وحدت اسلامی، پیش‌نیاز صلح سیاسی در خاورمیانه

در شرایطی که آتش افراطی‌گری در عراق، سوریه، سودان، سومالی، لیبی، افغانستان، پاکستان و بسیاری دیگر از کشورهای منطقه شعله می‌کشد، دولت‌های اسلامی باید به‌گونه‌ای جدی‌تر از قبل ایده وحدت را پی گرفته و مانع از ایجاد فضا برای جولان تروریست‌هایی شوند که با استفاده از بستر درگیری و بی‌ثباتی منطقه، منافع جهان اسلام را تهدید می‌کنند.

بی‌تردید کشورهای اسلامی دارای منافعی متناسب با شرایط جغرافیایی، تاریخی، سیاسی و اقتصادی ویژه خود هستند که گاه این منافع در تعارض با یکدیگر قرار گرفته و بحران‌زا می‌شود. با این همه پرسش اینجاست که کدام‌یک از این منافع و مصالح ملی، اولویت‌دارتر از منافع جهان اسلام است که اکنون این مسائل فرعی، بر اولویت اصلی کشورهای اسلامی سایه افکنده و مانع از وحدت دولت‌های مسلمان برای دفاع از مسلمانان و پیام رحمت پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌شود؟ چگونه است که برخی دولت‌های اسلامی حاضرند با رژیمی که سرزمین‌های اسلامی را اشغال کرده و به نسل‌کشی مسلمانان روی آورده همصدا شوند، ولی از نزدیکی به دولت‌های مسلمان دیگر چشم پوشیده و برای رقابت‌های منطقه‌ای خود سلاح نفت و تروریسم در دست گیرند؟

تشکیل سازمان کنفرانس اسلامی و ایجاد نهادهای فرهنگی مختلفی برای تقریب مذاهب، هرچند نویدبخش نزدیکی کشورهای اسلامی حول محور منافع جهان اسلام و وحدت مذاهب مختلف دین خاتم است، ولی به‌نظر می‌رسد مشکلاتی که در شرایط کنونی کشورهای اسلامی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند نسبتی با تلاش‌های وحدت‌آفرین نداشته و همین امر هشداری است برای دولتمردان اسلامی که از طریق بازنگری در سیاست‌های خود، شرایط را برای رواج افراطی‌گری و مسلمان‌کشی در منطقه آماده‌تر نکنند. امروزه اگر طرح اسلام‌هراسی از سوی برخی بازیگران فرامنطقه‌ای دنبال می‌شود، آیا نباید از خود بپرسیم که چرا کشورهای اسلامی با رفتار خود فضا را به‌گونه‌ای ایجاد کرده‌اند که این طرح همچنان قابلیت اجرا داشته باشد؟

در چنین شرایطی که بحران داعش، طالبان، القاعده، بوکوحرام، النصره و... افکارعمومی جهان را نسبت به دین اسلام بدگمان کرده، وظیفه علمای اسلامی، سیاستمداران و فعالان مدنی در جوامع اسلامی است که ضمن آسیب‌شناسی سیاستگذاری‌های تفرقه‌انگیز، پیام وحدت را فراتر از تعصبات، سوءتفاهمات و بازی‌های سیاسی جدی گرفته و از یاد نبرند که رقابت‌های منطقه‌ای هیچ‌گاه نباید فضای تخاصم میان کشورهای اسلامی ایجاد کند.

مصطفی انتظاری‌ هروی‌ - گروه سیاسی