ساماندهی برنامه‌های زنده تلویزیون

برنامه‌های ترکیبی و گفت‌وگومحور تلویزیون عمدتا با دو ساختار زنده و تولیدی تدارک دیده می‌شوند؛ برنامه‌های زنده در لحظه و در استودیوی تلویزیون اجرا و همزمان پخش می‌شوند اما برنامه‌های تولیدی آثاری هستند که بخش‌های متنوع آنها از قبل تدارک دیده می‌شود و سپس به نمایش در می‌آید. طبیعی است هرکدام از این شیوه‌ها مزایای خودش را دارد؛ برنامه‌های زنده از حس ارتباط لحظه‌ای و همراهی و تعامل آنی با مخاطب برخوردارند و برنامه‌های تولیدی ویرایش شده و کنترل و نظارت دقیق‌تر و در نتیجه کیفیت بالاتری دارند.

در سال‌های اخیر تعداد برنامه‌های زنده تلویزیون رشد قابل توجهی داشته که به نظر می‌رسد این مساله ناشی از تلاش برنامه‌سازان برای صرفه‌جویی در منابع مالی و ارائه برنامه‌هایی بوده که در عین ارزان بودن، جذاب هم باشند، اما براساس دستورالعمل مدیران جدید تلویزیون، تعدادی از برنامه‌های زنده به‌صورت تولیدی به مخاطبان ارائه خواهند شد.

از برنامه‌های پرمخاطب و زنده‌ای که مدتی است به صورت تولیدی ارائه می‌شوند می‌توان به اردیبهشت در شبکه چهار و برنامه زنده باد زندگی در شبکه دو اشاره کرد. این دو برنامه در مسیر تبدیل برنامه‌های زنده به تولیدی پیشقدم شده‌اند و بسیاری دیگر از برنامه‌های زنده تلویزیون در یک کمیته ویژه ارزیابی می‌شوند تا لزوم ارائه آنها به‌صورت زنده بررسی شود.

شبکه یک بیشترین میزان برنامه‌های زنده تلویزیونی را به مخاطبان ارائه می‌کند. «صبح به خیر ایران»، «سیمای خانواده» «فیروزه»، «مصیر»، «شهرآورد» و «این شب‌ها» از جمله برنامه‌هایی است که در آینده نزدیک دیگر زنده پخش نمی‌شوند.

معصومه آشتیانی‌زاد، مدیر گروه اجتماعی شبکه یک درباره تغییر ماهیت برخی برنامه‌های زنده تلویزیون گفت: تولیدی شدن برنامه‌های تلویزیون از جهاتی خوب است، زیرا هم محتوای بهتری در این برنامه‌ها ارائه و هم دقت بیشتری در ارائه برنامه اعمال می‌شود.

این مدیرگروه تاکید کرد: براساس دستورالعمل رئیس رسانه ملی و معاون سیما این تغییرات به نحوی صورت می‌گیرد که تولیدی شدن یک برنامه زنده به آن ضربه نزند.

وی ادامه داد: در گام‌های اول برنامه‌هایی را که قرار است دیگر زنده نباشند، به صورت زنده ارائه می‌کنیم یعنی همان برنامه‌ای که به‌صورت زنده ارائه می‌شده را ضبط کرده و سپس به نمایش می‌گذاریم و در گام بعدی این برنامه‌ها تغییر ساختار پیدا می‌کنند.

آشتیانی‌زاد معتقد است تغییر ماهیت برنامه‌های زنده به تولیدی، نیازمند گذشت زمان است و باید این برنامه‌ها به لحاظ ساختاری نیز تغییر کنند و بخش‌هایی در این برنامه‌ها اضافه یا کم شود تا به‌عنوان یک برنامه تولیدی متناسب باشند و اهداف تلویزیون را برآورده کنند.

در شبکه دو نیز علاوه بر زنده‌باد زندگی، شاهدونه، دیده‌شو و فیتیله، برنامه‌های یک برش زندگی، طبیعت 360 درجه، عصر خانواده و علم با طعم لذت نیز از برنامه‌های زنده به تولیدی بدل می‌شوند. از میان برنامه‌های زنده این شبکه کافه سوال و خوبی از خودتونه همچنان به‌صورت زنده به نمایش درخواهند آمد.

برنامه کوی محبت نیز از این پس به‌صورت تولیدی ارائه خواهد شد مگر در مواردی که قرار باشد با عتبات عالیات ارتباط مستقیم برقرار کند یا گزارش‌هایی از اماکن و برنامه‌های مذهبی در اعیاد و عزاداری‌ها داشته باشد.

براساس اعلام روابط عمومی این شبکه، بررسی برنامه‌های زنده شبکه دو در حال انجام است و احتمال دارد برنامه‌های دیگری هم به مرور به جمع برنامه‌های تولیدی این شبکه بپیوندند. شبکه سه نیز برنامه‌های متعددی به صورت زنده ارائه می‌کند و برخی از این برنامه‌ها به مرور تولیدی خواهند شد.

فضل‌الله شریعت‌پناه، مدیر گروه اجتماعی شبکه سه درباره تبدیل برخی برنامه‌های زنده به تولیدی گفت: پخش برخی برنامه‌های زنده به صورت تولیدی به معنای حذف تمامی برنامه‌های زنده تلویزیون نیست بلکه قرار است آثاری به صورت زنده به مخاطبان ارائه شود که نمایش زنده و ارتباط آنی و لحظه‌ای با مخاطب ضرورت داشته باشد.

به گفته این مدیر گروه، تغییر شیوه ارائه برنامه‌های زنده با نظر برنامه‌سازان و مدیران صورت می‌گیرد.

وی در این باره توضیح داد: براساس دستورالعملی که به شبکه‌های مختلف ارائه شده، از مدیران گروه‌ها و برنامه‌سازان خواسته شد برنامه‌های زنده‌ای را که قابلیت ارائه به‌صورت تولیدی دارند معرفی کنند.

شریعت‌پناه ادامه داد: از میان برنامه‌های شبکه سه اکنون برنامه‌های گلبرگ و یک فنجان چای را برای ارائه به صورت تولیدی پیشنهاد داده‌ایم چون در این دو برنامه تعامل زنده و آنی با مخاطب ضرورت چندانی ندارد.

این مدیرگروه درباره برنامه بعضیا گفت: این برنامه هم می‌تواند به‌صورت تولیدی ارائه شود و زنده بودنش ضرورت چندانی ندارد، اما هنوز درباره آن تصمیم‌گیری نشده است.

در شبکه چهار نیز برنامه اردیبهشت فعلا به‌صورت ضبط‌شده ارائه می‌شود و به مرور به یک برنامه تولیدی بدل خواهد شد. احتمال تبدیل برخی برنامه‌های زنده این شبکه به برنامه تولیدی نیز وجود دارد که از آن جمله می‌توان به کافه فناوری اشاره کرد. برنامه‌های هفت، نود و رادیو هفت به‌واسطه کارکردها و تعاملی که با مخاطبان برقرار کرده‌اند، همچنان مانند گذشته به صورت زنده ارائه خواهند شد. طبیعی است تغییر ماهیت برنامه‌های زنده و ارائه آنها به‌صورت تولیدی در جهت رشد کیفیت برنامه‌های تلویزیون در دستور کار قرار گرفته و قرار است برنامه‌هایی که پخش زنده آنها ضرورتی ندارد، در فرصت کافی با بخش‌های متنوع و خلاقانه ساخته شوند، اما قطعا این اتفاق بسرعت رخ نخواهد داد. (جام جم)