امروزه فوتبال نه تنها به عنوان یک سرگرمی بلکه به عنوان یک صنعت در دنیا مطرح است. رشتهای ورزشی که به دلیل همهگیر بودن و جذابیتهای ذاتیاش مورد اقبال عمومی گروههای مختلف مردم قرار دارد و همین توجه ویژه دیدگاههای کلان اقتصادی را به خود درگیر کرده است. چنانچه کشورهای مختلف برای مانورهای تبلیغاتی خود در راستای گرفتن میزبانی رقابتها تلاش میکنند و میلیاردها دلار از دریافت حق پخش بازیها عایدشان میشود. جام ملتهای آسیا در حال حاضر به میزبانی کشور استرالیا در جریان است و تیم ملی فوتبال کشورمان تاکنون نمایش موفقی از خود نشان داده و تلویزیون نیز پوشش کامل بازیها را با خرید حق پخش آنها در دستور کار خود قرار داده است. این بازتاب رسانهای همچنین در شبکه سه سیما با روی آنتن رفتن ویژه برنامه «آسیا 2015» به تهیهکنندگی و اجرای رضا جاودانی کامل میشود. در این برنامه که عصر هر روز پخش میشود، ضمن تحلیل و کارشناسی رقابتهای همان روز، به اخبار و حواشی مطرح در این دوره از رقابتها نیز اشاره میشود. رضا جاودانی از فضای کاریاش و دشواریهای تهیه یک ویژه برنامه فوتبالی میگوید:
خرید حق پخش مسابقات رویدادهای مختلف ورزشی از جمله در رشته فوتبال چند سالی است که در دستور کار تلویزیون قرار گرفتهاست. اگرچه این اتفاق بر پایه علاقه مخاطبان و بازخوردهای آنان نسبت به این اقدام شکل گرفته، اما به نظرتان خرید حق پخش همه مسابقههای کشورهای آسیایی در این جام ضرورت داشت؟
به نظرم یکی از راههایی که تلویزیون میتواند برای جذب مخاطب مورد توجه قرار بدهد. همین خرید حق پخش مسابقات مهم ورزشی در رشتههای مختلف و تورنمنتهای متفاوت است. نمیدانم میتوان اسم آن را ضرورت گذاشت یا نه، اما این اتفاق حتی در کشور کوچک و کم جمعیتی مثل قطر هم میافتد و ما میبینیم که این کشور با 18 شبکه اچ.دی به خرید حق پخش مهم ترین مسابقات اقدام میکند. بنابراین پوشش این رویدادها در کشور ما هم کار مفید و تاثیرگذاری در جذب مخاطب و پاسخ به نیازهای اوست.
این ضرورت را از نظر مقایسه میزان اهمیت با سایر میدانهای ورزشی همچون جام جهانی فوتبال که تابستان امسال در سیما به طور کامل پوشش داده شد، گفتم.
این مقایسه شبیه این است که بخواهیم یک مجتمع بزرگ ساختمانی که تکمیل شده را با ساختمانی نیمه کاره و کوچک تر مقایسه کنیم. طبیعی است که کیفیت برگزاری و بازیهای جام جهانی فوتبال به دلیل اختلاف سطح فوتبال اروپا با آسیا بسیار بالاتر و در نتیجه بازیهای آن تورنمنت جذابتر و دیدنیتر است. اما از طرفی جام ملتهای آسیا هم مهمترین عرصه رقابت در این رشته در سطح قاره آسیاست. کشور ما در این میدان حضور دارد. همانطور که در جام جهانی هم حضور داشت اما با یک تفاوت بزرگ. در این میدان میتوانیم برای ایران شانس قهرمانی قائل شویم در حالیکه در جام جهانی اینگونه نبود و همین مساله خود بر اهمیت مسابقات جام ملتهای آسیا تاکید میکند.
به هر حال درباره تاریخچه و مسائل جانبی جام ملتهای آسیا در مقایسه با سایر رویدادهای جهانی منابع خبری کمتری وجود دارد. این خلا چگونه در برنامه پر میشود؟
یکی از امتیازهای مهم این دوره از بازیهای جام ملتهای آسیا نسبت به دورههای قبل آن کیفیت پوششی است که کشور استرالیا در نظر گرفته است. بازیها به طور گسترده و در سطح بالایی پوشش در این کشور پوشش داده می شود و در حد و اندازههای جام ملتهای اروپاست. از طرفی اگرچه آرشیو تصویری ما نسبت به رقابتهای جهانی محدودتر است اما با این وجود تلاش کردیم تا تصویرهایی را که مدنظرمان هست، جمع آوری کنیم. ضمن این که اهمیت اصلی در برنامه «آسیا 2015» به کیفیت پوشش مسابقات و تصاویر دریافت شده برمیگردد.
جاودانی: یکی از امتیازهای مهم این دوره از بازیهای جام ملتهای آسیا نسبت به دورههای قبل آن کیفیت پوششی است که کشور استرالیا در نظر گرفته است. |
از طرفی پوشش بازیهای این جام فضای کاملاً متفاوتی با تورنمنتهایی مثل جام جهانی فوتبال دارد. به دلیل اختلاف ساعت کشور استرالیا با ایران بازیها به وقت ایران صبح انجام میشود و به دلیل اینکه در آن هنگام بسیاری از مخاطبان یا در محل کار خود حضور دارند یا سرگرم درس و مدرسه و دانشگاه هستند، ترجیح دادیم بازیها صبح به طور مستقیم پوشش داده شود و عصرها هم ویژه برنامهای برای تحلیل بازیهای همان روز و ارائه اخبار و حواشی مسابقات روی آنتن ببریم. در حالیکه در جام جهانی فوتبال مسابقات در دل خود برنامه پخش میشد و برنامه مسابقه محور بود. هر دوی این رویهها ویژگیهای خاص خود را دارد. وقتی مسابقه در دل خود برنامه پخش شود، آنلاین بودن برای دریافت اخبار و مطرح کردن آن در برنامه به پویا بودن برنامه کمک میکند. چنانچه در ویژه برنامه «بیست چهارده» ویژه جام جهانی همینطور بود و اخبار و تصاویر در لحظه گرفته و پخش میشد و سرعت عمل بیشتری وجود داشت. اما از طرفی فرصت چند ساعته بین انجام رقابتها در صبح تا پخش برنامه «آسیا 2015» در عصر کار ما را ساده تر کرده است. اگرچه طعم آنلاین بودن برنامه را نمیچشیم. به علاوه اینکه در این فاصله صبح تا عصر اتفاقات و صحبتهای زیادی در جام ملتهای آسیا جریان مییابد. مربیان و بازیکنان تیمها اظهار نظرهایی درباره مسائل مختلف دارند، اتفاقاتی رخ میدهد و احتمالاً حاشیههایی که باید در برنامه عصر پوشش داده شود و این حجم کار را افزایش میدهد.
به دلیل اینکه خودتان تهیهکنندگی این برنامه را هم برعهده دارید و به تبع درگیر مسائل پشت صحنه هم هستید، آیا بهتر نبود از شیوه دو یا چند مجری برای اداره برنامه استفاده کنید و از مجریان جوانتر کمک بگیرید؟
به نظرم هر چیزی جای خود را دارد. زمانی ممکن است اضافه کردن فرد دیگری کارایی چندانی نداشته باشد. آنچه در این نوع برنامهها اهمیت بیشتری دارد، هماهنگی بین اعضای گروه است و داشتن هدف از پیش تعیین شدهای که کار را جلو ببرد. همچنین در این برنامه پیمان یوسفی و محمدحسین میثاقی به ما کمک میکنند. احترام قائل شدن به کار عنصر مهمی است. محمدحسین میثاقی این ویژگی را دارد. او هدف را درک میکند . به کارش احترام میگذارد. همین همکاری کردن با او را راحت تر میکند. محمدرضا احمدی هم اینگونه است. ویژگی بارز این دو نفر در خوش صدا و پرانرژی بودن و سواد ورزشی شان است. خوشبختانه همه مجریان و گویندگان ورزشی شبکه سه این ویژگی را دارند.به نظرم این شکل از اجرا برنامه هم خوب بوده و به اصطلاح درآمده است.
راه اندازی شبکه ورزش با این هدف صورت گرفت که پوشش بیشتر رویدادهای ورزشی را بر عهده بگیرد و به عنوان قطب تخصصی و تحلیلی این حوزه جای خود را باز کند. در حالیکه این موفقیت را به دنبال نداشت و باز هم مهمترین رویدادهای ورزشی از شبکه سه بازتاب داده میشود. حالا هم با توجه سیاست چابکسازی رسانه ملی شبکه سه به عنوان شبکه سرگرمی و ورزش به کار خود ادامه خواهد داد. عملکرد این شبکه را تاکنون چطور ارزیابی میکنید و به نظرتان آیا توانست به هدفی که برای آن در نظر گرفته شده بود، برسد؟
من به آمار و اطلاعات دقیقی نسبت به میزان مخاطبان و استقبال از شبکه ورزش سیما دسترسی ندارم که بتوانم نظر دقیقی بدهم. اما مطمئنم اگر کمک بیشتری به این شبکه میشد، میتوانست موفق تر از این باشد و جایگاه بهتری در حوزه ورزش پیدا کند. به نظرم یکی از چیزهایی که مانع رسیدن این شبکه به این جایگاه شد، قابل دریافت بودنش از طریق گیرندههای دیجیتال بود و اگر به پخش سراسری میرسید ماجرا کاملاً فرق میکرد. در این صورت شبکه ورزش در معرض دید مخاطبان بیشتری قرار میگرفت و گروههای مختلفی این امکان را داشتند که برنامههایش را دنبال کنند. البته یکسری سلیقهها هم وجود دارد که به نظرم باید تعدیل شود. با این وجود هر شبکهای رسالت و کارکرد خاص خود را هم دارد. (رکسانا قهقرایی/ روزنامه صبا)
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد