کارت تجارت مرزنشینان، سرابی بیش نبود

به دلیل اهمیت حضور مرزنشینان در مرزها، همواره دولت‌های گذشته امتیازات ویژه‌ای را برای آنها در زمینه مبادلات مرزی قائل بوده‌اند که شامل معافیت گمرکی در زمینه واردات و صادرات تا سقف معینی بوده و به نوعی اشتغالزایی و درآمدزایی آنان را نیز تضمین می‌کرده است.

این روند همچنان ادامه داشت تا این‌که در سال 91 مقرر شد برای تمام مرزنشینان 17 استان کشور که در شعاع 30 کیلومتری از مرز ساکن هستند، به جای دفترچه‌های مرزی، کارت الکترونیک صادر و مبادلات آنها از این طریق انجام شود. کانون دفاتر پیشخوان خدمات دولت مسئولیت ثبت‌نام مرزنشینان را در سامانه این کانون به عهده گرفت و از بهمن سال 91 ثبت‌نام مرزنشینان در این سامانه آغاز شد.

از آنجا که فعالیت مرزنشینان منوط به دریافت کارت الکترونیکی و عضویت در شرکت تعاونی‌های محدوده سکونتشان است، انتظار می‌رفت که این کانون با سرعت عمل بیشتری به صدور کارت برای مرزنشینان اقدام کند، این در حالی است که هنوز بسیاری از مرزنشینان با وجود ثبت‌نام در سامانه، موفق به دریافت کارت خود نشده‌اند.

خراسان شمالی از استان‌هایی است که مدیرکل صنعت، معدن و تجارت با گلایه از روند تاخیر در تحویل کارت حدود 6000 نفر از مرزنشینان در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: این افراد بتدریج طی یکی دو سال اخیر ثبت‌نام کرده‌اند، اما هنوز کارتی برای آنها صادر نشده است و به همین دلیل آنها تاکنون نتوانسته‌اند کالایی وارد کنند و از طریق آن به درآمد برسند.

یحیی نیکدل با اشاره به این‌که خراسان شمالی حدود 36 هزار خانوار مرزنشین با 150 هزار نفر جمعیت دارد، یادآور می‌شود که از 36 هزار سرپرست خانوار، 25 هزار نفر در سامانه کانون دفاتر پیشخوان دولت برای دریافت کارت الکترونیکی مبادلات مرزی نامنویسی کرده‌اند که ثبت‌نام 21 هزار نفر آنها تائید شده، اما فقط کارت 15 هزار نفر به استان ارسال شده و خبری از کارت بقیه6000 نفری که ثبت‌نامشان تائید شده، نیست.

وی با بیان این‌که هنوز 11 هزار نفر موفق به ثبت‌نام در سایت ثبت‌نام کارت الکترونیکی مبادلات مرزی نشده‌اند، می‌گوید: این در حالی است که سایت مذکور مدتی است مسدود شده و با وجود پیگیری و نامه‌نگاری‌های مکرر برای بازگشایی این سایت برای ثبت‌نام مرزنشینان بازمانده از نام‌نویسی، پیگیری‌ها به نتیجه نرسیده است.

به گفته نیکدل دریافت این کارت‌ها از آن جهت برای مرزنشینان حائز اهمیت است که تا زمانی که از طریق این کارت به عضویت شرکت تعاونی حوزه سکونت خود درنیایند و کارتشان تائید نشود ، موفق به انجام هیچ‌گونه مبادلات مرزی و درآمدزایی نخواهند بود.

این وضع تقریبا در بیشتر استان‌های مرزی به چشم می‌خورد و هنوز بازماندگانی در این استان‌ها وجود دارند که به دلیل مسدود شدن سایت موفق به ثبت‌نام نشده‌اند و یا با وجود ثبت‌نام، کارت خود را دریافت نکرده‌اند. هر چند معاون امور بازرگانی اداره صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان معتقد است در این استان تقریبا همه مرزنشینان موفق به ثبت‌نام در سامانه مذکور شده و حدود 95 درصد هم کارت خود را دریافت کرده‌اند و در واقع این استان، تنها استان کشور است که در این زمینه پیشرو و موفق بوده است.

غلامعلی گنجعلی با اشاره به این‌که بیش از یک میلیون و 280 هزار نفر مرزنشین در قالب 319 هزار خانوار در سیستان و بلوچستان زندگی می‌کنند، در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: این افراد براساس ویژگی سکونت در شعاع 50 کیلومتری مرز شناسایی شده و در فهرست مذکور قرار گرفته و از مزایای مرزنشینی و معافیت‌های گمرکی برخوردار خواهند شد.

وی با بیان این‌که تمام مرزنشینانی که کارت خود را دریافت می‌کنند، باید به عضویت شرکت تعاونی محدوده سکونت خود درآیند و از این طریق از خدمات مبادلات مرزی بهره‌مند شود، تصریح می‌کند: وزارت صنعت، معدن و تجارت متعهد شده به‌ازای تعداد افرادی که در یک شرکت تعاونی ثبت‌نام کرده‌اند، به‌ازای هر نفر سالانه حدود 300 دلار سهمیه ارزی، برای آن شرکت در نظر بگیرد که از این طریق به واردات کالا اقدام کنند.

به گفته این مسئول این شرکت تعاونی‌ها می‌توانند با رعایت سقف سهمیه مجاز خود، اقلام خوراکی را با صددرصد معافیت گمرکی و اقلام غیرخوراکی را با 50 درصد معافیت گمرکی وارد کنند و در مورد صادرات نیز هیچ محدودیتی ندارند.

گنجعلی با اشاره به این‌که تاکنون 180 هزار سرپرست خانوار در شرکت تعاونی‌های استان ثبت نام کرده‌اند، یادآور می‌شود که با وجود عملکرد خوب استان در ثبت‌نام و دریافت کارت مرزنشینان، اما هنوز طرح انجام مبادلات مرزی از طریق این کارت‌ها در این استان به اجرا درنیامده و در واقع در هیچ استان کشور اجرایی نشده است، اما سازمان صنعت، معدن و تجارت استان از آمادگی لازم برای اجرای آن در استان در صورت اعلام آمادگی شرکت‌های تعاونی برخوردار است.

وی درباره روند اجرای طرحی دیگر که به مرزنشینان ساکن در شعاع 20 کیلومتری مرزها اجازه می‌داد ماهانه تا سقف دو میلیون تومان کالا بدون معافیت گمرکی وارد کنند، خاطرنشان می‌کند که این طرح اکنون نیمه‌کاره رها شده و فعلا اجرا نمی‌شود، اما پیگیر رفع موانع اجرایی آن در استان هستیم.