگر این‌طور بوده، بعدها روی ویژگی‌های شخصیتی دقیق نشده‌اند و فرد به ‌گونه‌ای ‌دیگر خود را نشان داده‌ و همسر این مرد وقتی وارد زندگی خصوصی‌ با او شده، متوجه رفتارهایش در خصوص‌ نظافت ‌شخصی شده‌ است. احتمالا این‌ مرد، فردی‌ بوده ‌که ‌حمام نمی‌کرده‌ و موهای سرش‌ را شانه نمی‌زده ‌است. وجود این ‌شلختگی‌ها در آداب ‌اجتماعی ‌که هر فردی باید به‌ آن ‌پایبند باشد، سبب عدم رضایتمندی در همسر شده ‌است. این ‌زوج به لحاظ‌ اجتماعی و ویژگی‌های شخصیتی‌ با هم‌ همگن ‌نبودند و در این میان مرد رفتارهای ‌ساده اجتماعی ‌را رعایت‌ نمی‌کرد. ریشه ‌این ‌مساله نیز برمی‌گردد به ‌الگوهای تربیتی و شکل‌گیری شخصیتی ‌در دوران‌ کودکی. مشخص است این مرد در دورانی ‌که ‌با خانواده‌ زندگی‌ می‌کرد نیز شلخته بوده و الگوهای ‌رفتاری انضباط را در وجودش نهادینه نکرده‌اند و این باعث شده ‌تا به نظافت شخصی‌اش ‌رسیدگی ‌نکند. پس از ورود به بزرگسالی نیز این رفتار در او ادامه‌ پیدا کرده ‌است.

حرف آخر

انسان‌ها با تحولات ذهنی و روانی در زندگی شخصی‌شان مواجه می‌شوند از این‌رو باید با یک شناخت ‌کافی از حساسیت‌ها، نوع نگرش‌ها و تفکرات خودشان ازدواج ‌کنند تا بعدها رشدی ‌که در زندگی فردی‌شان اتفاق می‌افتد و متضاد آن‌ را مشاهده می‌کنند، باعث به وجود آمدن افکار جدید و به تبع‌ آن تصمیمات جدید برای ارزش‌ گذاشتن به احساسات و اعتقاداتشان نشود.

توصیه ما به همه افراد این است ‌که در تصمیمات خود دقت و زاویه دید و دوراندیشی خود را بیشتر کرده و در عین حال از تفکرات و تجارب مفید دیگران استفاده‌ کنند.

لیلا حسین‌زاده